You Can

دسته: علم و دانش

  • تست NIPT چیست؟

    تست NIPT چیست؟

    تست NIPT (مخفف Non Invasive Prenatal Testing) یا تست غربالگری غیر تهاجمی که به آن cffDNA (مخفف cell free fetal DNA) نیز می گویند، یک تست غربالگری پیش از تولد برای اختلالات کروموزومی شایع (مثل تریزومی 21، 18 و 13) و تعیین جنسیت از هفته 10 بارداری می باشد. هر فردی بطور نرمال 23 جفت کروموزوم دارد و هر کروموزوم از رشته های DNA حلقوی تشکیل شده است که حاوی هزاران ژن می باشد. تریزومی حالتی است که به جای دو نسخه از یک کروموزوم، 3 نسخه وجود دارد و بر اثر آن اختلالات شَدید جسمی و ذهنی بروز می کند.

    در این مقاله شما می توانید با تست NIPT آشنا شوید.

    (بیشتر…)

  • آشنایی با شهرک ستاره ای در مسکو

    آشنایی با شهرک ستاره ای در مسکو

    در ماه می سال 1959 مسئولان بلند پایه شوروی در جلسه ای، ساخت شهرکی برای زندگی و آموزش فضانوردان را تصویب کردند. این در حالی بود که نه آنها و نه دست اندرکاران فضانوردی در روسیه نمی دانستند چه مواردی را باید به فضانوردان آموزش داد. پس از چندین جلسه مشورتی، گروه کارشناسان به این نتیجه رسیدند که برای محل مورد نظر چند شرط الزامی است: نباید از شهر مسکو، فرودگاه، راه آهن و جاده دور باشد. همچنین به لحاظ وضعیت آب و هوا خوب و از نظر مساحت برای کاری گسترده، ظرفیت داشته باشد.

    مسئولان روسیه مدت ها در جستجوی مکانی برای ساخت شهرک آموزش فضانوردان بودند و پس از بررسی محل های مختلف، سرانجام یک پایگاه نظامی واقع در 40 کیلومتری مسکو را یافتند که از هر نظر برای این کار مناسب بود. این محل بلافاصله در اختیار گروه ساختمانی ارتش قرار گرفت تا کار ساخت و ساز در آن آغاز شود.

    اولین گروه کیهان نوردان در آغاز سال 1960 (این افراد شامل یک گروه 20 نفره بودند، به همراه خانواده هایشان)، برای زندگی و آموزش به این محل منتقل شدند. امکانات شهرک ستاره ای در آن دوران، بیشتر از یک پادگان نظامی نبود، بطوریکه برخی از فضانوردان فکر می کردند آنها گروه اصلی برای سفر به فضا نیستند زیرا امکانات شهرک در حد پذیرایی از کیهان نوردان نبود!

    در کنار ایجاد ساختمان های مسکونی، کودکستان، مدرسه، مغازه، سینما و دیگر امکانات زیستی برای کیهان نوردان و خانواده هایشان، بخشی هم با عنوان مرکز آموزش به وجود آمد که کیهان نوردان در آن تمرین های ورزشی یا معاینات پزشکی و امثال آن را انجام می دادند. در آن سال ها آموزش واقعی و آشنایی با ناو کیهانی در کارخانه سازنده ناوهای فضایی صورت می گرفت اما به تدریج ماکت آموزشی ناو و ایستگاه های فضایی مختلف را به شهرک ستاره ای آوردند و امروز به جز برخی موارد مثل تمرین فرود در جنگل و کوه یا آشنایی با پدیده بی وزنی، تقریباً تمام تمرین ها و آموزش های فضانوردان در همین شهرک برگزار می شود.

    این پادگان کهنه به تدریج به مجتمع عظیمی تبدیل شد که تاکنون بیش از 600 نفر از افراد تمام قاره های جهان از آسیا گرفته تا آمریکا در آن برای سفر به فضا آموزش دیده و آمادگی های لازم برای سفر فضایی را کسب کردند. مرکز آموزش کیهان نوردان، یا دانشگاه گاگارین در این شهرک به آخرین وسائل و ادوات علمی و فنی، همچنین کادر ورزیده مجهز است. متخصصان این مرکز با داشتن تجارب غنی در زمینه آموزش فضانوردان به صورت علمی و عملی در زمینه سفینه های سرنشین دار، تکامل سفینه های کیهانی، تجهیزات و سامانه های آنها و برنامه های پرواز، شرکت فعالانه داشته اند.

    در این مقاله شما می توانید با شهرک ستاره ای مسکو بیشتر آشنا شوید.

    (بیشتر…)

  • برنده نوبل اقتصاد 2017 چه دستاوردی داشته است؟

    برنده نوبل اقتصاد 2017 چه دستاوردی داشته است؟

    جایزه نوبل اقتصاد که ارزش آن 9 میلیون کرون سوئد (حدود 945 هزار یورو) است، از جمله جوایز رسمی بنیاد نوبل همچون ادبیات، صلح، پزشکی، فیزیک و شیمی نیست و آلفرد نوبل بنیانگذار آن نبود، بلکه این جایزه از سال 1968 میلادی بطور جداگانه توسط بانک مرکزی سوئد و به یادبود آلفرد نوبل بنیان گذاشته شد.

    امسال (سال 2017) ریچارد تیلر (Richard Thaler) استاد رشته علوم رفتاری و اقتصاد دانشگاه شیکاگو به دلیل پژوهش هایش در زمینه اقتصاد رفتاری، برنده نوبل اقتصاد شد. اقتصاد رفتاری، رشته ای است که با بررسی رفتار فردی و عوامل روانشناختی فرد و جامعه، بازارها و عوامل اقتصادی را تحلیل و بررسی می کند.

    در این مقاله شما می توانید با این دستاورد بیشتر آشنا شوید.

    (بیشتر…)

  • برندگان نوبل شیمی 2017 چه دستاوردهایی داشتند؟

    برندگان نوبل شیمی 2017 چه دستاوردهایی داشتند؟

    آکادمی سلطنتی علوم سوئد، روز چهارشنبه دوازدهم مهر (چهارم اکتبر) جایزه نوبل شیمی 2017 را بطور مشترک به ژاک دوبوشه (Jacques Dubochet)، یواخیم فرانک (Joachim Frank) و ریچارد هندرسون (Richard Henderson) اعطا کرد. این سه دانشمند به دلیل تلاش برای ابداع یک روش جدید و کارآمد تصویربرداری سه بعدی از مولکول های زیستی این جایزه را دریافت کردند.

    بر پایه تلاش های آنان، روش جدیدی برای تهیه تصاویر دقیق سه بعدی از مولکول های زیستی مانند پروتئین، DNA و RNA ابداع شده است. نتیجه پژوهش این دانشمندان به محققان کمک کرد از فرآیندهای سلولی که پیش از آن ناشناخته بودند، رمزگشایی کنند. برای مثال با تهیه تصویر از ویروس هایی مانند زیکا (Zika) درک ساختار و کارکرد آنها آسان تر شده است. هم اکنون دانشمندان می توانند با استفاده از روش میکروسکوپ الکترونی انجمادی، مولکول های زیستی را منجمد و حرکت آنها را کندتر کنند و در این حالت، تصویری با وضوح زیاد (در حد اتم) از این مولکول ها تهیه کنند. این روش، تصویربرداری از مولکول های زیستی را ساده تر و کارآیی آن را بیشتر کرده است.

    در این مقاله شما می توانید با این دستاورد بیشتر آشنا شوید.

    (بیشتر…)

  • برندگان نوبل فیزیک 2017 چه دستاوردهایی داشتند؟

    برندگان نوبل فیزیک 2017 چه دستاوردهایی داشتند؟

    آکادمی سلطنتی علوم سوئد، روز سه شنبه یازدهم مهر (سوم اکتبر) جایزه نوبل فیزیک 2017 را بطور مشترک به راینر وایس (Rainer Weiss)، بری باریش (Barry Barish) و کیپ تورن (Kip Thorne) به نمایندگی از حدود هزار دانشمندی که از 20 کشور جهان در طرح تداخل سنج لیزری تشخیص امواج گرانشی (به اختصار لایگو یا LIGO) مشارکت داشتند، اعطا کرد.

    امواج گرانشی از جمله مفهوم های فیزیکی است که حدود صد سال از زمان ارائه آن می گذرد اما به دلیل ضعیف بودن این امواج و وجود مشکلات فنی بسیار، کشف آن سال ها به تاخیر افتاد. امواج گرانشی، اولین بار در سال 1394 شناسایی شدند و افراد بسیاری حدس زدند که این کشف برنده جایزه نوبل فیزیک خواهد شد. با گذشت زمان و افزایش تعداد موارد پیدا شده امواج گرانشی، در نهایت جایزه نوبل به گروهی سه نفره از مدیران این طرح اهدا شد.

    در این مقاله شما می توانید با این دستاورد بیشتر آشنا شوید.

    (بیشتر…)

  • آشنایی با دنیای گیاهان

    آشنایی با دنیای گیاهان

    طبیعت، شادابی و رنگ سبز خود را مدیون جانداران با ارزش و جالب توجه است، جاندارانی که اکثر آنها نه تنها برای تغذیه به موجودی وابسته نیستند بلکه غذای سایر موجودات را هم تهیه می کنند. به همین دلیل زندگی بخش همه موجودات زنده محسوب می شوند. گیاهان که به دلیل انجام واکنش های پیچیده و حیاتی فتوسنتز در برگ هایشان، به عنوان کارخانه های غذاسازی در طبیعت شناخته می شوند و در همه جنبه های زندگی ما نقش دارند. از نقش اساسی تامین غذا که بگذریم، کاربردهای مهم دیگری را نیز می توان برای گیاهان متصور بود. به عنوان مثال نقش گیاهان دارویی، که مواد موثر برای درمان برخی بیماری ها را در اختیارمان می گذارند یا چوب درختان که در ساختن کاغذ، مداد و… کاربرد دارد. اما از این بهره های اقتصادی هم گذشته، نقش حیاتی جنگل ها در تولید اکسیژن و تصفیه هوا و تامین زیستگاه برای حیات وحش، اهمیت بسیاری دارد.

    اگر از نگاه زیبایی شناسی به جایگاه این موجودات بنگریم، می توانیم آنها را در فضای سبز شهرها و چشم اندازهای طبیعی ببینیم که مناظر زیبای بصری آفریده اند و با تشکیل سایه، به خنک شدن هوای شهر کمک می کنند و نیز هوای آلوده شهرها را می پالایند.

    دنیای گیاهان به واقع از آنچه فکر می کنید، شگفت انگیزتر است. گیاهان حتی می توانند با هم حرف بزنند! شاید برایتان جالب باشد که بگوییم ارتباط گیاهان با یکدیگر در کشتزارها، ثابت شده است و اکنون می توان با قاطعیت از صحبت کردن گیاهان با هم نوعانشان در طبیعت سخن گفت. در این مقاله شما می توانید با ساختار زندگی گیاهان آشنا شوید.

    (بیشتر…)

  • نظریه نسبیت چیست؟

    نظریه نسبیت چیست؟

    در اوایل قرن نوزدهم فیزیکدانان معتقد بودند که نور در محیطی به نام اتر حرکت می‌کند که همه جای فضا، حتی بین اتم‌های ماده را پُر کرده است. به علاوه، این گونه تصور می‌شد که سرعت نور را می‌توان نسبت به یک ناظر متحرک مانند سرعت‌های نسبی دو جسم متحرک محاسبه کرد. برای مثال دو اتومبیل را که در جهتی یکسان در حال حرکت هستند در نظر بگیرید. یکی از آنها با سرعت 110 کیلومتر بر ساعت و دیگری با سرعت 80 کیلومتر بر ساعت در حال حرکت هستند. از نظر سرنشینان اتومبیلی که سرعت کمتری دارد، سرعت اتومبیل دیگر 30 کیلومتر بر ساعت است.

    اندازه‌گیری‌های بسیار دقیق دو دانشمند آمریکایی به نام های مایکلسون و مورلی در سال 1887 میلادی نشان داد که سرعت نور در جهت حرکت اتر یا خلاف جهت حرکت آن تفاوتی ندارد و هیچ چیز وجود اتر را تایید نمی‌کند. در پایان قرن نوزدهم میلادی اکثر دانشمندان نگران باطل شدن نظریه وجود اتر بودند. تقریباً در همین زمان بود که آلبرت اینشتین دلایلی مبنی بر رد نظریه وجود اتر ارائه داد. اینشتین اعلام کرد که در جهان چیزی مانند اتر وجود ندارد و مفهوم حرکت مطلق، بی‌معنی است. او همچنین معتقد بود سرعت نور ثابت است و مهم نیست که ناظر با چه سرعتی در حال حرکت است. به علاوه، هیچ ماده‌ای نمی‌تواند سریع‌تر از نور حرکت کند.

    از اینجا نظریه نسبیت مطرح می‌شود که شما می‌توانید در این مقاله با آن آشنا شوید.

    (بیشتر…)
  • چگونه الکتریسیته در میان سیم جریان می یابد؟

    چگونه الکتریسیته در میان سیم جریان می یابد؟

    جریان برق از طریق سیم های مسی یا آلومینیومی از نیروگاه برق به خانه ها، مغازه ها، مدارس و کارخانه ها انتقال می یابد. در نیروگاه برق، نیروی لازم برای بکار انداختن ژنراتورها از طریق سوزاندن زغال سنگ یا نفت، انرژی هسته ای و یا نیروی حاصل از جریان آب تامین می شود. پس از آن، الکتریسیته بوسیله سیم به مناطق مختلف انتقال می یابد.

    الکتریسیته ای که در نیروگاه تولید می شود، شدت جریانی قوی و ولتاژی اندک دارد. برای جلوگیری از قطع جریان برق به هنگام انتقال، ولتاژ برق خروجی از ژنراتور را بوسیله ترانسفورماتور زیاد می کنند. سپس، وقتی جریان برق به ایستگاه برق شهری می رسد، ولتاژ را با استفاده از ترانسفورماتوری دیگر کم می کنند. پس از آن، جریان برق از طریق سیم به خانه ها و سایر نقاط شهر انتقال می یابد.

    (بیشتر…)
  • نحوه درج پاورقی در Word

    نحوه درج پاورقی در Word

    پاورقی یا پانوشت شرح و تفسیری است که در پایین صفحه کتاب نوشته می شود. به عنوان مثال، متن زیر را در نظر بگیرید:

    «به مجموعه ای از عملیات حسابداری که در مراحل پیاپی در هر دوره مالی بطور منظم …»

    می خواهیم یک پاورقی روی کلمه حسابداری قرار دهیم و معادل انگلیسی آن را در پایین صفحه بنویسیم.

    برای انجام این کار به ترتیب زیر عمل نمایید:

    (بیشتر…)

  • کوارتز چیست؟

    کوارتز چیست؟

    کوارتز یک ماده معدنی است. این کانی در حالت خالص، بی رنگ است. کوارتز از اکسیژن و سیلیسیم ساخته شده است و در طبیعت به وفور یافت می شود. برخی از انواع کوارتز مانند عقیق رنگی هستند و در جواهرسازی به عنوان سنگ نیمه قیمتی بکار می روند. کوارتز خالص یا دُرّ کوهی ظاهری شبیه به شیشه دارد. سختی آن زیاد است و شیشه را خط می اندازد. این ماده در مقابل مواد شیمیایی نیز مقاوم است.

    (بیشتر…)