چگونه دانه می روید؟

هر عدد از یک «تخم» یا یک «دانه» مانند مجموعه ی فشرده ای از زندگی یک گیاه محسوب می گردد. در درون این تخم یا دانه، یک گیاه کوچک تازه وجود دارد و غذای مورد نیاز این گیاه نیز برایش در درون تخم ذخیره شده است.

در صورتی که دانه ی بزرگی مانند لوبیا را به دو قسمت تقسیم کنید، می توانید گیاه مزبور و ذخیره ی غذایی آن را ملاحظه کنید. خواهید دید که گیاه مزبور از دو برگ بی رنگ و ضخیم به نام «لپه» ساخته شده است. این لپه ها سرشار از نشاسته هستند که برای رشد گیاه جدید لازم است.

اگر باز هم دقیق تر شوید، جوانه ی سفید رنگ و کوچکی را در انتهای میان دو لپه مشاهده خواهید کرد. این جوانه ی سفید و کوچک در حقیقت همان لوبیای جدید آینده است.

بعضی از دانه ها به محض پایین افتادن از گیاه اولیه جوانه می زنند ولی بیشتر دانه ها به یک دوره ی فترت چند ماهه نیاز دارند. در مرحله ی اول ریشه ظاهر می گردد و به دنبال آن، یک ساقه ی برگ دار از زیر خاک بیرون می آید.

دانه های محصور در میوه های گوشت دار مانند سیب و گوجه فرنگی تا زمانی که از قسمت گوشتی میوه بیرون آورده نشوند، جوانه نمی زنند. علت این موضوع آن است که در گوشت میوه ها موادی وجود دارند که جلوی جوانه زدن را می گیرند.

گیاه کوچک جدید در درون دانه که «رویان» نامیده می شود بخشی در قسمت بالایی خود دارد که آن را نخستین جوانه می نامند. این جوانه ی اولیه است که می روید و به ساقه و برگ تبدیل می شود. بقیه ی قسمت های رویان را «جرثومه» می نامند و آن عبارت است از ساقه ای بسیار کوتاه که در انتهای پایینی اش ریشه در می آورد.

هرگاه شرایط مناسبی فراهم شود، دانه جوانه می زند و به گیاه تبدیل خواهد شد. شرایطی که باعث جوانه زدن دانه می شوند، عبارتند از حرارت، رطوبت کافی و ذخیره ی اکسیژن به مقدار لازم.

در صورتی که این شرایط فراهم گردد، غذای ذخیره شده در لپه ها به نقاط رشد کننده ی رویان منتقل می شود. رویان پوشش دانه را می شکافد و به شکل گیاه تازه از زیر خاک سر بیرون می آورد و به تدریج مانند گیاه تولیدکننده اش می شود.

در پایان، مشاهده فیلم کوتاه زیر نیز خالی از لطف نخواهد بود!

[toggle title=”برای مشاهده منابع اینجا کلیک کنید.” state=”close” ]

مقاله علمی و آموزشی «چگونه دانه می روید؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا کتاب به من بگو چرا و چگونه، نوشته ی آرکادی لئوکوم و ترجمه سعید درودی از انتشارات بهزاد، منتشر شده در 1391 با شابک 8-57-5959-964 به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.

[/toggle]