چوب چیست؟

چوب مادهای سفت است که تنه و شاخههای درختان را تشکیل میدهد. همین ماده به مقدار کمتر در ریشهها و ساقههای سایر گیاهان نیز وجود دارد. چوب از لولههایی با دیواره سخت و الیاف موجود در آوند گیاه تشکیل شده است. لولهها آب و نمکهای معدنی را از طریق تنه به برگها میرسانند.
الیاف چوبی نیز مقاومت و استحکام لازم برای تنه و شاخهها را فراهم میآورند. این لولهها و الیاف، در ابتدا متشکل از سلولهای زنده هستند، اما خیلی زود یک کربوهیدرات به نام لیگنین در دیواره آنها انباشته میشود و آنها را سخت و سفت میکند. سپس سلولها میمیرند. هر چند باز هم به همان شکل عمل میکنند و کارکرد گذشته خود را دارند.
تنه درخت در هر سال با تولید یک حلقه چوبی جدید در زیر پوست، ضخیمتر میشود. در نواحی سرد که رشد درختان در زمستان متوقف میشود، این حلقهها به خوبی قابل تشخیص هستند و حلقه سالیانه نامیده میشوند. در درختان استوایی، که در طول سال به رشد ادامه میدهند، تشخیص حلقهها دشوارتر است. چوب قدیمی مرکز تنه بتدریج فشرده و له میشود و نمیتواند آب را حمل کند. این چوب که معمولاً سختتر و تیرهتر از چوب بیرونی است، چوبسخت یا درونچوب نامیده میشود. چوب جوانتر که هنوز آب را حمل میکند، برونچوب نام دارد.
در گذشته مناطق وسیعی از جهان پوشیده از درخت بودند. اما امروزه درختان برای بدست آوردن سوخت، تولید کاغذ و ایجاد زمینهای کشاورزی قطع میشوند، که منجر به تخریب جنگلها شده است. تخریب درختان بوسیله باکتریها و قارچها انجام میگیرد. آنها سلولها را میخورند و چوب پوسیده را بر جا میگذارند. اگر چوب در مجاورت اکسیژن، گرما و رطوبت قرار نگیرد، این عوامل مخرب امکان حیات ندارند و چوب برای همیشه سالم باقی میماند.
منابع
- کتاب Kingfisher Science Encyclopedia. تالیف Catherine Headlam. ترجمه محمود سالک. نشر Kingfisher Books. سال 1991.