چرا دچار افتادگی پلک می‌شویم؟
سلول‌های پوست که وظیفه بازسازی و ترمیم بافت عمقی و سطحی پوست را دارند در سنین جوانی با تمام قدرت برای حفظ جوانی و شادابی عمل می‌کنند. تا جایی که هیچ ردی از تغییرات کوچک و بزرگ بر ظاهر پوست باقی نمی‌ماند. اما همین روند با افزایش سن از حالت طبیعی خود خارج شده و به کندی صورت می‌گیرد. به این ترتیب که پلک‌ها در سنین جوانی و میانسالی، بطور طبیعی از شرایط کششی مناسبی برخوردار هستند. در حالی که با افزایش سن یا همزمان با ورود به دهه چهارم و پنجم زندگی عضله‌ها شروع به افتادن کرده و شل و نرم‌تر می‌شوند.
افتادگی به صورت پف و چربی‌های اضافه دور چشم، چین و چروک و لایه شدن پوست پلک بالا ظاهر می‌شود. در این شرایط است که پلک‌های افتاده و سنگین می‌توانند سن فرد را بیشتر جلوه دهند و در کنار احساس خستگی، دید چشم را هنگام رانندگی، خیاطی، مطالعه و تماشای تلویزیون با مشکل مواجه کنند.
این افتادگی به مرور زمان بیشتر و بیشتر شده و سنگینی قابل لمسی در قسمت پلک بالای چشم احساس می‌شود. همین تغییرات در نقاط دیگر بدن به شکل بروز غبغب و افتاده شدن گونه‌ها و حتی بازوها با افزایش سن در هر فرد ایجاد می‌شود.
در این مقاله شما می‌توانید با مهم‌ترین علت‌های افتادگی پلک‌ها و راه‌های پیشگیری و به تاخیر انداختن آن آشنا شوید.
چرا پلک‌ها می‌افتند؟
پوست اطراف چشم ما بطور طبیعی با از دست دادن قوام خود و بروز اختلال در بافت نگهدارنده پلک‌ها، شروع به شل شدن و افتادگی می‌کند. اما اینکه چه عواملی به بروز این تغییرات دامن می‌زنند را می‌توان این گونه معرفی کرد:
بالا رفتن سن
یکی از شایع‌ترین دلایل بروز افتادگی پلک، افزایش سن و از دست رفتن خاصیت ارتجاعی پوست و چربی‌های مفید اطراف چشم‌ها است. روندی کاملاً طبیعی که طی آن با گذر عمر، پوست شل و چروک شده و عضله پلک‌ها استحکام خود را از دست می‌دهند. در نتیجه محل اتصال پوست و عضله پلک چشم به سمت پایین متمایل می‌شود.
ژنتیک
در این نوع افتادگی پلک معمولاً یک پلک از پلک دیگر پایین‌تر قرار دارد و ظاهر غیر قرینه‌ای روی صورت ایجاد می‌کند. افتادگی پلک به صورت مادرزادی بر اثر نقص در تکامل عضله بالا برنده پلک بالا اتفاق می‌افتد. در این مورد خاص یکی از پلک‌ها، نیم یا تمام مردمک چشم را می‌پوشاند و در مدتی کوتاه مشکلاتی مانند اختلالات عصبی، دردهای عضلانی، مختل شدن حرکات چشمی و انسداد بینایی را به وجود می‌آورد. این نکته را باید دانست که برای این نوع افتادگی پلک به شکل مادرزادی به مرور زمان بهبود حاصل نخواهد شد.
نور و اشعه‌های آفتاب
تاکید همیشگی متخصصان پوست بر این است که تا می‌توانید در معرض تابش آفتاب قرار نگیرید. همیشه از کرم‌های ضد آفتاب حتی در اطراف چشم‌ها استفاده کنید. به این دلیل که فرد در برابر آفتاب مستقیم و اشعه ماوراء بنفش، اطراف چشم خود را بطور غیر عادی جمع می‌کند. این فشار باعث چروک اطراف چشم و در نتیجه شل شدن عضلات این ناحیه از صورت می‌شود. از طرفی دیگر خودتان را مجبور به استفاده از عینک آفتابی کنید. عینک‌های آفتابی مناسب و استاندارد، با محافظت از پوست اطراف چشم‌ها از پیری زودرس آن و افتادگی پلک پیشگیری می‌کنند.
