قطع پا در بیماران دیابتی

یکی از ناگوارترین مخاطرات بیماران دیابتی قطع شدن پاهایشان است. اگرچه این مشکل در همه بیماران رخ نمی دهد و فقط درصد کمی از بیماران دیابتی در نهایت این سرنوشت را تجربه خواهند کرد، ولی به خاطر شیوع بسیار زیاد دیابت، موضوع جدی و شایعی است.

با ادامه دیابت در افرادی که خوب قند خون شان کنترل نمی شود، حس پاهایشان کم و کمتر می شود. به این ترتیب بدون اینکه بیمار متوجه شود پاها در معرض آسیب و گزند قرار می گیرند. مثال واضح در این مورد آسیب های ناشی از کفش است. وقتی شما اقدام به خرید یک کفش نو می کنید، بعد از پوشیدن آن به دلیل درد یا سوزشی که در قسمتی از پا احساس خواهید کرد، شماره کفش را تغییر می دهید و یا کفش دیگری را انتخاب خواهید کرد.

حال بیمار دیابتی را در نظر بگیرید که حس درد و فشار را ندارد. وقتی او برای خرید کفش مراجعه می کند ممکن است متوجه فشار و دردی که این کفش به قسمتی از پایش وارد می کند، نشود و با خرید آن کفش و پوشیدن آن بعد از مدتی یک قسمت از پایش قطع شده یا حتی دچار آسیب جدی تری شود و سیاه شود. می بینید که به همین راحتی یک فرد دیابتی دچار آسیب جدی پایش خواهد شد و اگر در این مرحله نیز به آن رسیدگی درست نکند، زخم پیشرفت کرده و باعث قطع پایش خواهد شد.

مثال دیگر این است که وقتی بیمار دیابتی که حس پاهایش کم شده است با پای برهنه در منزل راه می رود ممکن است یک جسم کوچک به کف پایش بچسبد و او مدت ها بدون اینکه متوجه شود روی آن راه برود و اندک اندک آن جسم خیلی ریز کاملاً کف پایش را مورد آسیب قرار خواهد داد و زمینه ساز زخم می شود. البته این توضیح لازم است که دلیل ایجاد زخم علاوه بر کم شدن حس در دیابتی ها چند موضوع دیگر را نیز شامل می شود: اول اینکه دیابتی ها جریان خون مناسبی در پاهایشان ندارند و بنابراین زخم هایشان زود ترمیم نمی شود. دوم اینکه زیاد بودن قند خون محیط مناسبی را برای باکتری ها ایجاد می کند تا رشد کنند و همین طور دفاع ایمنی را ضعیف می کند.

با این توضیحات متوجه می شویم که افراد دیابتی بخصوص آنهایی که مدت زیادی از بیماری شان گذشته است و از آن مهم تر افرادی که حس پاهایشان کم شده است باید هر روز پاهایشان را به دقت وارسی کنند، تمیز و با کرم های خاص آن را مرطوب کنند. از طرف دیگر در انتخاب کفش مناسبی که به هیچ نقطه از پای بیمار فشار نمی آورد، دقت کنند.

نکته مهم دیگر این است که هرگز نباید با پای برهنه حتی در منزل راه بروند و حتماً جوراب و کفش مناسبی در خانه به پا کنند و نکته آخر اینکه اگر یک زخم کوچک در پایشان ایجاد شد، سریع به پزشک متخصص داخلی یا فوق تخصص غدد مراجعه کنند.

سلامتی شما آرزوی ما است.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «قطع پا در بیماران دیابتی»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد.