چگونه بتوانیم فرد دروغ‌گو را تشخیص دهیم؟ (زبان بدن دروغ‌گوها)
آیا به‌راحتی می‌توانید افراد دروغ‌گو را تشخیص دهید؟ پژوهشی توسط دکتر لین تن برینک (Dr. Leanne ten Brinke)، روانشناس پزشکی قانونی و همکارانش در دانشگاه کالیفرنیای برکلی انجام شده است. نتیجه‌ی این پژوهش اعلام می‌کند انسان بطور غریزی می‌تواند دروغ‌گوها را تشخیص دهد. این در حالی است که گاهی ذهن خودآگاه ما برای تشخیص افراد دروغ‌گو با شکست مواجه می‌شود.
با کمک نشانه‌هایی از زبان بدن، می‌توانیم افراد دروغ‌گو را تشخیص دهیم. در این باره گفته می‌شود، اگر می‌خواهیم بدانیم کسی به ما دروغ می‌گوید یا نه، ابتدا باید رفتارهای او در شرایط عادی را بشناسیم. سپس به زبان بدن و الگوی گفتاری فرد دقت کنیم.
11 نشانه زبان بدن افراد دروغ‌گو
فردی که دروغ می‌گوید بطور ناخودآگاه علائم زیر را از خود نشان می‌دهد:
1. سریعاً حالت سر خود را تغییر می‌دهد.
اگر از فردی خیلی صریح سوالی بپرسید و او سریعاً سر خود را حرکت دهد، احتمال دارد به شما دروغ بگوید. دکتر لیلیان گلاس (Dr. Lillian Glass)، متخصص رفتار و زبان بدن، در این باره می‌گوید: «ممکن است سر فرد دروغ‌گو کمی به عقب برود، خم شود یا به یک سمت دیگر متمایل گردد.» این حالت وقتی اتفاق می‌افتد که از فرد سوالی می‌پرسید و از او انتظار پاسخ دارید.
2. وضعیت تنفس او تغییر می‌کند.
گاهی فرد دروغ‌گو به نفس نفس زدن می‌افتد. دکتر گلاس در کتاب خود نوشته است: «نفس نفس زدن به دلیل ریفلاکس رخ می‌دهد. وقتی تنفس فرد تغییر می‌کند، شانه‌هایش بالا می‌رود و صدایش ضعیف می‌شود. ضربان قلب و جریان خون او تغییر می‌کند و نفس‌نفس زدن رخ می‌دهد. تمام این موارد زمانی اتفاق می‌افتد که فرد دروغ می‌گوید و دچار اضطراب و تنش می‌شود.»
3. سر جای خود می‌نشیند.
حتماً می‌دانید فردی که دچار اضطراب می‌شود در جای خود تکان دارد، اما دکتر گلاس می‌گوید باید مواظب کسی که اصلاً در جای خود حرکت نمی‌کند، هم باشیم. او می‌گوید: «شاید این نشانه‌ای از یک جنگ عصبی باشد. زیرا بدن خود را برای هر مقابله‌ای آماده می‌کند. وقتی فرد در یک گفتگوی عادی شرکت دارد، بدن خود را بطور طبیعی و ناخودآگاه حرکت می‌دهد. پس اگر می‌بینید طرف مقابل هیچ تکانی ندارد و محکم سر جای خود ایستاده یا نشسته است، حتماً مشکلی پیش آمده است.»
4. مدام کلمات و عباراتی را تکرار می‌کند.
فرد دروغ‌گو سعی می‌کند شما و خودش را نسبت به مسئله‌ای متقاعد کند، به همین خاطر پشت سر هم کلماتی را به زبان می‌آورد. او تلاش می‌کند دروغش را توجیه کند. به گفته‌ی دکتر گلاس فرد دروغ‌گو بارها تکرار می‌کند: «من این کار را نکردم.» او با تکرار این جمله تلاش می‌کند افکار خود را سر و سامان دهد و دروغ خود را توجیه کند.
5. مرتب اطلاعاتی به شما می‌دهد.
دکتر گلاس در این باره می‌گوید: «وقتی فرد به شما اطلاعاتی می‌دهد که از او نخواسته‌اید، به احتمال زیاد در حال دروغ گفتن است. دروغ‌گوها معمولاً بیشتر حرف می‌زنند و فکر می‌کنند با زیاد حرف زدن، دروغ‌شان قابل باورتر خواهد شد.»
6. دهانش را با دست خود می‌پوشاند.
وقتی فرد دروغ‌گو نمی‌خواهد درباره مسئله‌ای حرف بزند یا پاسخ سوالی را بدهد، بطور ناخودآگاه دست خود را روی دهانش می‌گذارد. وقتی کسی دستش را روی دهانش می‌گذارد، یعنی نمی‌خواهد از حقیقت چیزی بگوید. فرد دروغ‌گو تلاش می‌کند با این کار از حقیقت‌گویی جلوگیری کند و زیپ دهان خود را بکشد.
7. بطور خودکار قسمت‌های آسیب‌پذیر بدنش را می‌پوشاند.
دکتر گلاس در کتاب خود می‌نویسد: «نواحی آسیب‌پذیر می‌تواند گلو، سینه، سر یا شکم باشد.» او می‌گوید: «من به عنوان مشاور وکلا فعالیت دارم و این رفتار را در بیشتر دادگاه‌ها دیده‌ام. وقتی متهم دست خود را روی گلویش می‌گذارد، متوجه می‌شوم اعصاب متهم به هم ریخته و از حرف‌های شاهد کلافه شده است. من تا زمانی که در FBI کار نمی‌کردم، با این رفتار آشنا نبودم.»
8. مرتب پاهای خود را جابجا می‌کند.
فرد دروغ‌گو با جابجا کردن پاهای خود به شما نشان می‌دهد مضطرب و نگران است. او سعی می‌کند نشان دهد از این شرایط گریزان است. پس اگر می‌خواهید بدانید کسی به شما دروغ می‌گوید یا نه، به پاهایش نگاه کنید.
9. به سختی حرف می‌زند.
حتماً در فیلم‌های بازجویی دیده‌اید فرد متهم با دشواری زیاد حرف می‌زند. در واقع، سیستم عصبی بدن در هنگام استرس، ترشح بزاق را کاهش می‌دهد و با این کار غشای مخاط دهان خشک می‌شود. به همین خاطر حرف زدن برای او سخت می‌شود. ممکن است فشار دادن و گاز گرفتن ناگهانی لب‌ها نیز اتفاق بیفتد.
10. به شما خیره می‌شود.
حتماً می‌دانید دروغ از چشمان فرد هویدا می‌شود و فرد دروغ‌گو از ارتباط چشمی خودداری می‌کند. اما دروغ‌گو می‌تواند برای فریب شما، ارتباط چشمی خود را حفظ کند.
یک فرد دروغ‌گو، همیشه سعی می‌کند به چشمان طرف مقابل خیره شود، بدون اینکه پلک بزند. اما وقتی کسی حقیقت را می‌گوید، چشمان خود را به اطراف برمی‌گرداند و مرتب به جاهای دیگر نگاه می‌کند. اما در مقابل افراد دروغ‌گو با نگاهی سرد، به چشمان شما خیره می‌شوند. البته باید مراقب پلک زدن‌های زیاد هم باشید.
11. اشاره‌ی زیادی با انگشتانش دارد.
دروغ‌گوها تلاش می‌کنند شرایط را به نفع خود تغییر دهند. او بسیار عصبی می‌شود از اینکه دروغش را آشکار کنید. به همین خاطر با انگشتش شما را نشانه می‌گیرد.
