تفاوت میان کیست و تومور چیست؟

کیست و تومور هر دو نوعی توده هستند که می توانند ظاهری مشابه داشته باشند اما علت تشکیل آنها متفاوت است. برای تشخیص قطعی میان تومور یا کیست، پزشکان از روش عکسبرداری یا نمونه برداری استفاده می کنند.

در این مقاله شما می توانید با تفاوت های میان کیست و تومور و انواع متداول آنها آشنا شوید.

کیست یا تومور؟

کیست، کیسه ای از بافت ها است که درون آن هوا، مایع یا موادی دیگر قرار دارد ولی تومور توده ای جامد از بافت ها است. کیست می تواند در هر قسمتی از بدن شکل بگیرد، حتی روی استخوان ها و بافت های نرم. اغلب کیست ها غیر سرطانی هستند، هر چند که استثنائاتی نیز وجود دارد. کیست به تماس حساس است و فرد می تواند با تماس آن را حرکت دهد. تومورها نیز می توانند تقریباً در هر نقطه ای از بدن رشد کنند. تومورها اغلب سریع رشد می کنند و عموماً با تماس حس می شوند. در یک عضو بدن امکان وجود همزمان تومور و کیست وجود دارد.

پزشکان از راه های متعددی برای تشخیص تومور از کیست استفاده می کنند. آنها با بررسی تاریخچه پزشکی فرد شروع می کنند، سپس در مورد زمان شروع علائم و ظهور توده می پرسند. زمان بندی علائم مهم است. به عنوان مثال کیست ها در زمان قاعدگی و به دلیل نوسانات هورمونی بیشتر مشخص می شوند.

در صورت امکان پزشک کیست یا تومور را از لحاظ موقعیت، رنگ، کیفیت و محتویات درون آن بررسی می کند. پزشک برای بررسی کیست یا توموری که درون بدن قرار دارد، از سونوگرافی استفاده می کند. این روش نشان می دهد که آیا کیسه خالی است، دارای مایع است یا متشکل از بافت سلولی است. در بعضی موارد، پزشک درخواست نمونه برداری می دهد که نیازمند برداشتن لایه یا سلول هایی از توده است. نمونه برداشته شده سپس برای آزمایش به آزمایشگاه فرستاده می شود.

شرایطی که باعث ایجاد کیست می شود و برخی از انواع متعدد کیست.

• کیست های پستان: کیسه های حاوی مایع است که فرد می تواند آن را زیر پوست خود جابجا کند. فردی که تعداد زیادی از این کیست ها داشته باشد به مشکل پستان های فیبروکیستیک مبتلا است.
• کیست های پوستی: این کیست ها بر لایه بالایی پوست تشکیل می شوند و می توانند بر گردن، قفسه سینه، پشت و بیضه ها وجود داشته باشند. این وضعیت را اپیدرمیس می نامند.
• کیست های کبدی: کیست هایی که در کبد رشد می کنند.
• کیست پیلار: این نوع از کیست در انتهای فولیکول های مو شکل می گیرد. مایع غلیظ درون کیست ها اغلب حاوی کراتین است، ماده جامدی که سلول های پوست تولید می کنند. این نوع کیست عموماً بر کف سر رشد می کند.
• کیست کلیوی: اینها مواردی هستند که صرفاً شامل کیست هایی است که در کلیه ایجاد می شوند.
• کیست های تخمدانی: این نوع از کیست روی تخمدان تشکیل می شود و عموماً در زمان تخمک گذاری ایجاد می شوند. آنها بی ضرر هستند و اغلب علامتی ندارند. این کیست ها گاهی منجر به دردهای لگنی، کمر و نفخ می شوند.

انواع متعدد دیگری از کیست ها نیز وجود دارد، که شیوع کمتری دارند و بسیار هم تخصصی هستند.

شرایطی که باعث ایجاد تومور می شوند.

تومورها می توانند خوش خیم (غیر سرطانی) یا بد خیم (سرطانی) باشند. تومورهای خوش خیم اغلب در یک نقطه رشد می کنند و به نقاط دیگر سرایت نمی کنند. تومورهای بد خیم در یک نقطه از بدن رشد می کنند و سپس در دیگر نقاط پخش می شوند. هر دو نوع تومورها از لحاظ ابعاد تنوع زیادی دارند. بعضی از انواع تومورها به شرح زیر است:

تومورهای خوش خیم

این تومورها از ترشحات مخاطی بافت ها تشکیل می شوند که بافت ها و اعضای بدن را می پوشانند. مثال این تومورها شامل پولیپ های روده، تومورهای مجرای صفراوی و تومورهای خوش خیم کبدی است. این تومورها می توانند سرطانی باشند اما اغلب خوش خیم هستند.

• فیبروم: این تومورهای خوش خیم در سطح ارگان هستند و عموماً هم بیرون یا داخل یا اطراف رحم رشد می کنند.
• غده چربی: تومورهای چربی اغلب در افراد بالای 40 سال ایجاد می شود. این تومورها اغلب نرم هستند و دقیقاً زیر پوست قرار دارند. آنها بیشتر مواقع خوش خیم هستند.

تومورهای بد خیم

این تومورها می توانند در هر نقطه ای از بدن رشد کنند. به عنوان مثال سارکوم، می تواند از بافت های همبند مانند مغز استخوان شروع شود. آماس سرطانی نوع دیگری از تومورهای بد خیم است که در مخاط سلول های روده، کبد یا پروستات رشد می کند.

تومورها می توانند به حدی رشد کنند که به اعضای بدن فشار وارد کنند و باعث درد یا علائم دیگری شوند. جراحان عموماً تومورهای بزرگ را خارج می کنند. معمولاً همه تومورهای سرطانی از بدن خارج می شوند، مگر اینکه دسترسی به آنها ممکن نباشد یا بقدری به اعضای حیاتی نزدیک باشند که برداشتن آنها باعث ایجاد مشکل شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

با اینکه همه کیست ها و تومورها نیاز به درمان ندارند، اگر توده بدن فرد به سرعت در حال رشد است باید بررسی شود. دیگر علائم هشدار دهنده به شرح زیر است:

• خون ریزی در محل
• حساسیت یا درد
• حرکت غیر عادی توده
• ناتوانی در انجام فعالیت های روزمره به دلیل وجود کیست یا تومور

کیست ها و تومورها می توانند منشاء نگرانی باشند، با این حال برخی از انواع آن بی خطر هستند. کیست ها اغلب با هوا یا انواعی از سلول ها پُر شده اند که نوعی مایع را شکل می دهند. تومورها ولی توده هایی از یک نوع سلول هستند. هر فردی که نگران توده ای در بدن خود است باید به پزشک مراجعه کند. آنها می توانند با انجام آزمایش نوع توده و نیاز به درمان آن را تشخیص دهند. سلامتی شما آرزوی ما است.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «تفاوت میان کیست و تومور چیست؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد.