بارش رادیواکتیو یا غبار اتمی چیست؟
بارش رادیواکتیو یا غبار اتمی، ابر ذرات رادیواکتیو است که بر اثر انفجار بمب هسته‌ای یا وقوع حادثه در نیروگاه هسته‌ای به وجود می‌آید.
وقتی یک بمب هسته‌ای، منفجر می‌شود توده‌ای از آتش و دود با سرعت 500 کیلومتر در ساعت به هوا بر می‌خیزد و روی زمین بادی با تندی 300 کیلومتر در ساعت می‌وزد که به سمت توده هجوم می‌آورد. این باد، غبار و خاک را به هوا بلند می‌کند. ذرات رادیواکتیو ناشی از انفجار، روی این مواد می‌نشینند و همراه آنها بر زمین می‌ریزند.
ذراتی که قطر آنها بیش از دو میلیمتر است، در نزدیکی محل انفجار بمب فرود می‌آیند. ذرات کوچکتر به لایه‌های بالایی اتمسفر انتقال می‌یابند و بسته به اندازه خود و سرعت و قدرت باد، ممکن است صدها کیلومتر دورتر بر زمین بریزند.
رادیواکتیویته به سه شکل بیرون داده می‌شود: ذرات آلفا، ذرات بتا و پرتوهای گاما.
ذرات آلفا چهار برابر اتم‌های هیدروژن وزن دارند. این ذرات در مقابل چند سانتیمتر از هوا متوقف می‌شوند و نمی‌تواند از لباس یا پوست سالم و نبریده عبور کنند. ذرات بتا، الکترون‌های بسیار سریعی هستند که برای توقف آنها، وجود چند متر هوا لازم است و از لباس‌های ضخیم رد نمی‌شوند و تا بیش از لایه‌های سطحی پوست نفوذ نمی‌کنند. تابش گاما، موجی شبیه نور یا گرما است که می‌تواند صدها یا هزاران متر در هوا حرکت کند و بر تمام اعضای بدن اثر می‌گذارد.
منابع
- کتاب Kingfisher Science Encyclopedia. تالیف Catherine Headlam. ترجمه محمود سالک. نشر Kingfisher Books. 1991.
