موادی که به سلامت کبد آسیب می‌رسانند؟
محققان دریافته‌اند مقدار زیاد چربی اشباع که در برخی مواد غذایی وجود دارد، بلافاصله عملکرد و سلامت کبد را تغییر می‌دهد و بدن را برای ابتلا به بیماری‌های جدی آماده می‌کند. یافته‌ها تغییرات اولیه در متابولیسم (سوخت و ساز) کبدی را که ناشی از چاقی و دیابت است و منجر به کبد چرب و سیروز کبدی می‌شود، نشان می‌دهد. کبد نقش حیاتی در پردازش چربی‌ها و کربوهیدرات مصرفی ما ایفا می‌کند. پس باید بدانیم مصرف افراطی غذاهای چرب، چربی‌ها را در بدن جمع کرده و فرد را دچار مشکل کبد چرب و در نهایت سیروز کبدی می‌کند. چرا که حجم زیاد چربی، کبد را مجبور به تولید 70 درصد گلوکز بیشتر کرده، به مرور زمان قند خون را بالا می‌برد و فرد را به دیابت نوع 2 مبتلا می‌کند. همچنین تجمع چربی‌ها موجب می‌شود سلول‌های کبد بیشتر کار کنند و فشار بیشتری روی آنها باشد. به علاوه، چربی‌های اشباع موجب می‌شوند که کبد نتواند ذخیره‌سازی گلوکز را خوب انجام دهد و در نهایت چرب خواهد شد.
مواد مضر برای سلامت کبد
بطورکلی موادی که به سلامت کبد آسیب می‌رسانند، عبارتند از:
1) قند
شکر زیاد فقط برای دندان‌ها مضر نیست بلکه به کبد نیز آسیب وارد می‌کند. بدن از نوعی قند به نام فروکتوز برای ساخت چربی استفاده می‌کند. مقادیر زیاد قند تصفیه شده موجب تجمع چربی و در نتیجه بیماری‌های کبدی می‌گردد.
برخی از مطالعات نشان می‌دهند که قند زیاد حتی در صورتی که دچار اضافه وزن نیز نباشید، می‌تواند به اندازه الکل برای کبد مضر باشد. این یک دلیل برای محدود کردن مصرف مواد قندی، نوشابه، شیرینی و آب نبات است.
2) مکمل‌های گیاهی
حتی اگر برچسب‌های این مکمل‌ها ادعای طبیعی بودن داشته باشند، با این حال ممکن است برای شما خوب نباشند. به عنوان مثال برخی از افراد برای بهبود علائم یائسگی یا آرامش یافتن، یک مکمل گیاهی به نام کاوا کاوا مصرف می‌کنند. اما طبق تحقیقات، این مکمل از عملکرد درست کبد جلوگیری می‌کند و به هپاتیت C و نارسایی کبد منجر می‌شود. قبل از مصرف هر گونه مکمل با پزشک مشورت نمایید تا از سلامت آن اطمینان یابید.
3) اضافه وزن
چربی‌های اضافی در سلول‌های کبد تجمع می‌یابند و موجب بیماری کبد چرب غیر الکلی می‌شوند. در نتیجه این بیماری، کبد شما متورم می‌شود. با گذشت زمان کبد شما سخت و تخریب می‌گردد، که آن را سیروز کبدی می‌نامند. در صورتی که دچار اضافه وزن یا چاقی، میانسالی و یا مبتلا به بیماری دیابت باشید، بیشتر در معرض بیماری کبد چرب غیر الکلی قرار خواهید داشت. با رعایت رژیم غذایی و ورزش می‌توانید بیماری را متوقف کنید.
4) مقادیر زیاد ویتامین A در مکمل‌ها
بدن شما به ویتامین آ (A) نیاز دارد و مقادیر موجود در میوه‌ها و سبزیجات تازه بخصوص آنهایی که قرمز، نارنجی یا زرد هستند آن را تامین می‌کنند. اما اگر مکمل‌هایی استفاده می‌کنید که حاوی مقادیر زیاد ویتامین A می‌باشند، ممکن است کبد شما را تهدید کنند. قبل از مصرف مازاد این ویتامین با پزشک خود مشورت نمایید زیرا ممکن است اصلاً به آن نیازی نداشته باشید.
5) نوشابه‌ها
تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که نوشابه زیادی می‌نوشند بیشتر در معرض ابتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی قرار دارند. هر چند تحقیقات ثابت نمی‌کنند که نوشابه‌ها عامل اصلی این بیماری هستند اما اگر زیاد نوشابه می‌نوشید، شاید این دلیلی باشد تا مصرف بی‌رویه خود را قطع کنید.
6) استامینوفن
زمانی که شما دچار کمردرد، سردرد یا سرماخوردگی می‌شوید، قرص مُسکن مصرف می‌کنید. اما مراقب باشید تا زیاده‌روی نکنید. اگر تصادفی دارویی مصرف کنید که حاوی مقدار زیادی استامینوفن باشد، مثلاً برای سردرد مُسکن می‌خورید و از طرف دیگر سرما خورده‌اید و داروی سرماخوردگی‌تان نیز حاوی استامینوفن است، ممکن است موجب آسیب کبد شما گردد. مقدار مصرفی خود و مقدار مجاز روزانه را بررسی کنید تا دچار مشکل نشوید.
7) چربی‌های ترانس
چربی‌های ترانس نوعی از چربی ساخته دست بشر هستند که در برخی از مواد غذایی بسته‌بندی شده و نان‌های صنعتی موجود هستند. یک برنامه غذایی مملو از چربی‌های ترانس احتمال اضافه وزن را در شما افزایش می‌دهد و این برای کبد شما خوب نیست.
8) اشتباهات احتمالی
ممکن است یک پزشک یا پرستار با سوزنی که به بیمار تزریق کرده‌اند، دچار زخم سر سوزن شوند. یا معتادان برای تزریق مواد مخدر از یک سرنگ مشترک استفاده کنند. مشکل سوزن سرنگ نیست بلکه خونی که روی آن موجود است مسئله‌ساز می‌باشد.
هپاتیت سی (C) از طریق خون قابل انتقال است. حتی اگر فقط یکبار اتفاق بیفتد یا بیشتر، در معرض ابتلا به آن قرار دارید. در صورتی که مبتلا به ایدز هستید یا مادر شما در زمان بارداری شما مبتلا به هپاتیت سی بوده باشد، شما باید آزمایش بدهید.
سلامتی شما آرزوی ما است.
