چه کسی گاز خردل را اختراع کرده است؟

فریتز هابر (Fritz Haber) پدر جنگ شیمیایی، شیمیدان معروف بر این باور است که «مرگ، مرگ است حتی اگر تحمیلی باشد.» وی کنوانسیون Hague در سال 1907 را که مبنی بر ممنوعیت استفاده از گاز سمی به عنوان سلاح بود، نادیده گرفته است. او بدون هیچگونه احتیاطی در ماه های اول جنگ جهانی اول، کلر را آزمایش کرد.

هابر، اولین گاز کلر را در حمله 22 آوریل 1915 مورد استفاده قرار داده و بررسی کرد. وی با این حرکت همسرش کلارا (Clara Immerwahr) را که در عصر خود یکی از شیمیدان های درخشان بود، دچار وحشت کرد. درست در روزی که هابر برای اولین حمله با گاز سمی علیه روس ها به جبهه شرقی رفته بود، وی با تپانچه خودکشی کرد.

در سال 1917 با نظارت و حمایت هابر، گاز خردل تولید شد. هابر به عنوان پادشاه گازهای جنگی نامگذاری شده بود، این گاز تلفات بیشتری را نسبت به همه عوامل شیمیایی دیگر به همراه آورد. از مجموع 185 هزار گاز کشنده، تنها 10 هزار تا پس از معرفی گاز خردل به بازار آمدند.

گاز خردل با بوی فلفلی و رنگ زرد، باعث ایجاد تاول های چرکین روی پوست و ریه ها، استفراغ و کوری ناگهانی می شود. این گاز از طریق پوست جذب می شد و ماسک ها در مقابل آن بلا استفاده بودند، در موارد معدودی که این گاز سربازان را نمی کشت، باعث می شد هفته ها مجبور به استراحت در بیمارستان شوند.

هابر فقط یک تامین کننده سم نیست بلکه وی در سال 1918 جایزه نوبل را برای تولید آمونیاک در مقیاس صنعتی جهت استفاده به عنوان کودهای شیمیایی دریافت کرد. این کود به میزان قابل توجهی باعث افزایش محصول شده و امروزه امکان تغذیه نیمی از جمعیت جهان را فراهم کرده است.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «چه کسی گاز خردل را اختراع کرده است؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد.