منظور از آلودگی آب چیست؟
آب رودها، دریاچه‌ها و جریان‌ها تقریباً همیشه حاوی مواد شیمیایی محلول است و یا خرده ریزه‌هایی در آن معلق هستند. آب را زمانی آلوده می‌نامیم که مقدار یا نوع مواد درون آن به گونه‌ای باشد که برای انسان، جانوران، گیاهان و یا محیط، مضر و زیان‌آور به نظر برسد.
از قدیم از رودها و دریاها برای دفع زباله استفاده کرده‌اند. رودهایی که جریان سریعی دارند می‌توانند فاضلاب و سایر مواد زائد را به اقیانوس‌ها انتقال دهند. یعنی جایی که معمولاً این مواد بطور طبیعی تجزیه و متلاشی می‌شوند. اما در آب‌هایی که با سرعت کمتری جریان دارند و یا در نقاطی که مواد زائد بیشتری به درون آب رود تخلیه می‌شود و امکان تجزیه طبیعی همه آنها وجود ندارد، آب به فاضلاب حامل بیماری یا مواد سمی و خطرناک آلوده می‌شود که برای حیات جانوران و گیاهان خطرناک است.
عوامل و اثرات آلودگی آب
بعضی وقت‌ها آلودگی آب به آن سبب است که مواد غذایی درون آن، بر اثر نفوذ کودهایی که از زمین‌های کشاورزی اطراف شستشو شده‌اند، بسیار غنی است. در این حالت، بعضی گیاهان به سرعت رشد می‌کنند و تمام اکسیژن آب را به مصرف می‌رسانند. وقتی اکسیژن کم می‌شود، تمام گونه‌های گیاهی و جانوری تاثیر می‌گیرند و بتدریج از بین می‌روند. به این ترتیب، پس از مدتی، آب آلوده به محیطی غیر قابل زیست تبدیل می‌شود.
یکی از عوامل اصلی آلودگی آب، تخلیه مواد شیمیایی زائد کارخانه‌ها در رود یا دریاچه است. امروزه در بسیاری از کشورها، کارخانه‌ها و سازمان‌ها موظف هستند که فاضلاب‌ها و مواد زائد را قبل از تخلیه در رودها، دریاچه‌ها و دریاها تصفیه کنند تا از آلودگی آب جلوگیری شود.
فاضلاب، فضولات حیوانی و کودها سرانجام می‌توانند حیات را در رودها نابود کنند. باکتری‌های موجود در آب، با استفاده از اکسیژن، این مواد زائد آلی را می‌شکنند و به مواد غذایی تبدیل می‌کنند. وفور مواد غذایی، باعث رشد سریع جلبک‌ها می‌شود. وقتی جلبک‌ها می‌میرند، فضولات آلی موجود در آب باز هم افزایش می‌یابند. باکتری‌ها برای تجزیه این فضولات آنقدر اکسیژن مصرف می‌کنند که ماهی‌ها امکان تنفس را از دست می‌دهند و می‌میرند.
منابع
- کتاب Kingfisher Science Encyclopedia. تالیف Catherine Headlam. ترجمه محمود سالک. نشر Kingfisher Books. سال 1991.