تغذیه نامناسب
شاید باور نکنید که مصرف به اندازه و مداوم میوه و سبزیجات و نوشیدن آب، تا چه میزان در افزایش استحکام و قوام پوست شما موثر است. در مقابل خوردنی‌های سرشار از روغن اکسیده و کلسترول مانند فست‌فودها که علاوه بر نداشتن ارزش غذایی، روند جذب و عملکرد ویتامین ث (C) در پوست و کلاژن‌سازی را مختل می‌کند. به این ترتیب نمی‌شود از نقش تغذیه در شل شدن و افتادگی پلک‌ها گذشت. از طرفی مصرف غذاهای پُر حجم، پُر نمک و چرب و کشیدن سیگار در شب باعث التهاب دور چشم می‌شود. این پف کردن‌های مداوم چشم‌ها به مرور به افتادگی پلک‌های شما دامن می‌زند.
آسیب دیدگی
گاهی ناحیه‌ای از چشم‌ها بر اثر ضربه‌های شَدید مانند تصادف، سوختگی یا هر اتفاق دیگری، آسیب جدی به عصب پلک‌ها که مسئول حرکت پلک هستند، وارد می‌شود. در این موقعیت‌های اورژانسی ممکن است ترمیم عضلات یا پارگی پوست این قسمت به درستی انجام نگیرد. این سوانح در نهایت منجر به افتادگی پلک‌ها می‌شود.
چگونه افتادگی پلک درمان می‌شود؟
از دست رفتن استحکام عضله و آویزان و افتاده شدن پلک باعث می‌شود تا برخی به عنوان آخرین راه چاره برای بازگرداندن زیبایی چشم‌های خود به فکر جراحی و برداشتن این پوست اضافی بیفتند. اما باید در نظر داشته باشید که هیچ جراحی بدون عوارض نخواهد بود. چون گاهی انجام همین عمل به ظاهر ساده عوارضی مانند خشکی چشم، کاهش دید، بازماندن چشم‌ها در حالت خواب و عدم تقارن چشم‌ها را با خود به دنبال دارد. اما اگر توصیه به انجام عمل از سوی متخصصان حاذق بود، می‌توانید این عمل بدون بیهوشی را که در آن با جراحی، پوست اضافی و لایه باریکی از عضله پلک فوقانی برداشته می‌شود، تجربه کنید.
چگونه از افتادگی پلک پیشگیری کنیم؟
با مراقبت از پوست و رعایت چند نکته ساده اما کلیدی می‌توان بدون هر گونه عمل زیبایی و دردسرهای دیگر از مواردی مانند افتادگی پلک‌ها پیشگیری کرد. پس باید بدانید که:
- از تماشای تلویزیون در شب یا مطالعه با نور کم خودداری کنید.
- شب‌ها زود بخوابید تا چشم‌ها استراحت لازم را برای ترمیم و شادابی روزانه بدست بیاورند.
- علاوه بر عینک آفتابی، در روزهای آفتابی بهار و تابستان بین ساعت 9 صبح تا 4 بعد از ظهر از کلاه‌های لبه‌دار استفاده کنید.
- آرایش بیش از حد چشم‌ها و مصرف مواد آرایشی شیمیایی سلامت پوست ظریف چشم‌های شما را با خطر مواجه می‌کند. همین خط چشم یا سایه‌های کرمی با فشاری که بر پلک شما وارد می‌کند، به مرور مواد شیمیایی درون خود را جذب پوست حساس پلک کرده و پلک بالا را به افتادگی نزدیک و نزدیک‌تر می‌کند.
- کرم‌های زیبایی غنی از اسید هیالورونیک و ترکیبات گیاهی می‌تواند با پُر کردن خطوط اطراف چشم و بالا بردن حجم و انعطاف پوست اطراف چشم‌ها تا حدی از افتادگی پلک‌ها پیشگیری کند. به شرط آنکه از 28 سالگی و با برنامه‌ریزی مصرف شوند.
- با مشاهده اولین نشانه‌ها از تاری دید یا ضعیف شدن چشم‌ها به پزشک مراجعه کنید. چون فشار مداومی که بر اثر جمع کردن عضلات چشم به خاطر ضعف بینایی به چشم‌ها وارد می‌کنید، پلک‌های شما را افتاده و اطراف چشم‌ها را پُر از چروک می‌کند.
سلامتی شما آرزوی ما است.
منابع
- مصاحبه با دکتر امیر سام توفیقی (جراح زیبایی و متخصص اکولوپلاستیک). توسط شقایق جعفری. مجله سیب سبز.
