ادراک فرا حسی یا حس ششم چیست؟
در زندگی روزمره گاهی اوقات با موقعیت هایی مواجه می شویم که احساس می کنیم از اتفاقاتی که هنوز رخ نداده اند، آگاه هستیم. گاهی اوقات می توانیم فکر طرف مقابل مان را بخوانیم و یا از چیزی که نمی بینیم، با خبر شویم. این اطلاعات بدون استفاده از پنج حس بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی و لامسه و بدون تحریک هیچ یک از اندام های حسی بدست می آیند. به همین جهت به آن ادراک فرا حسی می گویند. برخی از مردم نیز آن را حس ششم می نامند.
دانشمندان و روانشناسان در مورد وجود ادراک فرا حسی با یکدیگر هم عقیده نیستند. برخی از روانشناسان معتقدند که شواهد تردیدناپذیری مبنی بر وجود گونه هایی از ادراک فرا حسی وجود دارد؛ ولی اکثریت آنها در این مورد متقاعد نشده اند. بحث و مجادله بر سر این مساله است که روش قابل اعتمادی برای نمایش این گونه پدیده ها وجود ندارد و علم نمی تواند وجود آن را ثابت و یا رد کند. تجارب مربوط به ادراک فرا حسی را می توان به چهار نوع کلی تقسیم کرد که عبارتند از:
- اندیشه خوانی
- غیب گویی
- پیشگویی
- حرکت روانی
محققانی که در این زمینه به تحقیق می پردازند، از کارت های مخصوصی به نام کارت های آزمایش ادراک فرا حسی استفاده می کنند. هر دسته کارت معمولاً شامل 25 کارت است. روی هر کارت یکی از 5 نماد صلیب، موج، دایره، ستاره و مربع نقش بسته است.
در یک مجموعه 25 کارتی، هر یک از پنج نماد، پنج بار تکرار می شود. در این آزمایش ها معمولاً دسته کارت ها را خوب بُر می زنند و از دید شخص مورد آزمایش دور نگاه می دارند. سپس این شخص، نماد کارت ها را یکی یکی حدس می زند.
در سال 1934 میلادی پروفسور جی بی راین از دانشگاه دوک کارولینای شمالی، پس از سه دهه تحقیق و مطالعه، کتابی را با عنوان ادراک فرا حسی منتشر کرد. بخش عمده تحقیقات او با استفاده از روش حدس زدن درباره کارت ها صورت گرفته است.
اندیشه خوانی یا تله پاتی به معنی انتقال فکر از یک شخص به شخص دیگر است. برای آزمایش اندیشه خوانی، آزمایشگر قبل از پاسخ دادن شخص مورد آزمایش به هر کارت نگاه می کند. سپس شخص مورد آزمایش از طریق اندیشه خوانی شکل کارت ها را حدس می زند.
غیب گویی یعنی ادراک اشیاء یا رویدادها بدون آنکه اثری بر اندام های حسی بگذارند. در آزمایش غیب گویی، آزمایشگر بدون آنکه به کارت ها نگاه کند، سمت شکل دار آنها را رو به پایین قرار می دهد، سپس از شخص مورد آزمایش می خواهد که شکل کارت ها را یکی یکی حدس بزند. اگر تعداد پاسخ های درست بیش از حد متوسط باشد، می توان گفت که شخص دارای ادراک فرا حسی است.
پیشگویی به معنی ادراک رویدادهای آینده است. یعنی شخص می تواند قبل از اینکه واقعه ای رخ دهد، وقوع آن را پیشگویی کند.
حرکت روانی یعنی دستکاری اشیاء به کمک نیروی روانی و بدون دست زدن به آنها. بطور مثال شخص هنگام انداختن تاس، اراده می کند که شماره معینی بنشیند.
به دلایل بسیار، هنوز زود است که درباره ادراک فرا حسی قضاوت شود؛ اما در عین حال نباید این قبیل آزمایش ها را از پیش محکوم نمود.
[toggle title=”برای مشاهده منابع اینجا کلیک کنید.” state=”close” ]
مقاله علمی و آموزشی «ادراک فرا حسی یا حس ششم چیست؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا کتاب چرا، چطور، چگونه؟، نوشته ی دکتر سونیتا گوپتا و دکتر نینا آگراوال و ترجمه پریسا همایون روز و پریچهر همایون روز از موسسه نشر و تحقیقات ذکر، منتشر شده در تیر 1393 با شابک 978-964-307-221-6 به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.
[/toggle]
