حل مشکلات و مسائل با روش شفاف سازی
تشخیص موضوع مهم در دنیای پیچیده امروزی غالباً مشکل است. ما در دریای داده ها شناوریم و رو در رو با مشکلات متعدد و گزینه های مشکل و آشکار قرار داریم.
در سازمان ها هر روز در جلساتی که دستور جلسه روشنی ندارند، زمان هدر می رود. در روابط شخصی، سوء تفاهم بیجا ناشی از آن است که مردم منظور خود را صریح نمی گویند. در مکاتبات نیز دو پهلویی و ابهام به چشم می خورد. چگونه می توان با بهترین شیوه به شفافیت و صراحت رسید؟
این کار به سادگی الفبا است! در مورد وضعیتی فکر کنید که سعی کرده اید کاری را انجام دهید. شاید در فکر تغییر شغل خود هستید یا به فکر اسباب کشی و تغییر منزل هستید یا سوال می کنید که چرا روابط شما با والدین تان به آن خوبی که فکر می کنید نیست؟ از حالا به بعد از رویکرد الفبا (ABCDE) برای شفاف کردن وضعیت خود استفاده کنید.
A) تحلیل (Analyze)
در آغاز، در مورد موضوع مطروحه برخی سوالات تحلیلی را از خودتان بپرسید و با سوالات بزرگ شروع کنید.
- مشکل اصلی کار فعلی شما چیست؟
- چرا از خانه فعلی ناراضی هستید؟
- آیا استطاعت تعویض خانه را دارید؟
- در مورد روابط خود با پدر و مادرتان تا چه حد جدی هستید؟
از طریق تحلیل می توانید ببینید آیا می توانید جنبه اصلی موضوعی را که بررسی می کنید حل و فصل کنید.
B) شکستن مسئله (Break)
شکستن مسئله به اجزاء کوچکتر و نگرش به آن از زاویه های مختلف سازنده است. برای تسهیل این کار مسائل فرعی را می توان در دو ستون متضاد مثل خوب و بد طبقه بندی کرد. این امر کمک می کند که پیچیدگی های مسائل را سبک و سنگین کنیم. با این حال اگر فقط دو راه نگرش به مسئله داشته باشیم شبیه به یک دو راهی است. بنابراین ممکن است بخواهیم راه حل سومی اضافه کنیم که مثلاً به صورت گزینه های خوب، بد و ناگزیر باشد؛ یا ممکن است بخواهید از یک تحلیل نمودار SWOT مانند نمودار زیر استفاده کنید.
نقاط قوت | نقاط ضعف |
موقعیت ها | تهدیدها |
نمودار SWOT مسائل را بیشتر می شکند و به روشنی می توانید دریابید که قوت و ضعف موقعیت شما چیست و با دقت بیشتری به موقعیت ها و تهدیدهای موجود در مورد وضعیت تحلیل شده توجه کنید.
C) نقد کردن تفکرات تازه (Criticize)
این مطلب زمانی مصداق دارد که نیاز دارید از رویکردهای مبتنی بر چرا، برای چه، کی، چگونه، کجا و چی کسی استفاده کنید.
- چرا می خواهید کار خود را عوض کنید، در حالی که از جنبه های مختلف آن لذت می برید؟
- اگر بخواهید خانه تان را عوض کنید، مشکل تغییر مدرسه فرزندتان را چگونه حل می کنید؟
- چه زمانی فهمیدید که رابطه شما با والدین تان شکراب است؟
پاسخ این سوال ها، چشم انداز نقادانه تری را به وجود می آورد.
D) توصیف آنچه که بدان می اندیشید. (Describe)
نظریه پردازی به نام گراهام والاس زمانی گفت: «چگونه می دانم چه می اندیشم، تا نبینم که چه می گویم؟» بسیاری از مردم دریافته اند که نوشتن یا گفتن به شروع فرآیند شفاف سازی کمک می کند. همچنین اگر بتوانید به دقت چیزی را به فرد دیگری توضیح دهید همین طور است و در مسیر درک مطلب خودتان هستید.
E) حذف پارازیت (Exclude)
سرانجام برای خودتان هم جایی در نظر بگیرید. حتی الامکان تنهایی به قدم زدن بروید، یا هر کاری که مجالی برای تفکر شما فراهم می کند، انجام دهید.
وقتی فرآیند فوق را انجام دادید، حتماً سوابق آن را نگه دارید، مانند فهرست اولویت ها یا واژه های کلیدی یا مجموعه ای از سوالات، هر کدام که کارآمدتر هستند را نگه دارید.
بطور خلاصه:
- تحلیل: سعی کنید که موقعیت را درک کنید. ماهیت مسئله اصلی را بنویسید.
- شکستن: مسئله را به بخش های کوچکتر و قابل اداره تقسیم کنید و سعی نمایید که از زاویه های مختلف به آنها بنگرید.
- نقادی: طبع کنجکاو خود را به کار اندازید. سوالات گمانه زنی زیادی مطرح کنید و از افراد دیگر هم نظرخواهی کنید.
- توصیف: اگر نتوانید مسئله را در یک جمله روشن توصیف کنید احتمالاً به شفافیت نرسیده اید و باید به تلاش خود ادامه دهید.
- حذف: حاشیه ها را حذف کنید تا در بیراهه مسائل فرعی نیافتید.
[toggle title=”برای مشاهده منابع اینجا کلیک کنید.” state=”close” ]
مقاله علمی و آموزشی «حل مشکلات و مسائل با روش شفاف سازی»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا کتاب پرورش هفتگی نیروی مغزی، نوشته ی بیل لوکاس و ترجمه سیدمحمدرضا طباطبایی از انتشارات نظری، منتشر شده در 1394 با شابک 1-150-289-600-978 به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.
[/toggle]
