منظور از مقاومت آنتی بیوتیکی چیست؟
مقاومت آنتی بیوتیکی زمانی اتفاق می‌افتد که میکروب‌هایی مانند باکتری‌ها و قارچ‌ها توانایی مقابله با داروهای از بین برنده آنها را پیدا می‌کنند. به عبارت دیگر آنتی بیوتیک‌ها و ضد قارچ‌ها دیگر توانایی از بین بردن این عوامل را ندارند. در نتیجه این میکروب‌ها از بین نمی‌روند، به رشد خود ادامه می‌دهند و منجر به عفونت‌های کشنده می‌شوند.
سالانه تعداد موارد مرگ فراوانی به علت مقاومت به آنتی بیوتیک‌ها ثبت می‌شود. برای مثال سالانه بیش از 2.8 میلیون عفونت مقاوم به آنتی بیوتیک در آمریکا رخ می‌دهد و بر اساس گزارش‌ها در سال 2019 در آمریکا، به دلیل مقاومت آنتی بیوتیکی بیش از 35,000 نفر جان خود را از دست داده‌اند.
بطورکلی:
- مقاومت آنتی بیوتیکی امروزه یکی از بزرگترین تهدیدها برای سلامت، امنیت غذایی و توسعه جهانی است.
- میکروب‌های مقاوم در برابر آنتی بیوتیک‌ها به راحتی و به سرعت بین انسان‌ها، حیوانات و محیط پخش می‌شوند و عفونت‌های مرگ‌آور را ایجاد می‌کنند.
- مقاومت آنتی بیوتیکی می‌تواند هر فردی را در هر سنی و در هر کشوری تحت تاثیر قرار دهد. بطور طبیعی رخ می‌دهد. اما استفاده نادرست از آنتی بیوتیک‌ها در انسان و حیوانات این روند را بسیار تسریع می‌کند.
- در اثر مقاومت آنتی بیوتیکی، درمان عفونت‌هایی که قبلاً درمان می‌شده‌اند همانند سل، ذات الریه، سوزاک و… سخت و یا غیرممکن می‌شود. همین امر منجر به بستری طولانی‌تر در بیمارستان، هزینه‌های پزشکی بیشتر و افزایش مرگ و میر می‌شود.
- در برخی موارد ممکن است دیگر آنتی بیوتیک موثر برای درمان عفونت‌ها وجود نداشته باشد. در نتیجه این روند شاهد مرگ و میر بسیاری از بیماران خواهیم بود.
- به علاوه مقاومت آنتی بیوتیکی دستاوردهای پزشکی مدرن را به خطر می‌اندازد. موفقیت در درمان‌هایی مانند پیوند اعضا، شیمی درمانی و جراحی‌هایی مانند سزارین و تعویض مفاصل منوط به داشتن آنتی بیوتیک‌های اثربخش است. مقاومت آنتی بیوتیکی می‌تواند منجر به شکست این درمان‌ها و به موازات مرگ بیماران مبتلا شود.
پیشگیری و کنترل
استفاده نادرست و بیش از حد از آنتی بیوتیک‌ها یکی از مهم‌ترین دلایل بروز مقاومت آنتی بیوتیکی است. به همین دلیل کشورهای پیشرفته در جهت کاهش این پدیده اقداماتی را در خصوص افزایش آگاهی عمومی درباره نحوه استفاده از آنتی بیوتیک‌ها و مضرات آنها و همچنین تدابیری برای تجویز بهتر و درست‌تر این داروها در محیط‌های بالینی اندیشیده‌اند.
جلوگیری از مقاومت آنتی بیوتیکی یک مسئولیت اخلاقی و همگانی در جوامع امروزی محسوب می‌شود. انجام راهکارهای زیر در سطح عمومی برای جلوگیری و کنترل گسترش این مقاومت دارویی بسیار اهمیت دارد:
- آنتی بیوتیک‌ها را فقط و فقط با تجویز پزشک مصرف کنید.
- اگر پزشک به شما می‌گوید به آنتی بیوتیک نیاز ندارید، هرگز تقاضای آنتی بیوتیک نکنید.
- هنگام استفاده از آنتی بیوتیک‌ها همیشه توصیه‌های پزشک را دنبال کنید. داروی خود را کامل مصرف کنید. کل نسخه خود را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید. حتی اگر احساس می‌کنید بهتر شده‌اید باز هم تا انتها داروها را مصرف کنید. اگر قبل از، از بین رفتن کامل عفونت مصرف دارو را قطع کنید، باکتری‌ها به احتمال زیاد به دارو مقاوم می‌شوند.
- واکسن بزنید. واکسیناسیون می‌تواند از شما در برابر برخی بیماری‌هایی که با آنتی بیوتیک درمان می‌شوند محافظت کند. این بیماری‌ها شامل کزاز و سیاه سرفه هستند.
- هرگز از آنتی بیوتیک‌های باقی مانده برای بیماری جدید خود یا فرد دیگر استفاده نکنید.
- بسیاری از عفونت‌های سرماخوردگی و آنفلونزا به دلیل ویروس‌ها ایجاد می‌شود. در این موارد شما نیازی به مصرف آنتی بیوتیک ندارید و این بیماری‌ها پس از طی دوره بیماری خود به خود برطرف می‌شوند.
- با شستن مرتب دست‌ها، تهیه غذا به صورت بهداشتی و اجتناب از تماس نزدیک با افراد بیمار از ابتلا به عفونت‌ها پیشگیری کنید.
سلامتی شما آرزوی ما است.
