با وظایف لایه‌های پوست آشنا شوید
پوست بزرگترین عضو بدن است که از آب، پروتئین، چربی و مواد معدنی ساخته شده است. پوست همراه با مو و ناخن، غدد چربی و غدد عرق، بخشی از سیستم پوشش بیرونی بدن را تشکیل می‌دهد و بدن را در برابر ورود میکروب‌ها محافظت می‌کند. این اندام دمای بدن را تنظیم می‌کند. اعصاب موجود در پوست یکی از 5 حس اصلی یعنی حس لامسه را برای ما فراهم می‌کند. به عبارت دیگر پوست قادر است احساساتی مانند گرما، سرما و فشار را حس کند. این اندام مستعد مشکلات بسیاری از جمله سرطان پوست، آکنه، چین و چروک و بثورات پوستی است.
فهرست مطالب
اندام پوست از لایه‌های مختلف تشکیل شده است. در این مقاله شما می‌توانید با لایه‌های پوست و نقش و وظایف هر یک آشنا شوید.
لایه‌های پوست
سه لایه، بافت پوست را تشکیل می‌دهند:
- اپیدرم، لایه بالایی
- درم، لایه میانی
- هیپودرم، لایه زیرین یا چربی
اپیدرم (لایه بالایی پوست) چه می‌کند؟
اپیدرم یا لایه بالایی پوست، بخشی از پوست است که می‌توانید آن را ببینید و لمس کنید. پروتئینی به نام کراتین در داخل سلول‌های پوست وجود دارند که سلول‌ها آن را می‌سازند. کراتین به همراه پروتئین‌های دیگر به هم می‌چسبند و لایه اپیدرم پوست را تشکیل می‌دهند. این بخش ویژگی‌های زیر را دارد:
- اپیدرم به عنوان یک سد محافظ عمل می‌کند. این لایه از پوست از ورود باکتری‌ها و میکروب‌ها به بدن و جریان خون و ایجاد عفونت جلوگیری می‌کند. همچنین بدن را در برابر باران، آفتاب و سایر عناصر محافظت می‌کند.
- اپیدرم پوست جدید ایجاد می‌کند. اپیدرم بطور مداوم سلول‌های جدید پوست را می‌سازد. این سلول‌های جدید، جایگزین تقریباً 40 هزار سلول قدیمی پوستی می‌شوند که هر روز از بدن می‌ریزد. به عبارتی ما هر 30 روز یکبار پوست جدیدی داریم.
- در ایجاد ایمنی بدن نقش دارند. در اپیدرم سلول‌هایی وجود دارند به نام سلول‌های لانگرهانس که بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند. این سلول‌ها به مبارزه با میکروب‌ها و عفونت‌ها کمک می‌کنند.
- اپیدرم رنگ پوست را ایجاد می‌کنند. اپیدرم حاوی ملانین است. ملانین رنگ دانه‌ای است که به پوست رنگ می‌دهد. میزان ملانین رنگ پوست، مو و چشم افراد را تعیین می‌کند. افرادی که ملانین بیشتری تولید می‌کنند پوست تیره‌تری دارند و ممکن است زودتر برنزه شوند.
درم (لایه میانی پوست) چه می‌کند؟
درم 90 درصد ضخامت پوست را تشکیل می‌دهد. این لایه میانی پوست، ویژگی‌های زیر را دارد:
- پروتئین‌های کلاژن و الاستین دارد. کلاژن پروتئینی است که سلول‌های پوست را قوی و انعطاف‌پذیر می‌کند. پروتئین دیگری که در درم یافت می‌شود، الاستین است که پوست را انعطاف‌پذیر نگه می‌دارد. همچنین به پوست کشیده شده کمک می‌کند تا شکل خود را بدست آورد.
- رشد مو. ریشه فولیکول‌های مو در درم قرار دارد.
- حس لامسه را ایجاد می کند. اعصاب موجود در بخش درم کمک می‌کند تا فرد داغی، زبری یا نرمی اشیاء را درک کند. همچنین گیرنده‌های عصبی موجود در این بخش به فرد در احساس درد کمک می‌کنند.
- درم چربی تولید می‌کند. غدد چربی درم به نرم و صاف نگه داشتن پوست کمک می‌کنند. چربی موجود در پوست از جذب زیاد آب توسط پوست مثلاً هنگام شنا جلوگیری می‌کند.
- درم به تولید عرق کمک می‌کند. غدد عرق در درم، عرق را از طریق منافذ پوست آزاد می‌کند. عرق سبب تنظیم دمای بدن می‌شود.
- درم عروق خونی دارد. رگ‌های خونی موجود در درم مواد مغذی اپیدرم را فراهم می‌کنند و لایه‌های پوست را سالم نگه می‌دارند.
هیپودرم (لایه زیرین پوست) چه می‌کند؟
لایه زیرین پوست یا هیپودرم، لایه چربی است. هیپودرم وظایف زیر را بر عهده دارد:
- از ماهیچه‌ها و استخوان‌ها محافظت می‌کند. چربی موجود در هیپودرم از عضلات و استخوان‌ها در برابر صدمات حین سقوط یا تصادف محافظت می‌کند.
- دارای بافت همبند است. این بافت لایه‌های پوست را به ماهیچه‌ها و استخوان‌ها متصل می‌کند.
- به اعصاب و عروق خونی کمک می‌کند. اعصاب و رگ‌های خونی موجود در درم (لایه میانی)، در هیپودرم بزرگ‌تر می‌شوند. این اعصاب و رگ‌های خونی منشعب می‌شوند تا هیپودرم را به بقیه بدن متصل کنند.
- هیپودرم دمای بدن را تنظیم می‌کند. چربی موجود در هیپودرم فرد را از سرد یا گرم شدن بیش از حد محافظت می‌کند.
بیشتر بدانید…
هر 2.5 سانتیمتر مربع از پوست تقریباً 19 میلیون سلول پوست دارد. علاوه بر این شامل 60 هزار ملانوسیت است. ملانوسیت‌ها سلول‌هایی هستند که ملانین یا رنگ دانه پوست را می‌سازند. همچنین حاوی 1000 پایانه عصبی و 20 رگ خونی است.
