لوزالمعده چه نقشی در بدن دارد؟

دپارتمان آموزش2017/06/14بروزرسانی در: 2025/05/05

3 مطالعه: 1 دقیقه

لوزالمعده یا پانکراس نوعی غده گوارشی است که در بدن انسان و سایر مهره‌داران وجود دارد. این غده در زیر و تقریباً در پشت معده جای گرفته است. لوزالمعده انسان به رنگ زرد مایل به صورتی است و حدود 12 تا 15 سانتیمتر طول، 3.8 سانتیمتر پهنا و 2.5 سانتیمتر ضخامت دارد.

این اندام در پشت معده به روده کوچک متصل می‌شود. حالا آیا می‌دانید نقش لوزالمعده در بدن چیست؟

لوزالمعده نوعی شیره گوارشی قوی به درون روده ترشح می‌کند که موجب گوارش مواد غذایی می‌شود. این اندام دو هورمون گلوکاگون (Glucagon) و انسولین (Insulin) نیز ترشح می‌کند.

پانکراس روزانه 1200 الی 1500 میلی‌لیتر شیره لوزالمعده تولید می‌کند. این شیره درون روده کوچک یا دوازدهه می‌ریزد. شیره لوزالمعده شامل مواد قلیایی بخصوص بی‌کربنات و آنزیم‌های مختلف برای تجزیه انواع مواد غذایی است. ترشحات قلیایی لوزالمعده اسیده معده را خنثی می‌کنند. شیره لوزالمعده دارای پنج آنزیم اصلی است. این آنزیم‌ها بر پروتئین‌ها، چربی‌ها، هیدرات‌های کربن و اسیدهای نوکلئیک اثر می‌کنند و موجب تجزیه آنها می‌شوند.

همانطور که گفته شد، پانکراس علاوه بر اینکه در گوارش غذاها نقش مهمی دارد، دو هورمون مهم گلوکاگون و انسولین نیز ترشح می‌کند. این دو هورمون از اجتماع پراکنده سلولی که اصطلاحاً به آنها جزایر لانگرهانس می‌گویند، ترشح می‌شوند.

نقش اصلی دو هورمون گلوکاگون و انسولین تنظیم میزان قند خون است. در واقع انسولین موجب کاهش قند خون و گلوکاگون باعث افزایش آن می‌شود.

گلوکاگون تجزیه گلیکوژن به گلوکز را افزایش می‌دهد. در نتیجه میزان گلوکز خون بالا می‌رود. وقتی ترشح انسولین افزایش می‌یابد، سطح قند خون پایین می‌آید. کمبود غیرطبیعی انسولین در خون باعث بیماری دیابت می‌شود. در واقع دیابت یا بیماری قند در اثر کاهش نسبی انسولین یا کاهش میزان حساسیت سلول‌ها به این هورمون پدید می‌آید.

بیمار مبتلا به دیابت باید از رژیم غذایی خاصی که دارای پروتئین زیاد، چربی کم و آب فراوان است استفاده کند. هورمون انسولین، گلوکز موجود در سلول‌های کبدی را به گلیکوژن تبدیل می‌کند. در واقع دو هورمونی که از لوزالمعده ترشح می‌شوند، همراه با هم میزان انرژی مورد نیاز بدن را تنظیم می‌کنند.