چرا می خندیم؟

خنده انسان نشان دهنده ابراز احساسات او می باشد. حالا بعضی وقت ها لطیفه ای را برای فردی تعریف می کنیم اما او از حرف بامزه ما خنده اش نمی گیرد! یا اینکه افرادی را می بینیم که انگار هیچ وقت لبخندی روی لب هایشان شکفته نشده است! در مقابل، افرادی را هم می بینیم که همیشه با نشاط هستند و دائماً در حال تبسم می باشند.

شادی، انبساط خاطر و یا خوش آمدن از هر چیزی، قسمتی از احساسات ما است که بوسیله «خنده» آنها را بیان می کنیم؛ که از دیدن، به خاطر آوردن، تماشا کردن و یا تصور نمودن چیزی به ما دست داده است. به همین دلیل است که همیشه باید چیزی وجود داشته باشد که ما را برای خندیدن تحریک نماید.

چنین تحریکی – خنده – چگونه در ما به وجود می آید؟

پاسخ این سوال به علم روانشناسی مربوط می شود. روانشناس هایی که روی رفتار انسان ها تحقیق و بررسی می کنند باید به این پرسش جواب بدهند. دانشمندان روانشناسان در مورد خنده تا به حال نظریه های متعدد و بسیار گوناگونی را ابراز داشته اند. اما هنوز جواب کامل و قانع کننده ای پیدا نکرده اند.

گروهی می گویند خنده یک عمل اجتماعی است. یعنی اگر شما به تنهایی تلویزیون تماشا کنید و ماجرای خنده‌داری از نظرتان بگذرد، ممکن است که با صدای بلند نخندید، ولی در صورتی که در میان جمعی از دوستان باشید، صدای قهقهه تان در فضای اتاق طنین انداز شود. مثال دیگر این است که شما در کنار گروهی که با خود می گویند و می خندند نشسته اید، ولی چون داخل آن گروه نیستید، ممکن است از حرف های بامزه آنها چندان خنده‌تان نگیرد.

همه ما بطورکلی اطلاع داریم که چه چیزهایی باعث می شوند که به خنده بیفتیم؛ کارهایی که نشان بدهند فلان شخص یک آدم ناشی و دست و پا چلفتی است، یا زمانی که مشاهده می‌کنیم شخصی پایش لیز می‌خورد و در وسط خیابان به زمین می‌افتد، حالت خنده به ما دست می‌دهد.

در این حال، ممکن است علت خنده این باشد که لحظه تماشای چنین صحنه هایی ما خود را برتر احساس می کنیم و از این احساس برتری دچار شعف می شویم و آنگاه خنده برای ابراز این احساس درونی ما به کار می آید.

همچنین خنده می‌تواند یک علت مکانیکی داشته باشد. یعنی از غلغلک دادن و تحریک ظاهری بدن یک انسان می‌توانیم او را به خنده بیندازیم.

تفاوت در نوع خنده

نوع خنده‌ها نیز با همدیگر متفاوت هستند. خنده‌ای که ناشی از شنیدن یک لطیفه است؛ از روی تمسخر صورت می گیرد؛ از تماشای یک صحنه کمدی به انسان دست می دهد؛ اینها همه با همدیگر فرق دارند. حتی گاهی از اوقات ناشی از این است که قصد داریم به فردی بفهمانیم که از او نفرت داریم! پس می بینید که خندیدن برای ابراز کردن احساسات گوناگون می باشد یا نوعی عکس العمل در برابر یک محرک خارجی به شمار می رود.

منابع

1. کتاب به من بگو چرا و چگونه. آرکادی لئوکوم. ترجمه سعید درودی. انتشارات بهزاد. 1391.