چرا ابرها گوناگون هستند؟

هوای گرم و مرطوب به آسمان بر می خیزد و زمانی که به ارتفاع معینی رسید، خنک می شود. آنگاه دیگر نمی تواند رطوبت درون خود را به شکل بخار آب نگه دارد. از این رو، رطوبت های اضافی اش به شکل قطره های کوچک آب یا ذره های بسیار ریز یخ در می آیند و همین ها هستند که ابرها را به وجود می آورند.

هیچ دو ابری نیستند که بطور کامل شبیه یکدیگر باشند. ابرها پیوسته تغییر شکل می دهند. اینکه چرا ابرها گوناگون هستند، دلیلش آن است که ابرها در ارتفاع های گوناگون و در درجه حرارت های مختلف هوا تشکیل می شوند. به همین جهت، اجزایی که ابرها را به وجود می آورند، در هر ارتفاع و هر درجه ی معینی شکل مخصوصی به خودشان می گیرند و در نتیجه شکل ابرها را نیز دگرگون می کنند.

1) مرتفع ترین ابرها نوکتیلوسنت یا Noctilucent Clouds (یعنی شب تاب) نام دارند. ارتفاع این گونه ابرها گاهی اوقات ممکن است به 48 تا 80 کیلومتر برسد.

2) اندکی پایین تر از ابرهای نوکتیلوسنت، ابرهای دیگری قرار دارند که ناکروس یا Nacreous Clouds (یعنی صدفی) خوانده می شوند. این ابرها معمولاً در ارتفاع 20 تا 29 کیلومتری سطح زمین قرار می گیرند. ابرهای ناکروس بسیار رقیق و خوش رنگ هستند و از گرد و غبار و قطره های آب درست می شوند و فقط بعد از غروب آفتاب یا اندکی قبل از طلوع آن می توان آنها را مشاهده کرد.

3) ابرهایی که از لحاظ ارتفاع در درجه ی سوم قرار می گیرند و با زمین در حدود 8 کیلومتر یا بیشتر فاصله دارند، به نام های زیر خوانده می شوند:

الف) سیروس یا Cirrus Clouds (یعنی طره) به ابرهایی می گویند که رشته رشته هستند و به پرهای پرندگان شباهت دارند.

ب) سیرواستراتوس یا Cirrostratus Clouds (یعنی طره و لایه) به ابرهایی گفته می شود که رقیق هستند و شکل شان شبیه ورقه های سفید رنگ است.

ج) سیروکومولوس یا Cirrocumulus Clouds (یعنی طره و پشته) اسم ابرهایی است که کوچک و در عین حال گرد و دایره ای شکل هستند و به صورت پاره پاره در آسمان مشاهده می شوند و به این ترتیب آسمان را به شکل خال خال در می آورند.

این ابرهای سه گانه همگی از ذره های ریز یخ درست شده اند.

4) ابرهای پایین تر از سه ابر فوق الذکر، از قطره های کوچک آب شکل می گیرند و بلندترین آنها ابری است که به اسم آلتوکومولوس یا Altocumulus Clouds خوانده می شود. این ابر در ارتفاع حدود 3 تا 6 کیلومتری بالای سطح زمین قرار می گیرد و از قطعات پاره پاره و دایره شکلی که از ابرهای سیروکومولوس بزرگتر است درست می شود. در همین ارتفاع، ابر دیگری نیز به نام آلتواستراتوس یا Altostratus Clouds به وجود می آید که اغلب اوقات به صورت پرده ای خاکستری رنگ آسمان را می پوشاند و از پشت آن، خورشید و ماه مانند نقطه هایی از نور کم رنگ به چشم ما می آیند.

5) در ارتفاع پایین تر از این، ابری به نام استراتوکومولوس یا Stratocumulus Clouds هست که در حدود 1.5 کیلومتری سطح زمین قرار دارد. در همین ارتفاع ابرهای باران زا نیز به نام نیمبواستراتوس یا Nimbostratus Clouds شکل می گیرند. ابرهای نیمبواستراتوس ضخیم، تیره و فاقد شکل خاصی هستند.

6) بالاخره، در سطحی بسیار پایین (یعنی در کمتر از 600 متری سطح زمین) ابرهایی به نام استراتوس یا Stratus Clouds (به معنای لایه) وجود دارند که از صفحاتی از مه که از سطح زمین اوج گرفته اند درست می شوند.

چند نوع ابر دیگر هم داریم که به شرح زیر می باشند:

یکی کومولوس یا Cumulus Clouds و دیگری کومولونیمبوس یا Cumulonimbus Clouds که ضخیم و بزرگ هستند و به گل کلم شباهت دارند و رعد و طوفان را به وجود می آورند.

[toggle title=”برای مشاهده منابع اینجا کلیک کنید.” state=”close” ]

مقاله علمی و آموزشی «چرا ابرها گوناگون هستند؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا کتاب به من بگو چرا و چگونه، نوشته ی آرکادی لئوکوم و ترجمه سعید درودی از انتشارات بهزاد، منتشر شده در 1391 با شابک 8-57-5959-964 به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.

[/toggle]