الکترون یک ذره زیراتمی و حامل بار الکتریکی منفی است. در یک اتم، الکترون ها به دور هسته که از پروتون ها (با بار مثبت) و نوترون ها (بدون بار) تشکیل شده است، می چرخند. حرکت الکترون، تصادفی و نامنظم است؛ اما به دلیل انرژی ای که دارد، همواره فاصله ثابتی را با هسته حفظ می کند. بنابراین، مدار یک الکترون، متناسب با سطح انرژی یا لایه آن است.
الکترون ها با سرعت زیاد، دور هسته مرکزی اتم می چرخند و در سطوح انرژی یا لایه های مختلف قرار می گیرند. وقتی اتم ها به هم می پیوندند تا مولکول ها را به وجود آورند، الکترون های بیرونی ترین لایه از یک اتم به اتم دیگر انتقال می یابند و یا اتم ها در این الکترون ها شریک می شوند.
تعداد الکترون ها در بیرونی ترین لایه اتم، رفتار اتم را تعیین می کند. اگر لایه پُر و کامل باشد، اتم واکنش ناپذیر است؛ اما اگر لایه پُر نباشد، اتم می تواند با گرفتن و از دست دادن الکترون های اتم های دیگر و یا مشارکت در آنها، تشکیل پیوند دهد.
الکترون ها ذراتی بنیادی هستند و نمی توان آنها را به اجزای کوچکتر تقسیم کرد. قطر هر الکترون، کمتر از یک هزارم قطر پروتون است و وزن آن نیز فقط به وزن پروتون می رسد. پرتوهای کاتدی و پرتوهای بتا در حقیقت جریانی از الکترون ها هستند.
جوزف جان تامسون یک فیزیکدان انگلیسی بود. او در سال 1906 میلادی به خاطر کارهای علمی اش در زمینه گازها، جایزه نوبل فیزیک را بدست آورد. وی همچنین کاشف الکترون بود. در سال 1895، روی پرتوهایی تحقیق و بررسی کرد که هنگام عبور جریان الکتریکی از درون خلاء در یک لوله شیشه ای تولید می شدند. پرتوها از انتهای منفی لوله (کاتد) بیرون می آمدند و به همین دلیل، پرتوهای کاتدی نام گرفتند. او نشان داد که این پرتوها شامل ذراتی (الکترون هایی) هستند که بار الکتریکی منفی دارند و در هر اتمی یافت می شوند.
رابرت میلیکان یک فیزیکدان آمریکایی بود. او اولین دانشمندی بود که بار الکترون را اندازه گیری کرد و همین اندازه گیری باعث شد که در سال 1923 میلادی، جایزه نوبل فیزیک را بدست آورد. وی آزمایشی به نام آزمایش قطره روغن را انجام داد و توانست مقدار نیروی الکتریکی و اندازه میدان الکتریکی موثر بر یک قطره روغن باردار را اندازه گیری کند. از همین طریق بود که میلیکان موفق به اندازه گیری بار حمل شده بوسیله الکترون شد. در دهه 1920 میلادی، وی مطالعات خود را روی پرتوهای کیهانی متمرکز کرد و حاصل این مطالعات نشان دهنده آن بود که این پرتوها از فضا می آیند.
منابع
مقاله علمی و آموزشی «الکترون چیست؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا کتاب Kingfisher Science Encyclopedia، تالیف Catherine Headlam ترجمه محمود سالک از نشر Kingfisher Books، منتشر شده در ۱۹۹۱ با شابک ۹۷۸۰۸۶۲۷۲۸۵۳۳ به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.
وزن پروتون می رسد. پرتوهای کاتدی و پرتوهای بتا در حقیقت جریانی از الکترون ها هستند.
