اعتیاد چیست؟
مسئله اعتیاد یکی از مشکلاتی می‌باشد که جوامع بشری با آن روبرو هستند. اعتیاد نوعی مسمومیت مزمن، مداوم و همراه حالات و گرفتاری‌های روانی و گاه جسمانی است که در اثر مصرف مداوم یا متناوب برخی از ترکیبات اعتیادآور ایجاد می‌شود.
اعتیاد موجب بروز مشکلات فراوان فردی و اجتماعی می‌شود. مشخصات اصلی اعتیاد عبارتند از: تمایل اجباری برای تکرار مصرف و وابستگی بدنی.
مشروبات الکلی، محرک‌های روانی، مسکن‌ها و مواد مخدر و خواب‌آور مهم‌ترین ترکیبات اعتیادآور هستند. عادت به مصرف سیگار و الکل بیش از سایر ترکیبات اعتیادآور در سطح جهان رواج دارد.
اعتیاد به نیکوتین
سیگار از برگ‌های گیاهی به نام توتون ساخته می‌شود. توتون ترکیبات شیمیایی متعددی دارد که مهم‌ترین آنها ماده‌ای به نام نیکوتین است. سوختن سیگار موجب به وجود آمدن مواد سمی دیگری مثل مونوکسید کربن نیز می‌شود. این مواد توسط دود سیگار از ریه‌ها وارد خون می‌شوند.
نیکوتین جزو سموم بسیار قوی طبقه‌بندی می‌شود. ورود مقادیر زیاد نیکوتین به بدن موجب مسمومیت شَدید و حتی مرگ فوری می‌شود. ولی از آنجا که افراد سیگاری روزانه مقادیر کمی نیکوتین وارد بدن خود می‌کنند، علائم مسمومیت، خفیف و قابل تحمل است. این علائم عبارتند از:
- اختلالات گوارشی.
- افزایش فشار خون.
- بی‌اشتهایی.
- تنگی نفس.
- پوسیدگی دندان‌ها.
- اختلالات عصبی.
- کم‌خوابی.
- بی‌نظمی ضربان قلب.
- کاهش حافظه.
- تصلب شرایین.
- افزایش تحریک‌پذیری ریه‌ها نسبت به عوامل خارجی.
- کاهش مقاومت بدن در برابر سموم و بیماری‌ها.
- آماده ساختن بدن برای ابتلا به سرطان‌ها، بخصوص سرطان دستگاه تنفسی.
مشروبات الکلی
مصرف مشروبات الکلی نیز برای بدن بسیار زیان‌آور است. وجود الکل در بدن باعث کاهش فعالیت سلول‌های عصبی می‌شود. در نتیجه حساسیت مغز کاهش می‌یابد. مصرف الکل اراده و کنترل بر اعمال و گفتار را مختل می‌کند. الکل بر مراکز بینایی در مغز نیز تاثیر می‌گذارد، به همین دلیل افراد مست نمی‌توانند فواصل را درست تشخیص بدهند. علت تصادفات رانندگی در حالت مستی نیز همین است. الکل به بافت کبد آسیب می‌رساند و موجب بروز بیماری‌های خطرناک کبدی می‌شود. مصرف الکل در طول دوران بارداری بر رشد جنین اثر می‌گذارد و موجب عقب افتادگی ذهنی می‌شود.
برخی از مردم برای تسکین درد و تنش‌های ذهنی از انواع مختلف داروها استفاده می‌کنند. این داروها موجب کُند شدن فعالیت اعصاب می‌شوند. مصرف مداوم آنها نوعی وابستگی بدنی به وجود می‌آورد. استفاده بیش از حد و نابجای این گونه داروها خطرناک است و موجب ضعیف شدن حافظه می‌شود به همین دلیل آنها را باید تحت نظر پزشک مصرف کرد.
منابع
- کتاب چرا، چطور، چگونه؟ نوشته دکتر سونیتا گوپتا و دکتر نینا آگراوال. ترجمه پریسا همایون روز و پریچهر همایون روز. موسسه نشر و تحقیقات ذکر. تیر 1393.
