منظور از دگردیسی چیست؟
پروانه مرحله اول زندگی خود را به صورت یک کرم پیله بدون بال که لارو نامیده می شود، سپری می کند. تغییر شگفت آور از یک لارو خزنده و برگخوار به پروانه بالغ و شهدخوار، دگردیسی نام دارد. بسیاری از جانوران دیگر، از قبیل خرچنگ ها و قورباغه ها، مرحله دگردیسی را پشت سر می گذارند؛ هر چند ممکن است این تغییر همواره به اندازه دگردیسی پروانه ها آشکار و واضح نباشد.
معمولاً زیستگاه و شیوه تغذیه لاروها با زیستگاه جانوران بالغ بعدی، متفاوت است. این ویژگی بسیار مهم و مفید است و در مقایسه با جانورانی که همگی در تمام مراحل از یک نوع غذا تغذیه می کنند، این امکان را فراهم می آورد که تعداد بیشتری از یک گونه جانوری بتوانند در یک منطقه زندگی کنند. برای مثال، کرم پیله از برگ تغذیه می کند، اما پروانه غذای مورد نیازش را از شهد گل ها بدست می آورد.
در بعضی گونه ها اساساً زیستگاه لارو و جانور بالغ متفاوت است. به عنوان مثال لارو سنجاقک ها و پشه ها در آبگیرها و دریاچه ها زندگی می کند، در حالی که حشره بالغ به پرواز در می آید و از محیط آب دور می شود.
دگردیسی بوسیله هورمون هایی کنترل می شود که در بدن گردش می کنند. برای مثال کرم پروانه دارای ذخیره ای از هورمون نوجوانی است که این اطمینان را فراهم می آورد که جانور برای مدت خاصی به صورت کرم باقی می ماند. وقتی زمان تغییر کرم به پروانه فرا می رسد، با تمام شدن این هورمون، ابتدا پوست تغییر می کند و کرم پروانه به شفیره تبدیل می شود. اگر هورمون نوجوانی را به کرم پروانه تزریق کنیم، به همان حالت باقی می ماند و تغییر شکل نمی دهد.
دگردیسی قورباغه از طریق غده کوچک تیروئید کنترل می شود که در قسمت گردن قرار دارد. اگر این غده را از بدن نوزاد قورباغه برداریم و یا اگر یُد لازم برای کارکرد مناسب غده وجود نداشته باشد، قورباغه به همان حالت نوزادی رشد می کند و دگردیسی هرگز رخ نمی دهد.
دگردیسی ناقص
بعضی حشرات نظیر ملخ فقط سه مرحله دگردیسی را پشت سر می گذارند. تخم به نوچه ای تبدیل می شود که شبیه والدین خود اما کوچک و بدون بال است. نوچه در طول مدت رشد، چندین بار پوست می اندازد. در آخرین نوبت پوست اندازی، حشره بالغ و بالدار بیرون می آید.
منابع
مقاله علمی و آموزشی «منظور از دگردیسی چیست؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا کتاب Kingfisher Science Encyclopedia، تالیف Catherine Headlam ترجمه محمود سالک از نشر Kingfisher Books، منتشر شده در ۱۹۹۱ با شابک ۹۷۸۰۸۶۲۷۲۸۵۳۳ به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.
