واکنش غیر ارادی بدن چیست؟

واکنش غیر ارادی یا انعکاسی بدن عبارت است از پاسخ های سریع و غیر ارادی که بر اثر یک محرک به وجود می آید. بطور مثال وقتی دستمان با یک جسم داغ برخورد می کند، بلافاصله و بدون فکر کردن آن را عقب می کشیم. در این حالت، جسم داغ، محرک و عقب کشیدن دست، واکنش غیر ارادی بدن است. این عمل غیر ارادی توسط سلول های عصبی حسی به وجود می آید. این سلول ها به گرما حساس هستند و تحریک آنها باعث ایجاد پیامی به صورت امواج عصبی می شود که به نخاع می رسد و در آنجا به اعصاب حرکتی انتقال می یابد. پس از آن، ماهیچه منقبض و دست، به عقب رانده می شود.

تنگ و گشاد شدن مردمک چشم نیز یک واکنش غیر ارادی است. وقتی نور شَدیدی به چشم می تابد، مردمک چشم تنگ تر می شود تا از ورود نور زیاد به چشم بکاهد. در مقابل، وقتی محیط پیرامون شخص تاریک است، مردمک چشم گشاد می شود تا نور بیشتری وارد چشم شود. در این حالت، نور به عنوان محرک عمل می کند و تنگ و گشاد شدن مردمک، واکنشی غیر ارادی است.

پزشکان برای معاینه سلامتی سیستم عصبی بیمار با یک چکش پلاستیکی به زردپی زانو ضربه ای ملایم وارد می کنند. عضله جلو ران در اثر ضربه وارد به زردپی آن منقبض می شود و ساق پا به طرف جلو حرکت می کند. انقباض عضله و حرکت ساق پا یک واکنش غیر ارادی است.

مبانی نظری واکنش های غیر ارادی بدن در سال 1837 میلادی توسط پزشک انگلیسی مارشال هال (Marshall Hall) ارائه شد. هال پس از هفت سال مطالعه در مورد واکنش های غیر ارادی بدن، نتایج مطالعاتش را منتشر کرد. توضیحات علمی هال درباره این حرکات در ابتدا مورد انتقاد قرار گرفت و انجمن سلطنتی از انتشار مقالات او خودداری کرد. ولی ایده های هال توجه برخی از دانشمندان اروپایی را جلب کرد. بررسی ها و مطالعات این دانشمندان، درستی نظریه های ارائه شده توسط هال را تایید کرد.

[toggle title=”برای مشاهده منابع اینجا کلیک کنید.” state=”close” ]

مقاله علمی و آموزشی «واکنش غیر ارادی بدن چیست؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا کتاب چرا، چطور، چگونه؟، نوشته ی دکتر سونیتا گوپتا و دکتر نینا آگراوال و ترجمه پریسا همایون روز و پریچهر همایون روز از موسسه نشر و تحقیقات ذکر، منتشر شده در تیر 1393 با شابک 978-964-307-221-6 به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.

[/toggle]