سی تی اسکنر چیست؟
سی تی اسکنر (CT scan) یکی از پیشرفته ترین تجهیزات پزشکی است. این دستگاه با استفاده از اشعه ایکس کار می کند و می تواند بیماری های مغز، کلیه، کبد و شکم را تشخیص دهد.
دستگاه سی تی اسکنر در سال 1972 میلادی توسط یک مهندس الکترونیک انگلیسی به نام گادفری هانسفیلد (Sir Godfrey Hounsfield) و یک فیزیکدان آمریکایی به نام آلن کورماک (Allan Cormack) ساخته شد. این دو دانشمند به خاطر این اختراع هر دو با هم موفق به دریافت جایزه نوبل در سال 1979 میلادی شدند.
سی تی اسکنرها دارای دو نوع هستند: نوع اول مخصوص سر و نوع دوم مخصوص بدن است. از دستگاه نوع اول برای تشخیص بیماری های مغزی استفاده می شود. به کمک این دستگاه می توان تومورهای مغزی، خونریزی مغزی، وجود لخته خون در مغز و… را تشخیص داد. از سی تی اسکنر مخصوص بدن برای تشخیص بیماری های مختلف کبدی، گوارشی، ریوی و… استفاده می شود.
سی تی اسکنر شامل منبعی از اشعه ایکس است که پرتوها می توانند از طریق آن روی هر نقطه از بدن بیفتند. در مقابل این منبع، چندین گیرنده مخصوص وجود دارد که از قسمت های مختلف بدن اطلاعات دریافت می کنند. بین این دو، برانکارد مخصوص بیمار جای گرفته است. این برانکارد توسط موتور حرکت می کند.
سی تی اسکنرهای پیشرفته امروزی حدود 300 گیرنده دارند. منبع اشعه ایکس، پرتوهای اشعه ایکس را با فاصله دو الی سه ثانیه روی بافت های مختلف بدن می تاباند. پرتوها هنگام عبور از میان بافت های مختلف اطلاعات مورد نظر را به گیرنده های مختلف ارسال می کنند. این گیرنده ها به یک کامپیوتر متصل هستند.
کامپیوتر نیز به صفحه تلویزیون وصل است و پس از تجزیه و تحلیل علائم دریافتی، آنها را به صورت تصویر روی صفحه تلویزیون نشان می دهد. تصویری که روی صفحه تلویزیون تشکیل می شود، به شکل اندام بدن است. این تصویر، روی کاغذ مخصوص نیز ثبت می شود. پزشک با مطالعه تصویر بدست آمده اطلاعات با ارزشی راجع به بیماری کسب می کند و در مورد نحوه درمان آن تصمیم می گیرد. علاوه بر این، پزشک می تواند با استفاده از این دستگاه روند پیشرفت درمان را نیز کنترل (بررسی) کند.
منابع
مقاله علمی و آموزشی «سی تی اسکنر چیست؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا کتاب چرا، چطور، چگونه؟، نوشته ی دکتر سونیتا گوپتا و دکتر نینا آگراوال و ترجمه پریسا همایون روز و پریچهر همایون روز از موسسه نشر و تحقیقات ذکر، منتشر شده در تیر 1393 با شابک 978-964-307-221-6 به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.
