چگونه کتاب به وجود آمد؟
کتاب، به شکل امروزی که ما آن را می شناسیم، تا دوره ی قرون وسطی وجود نداشت. شبیه ترین کتاب به کتاب های امروزی، طومارهای درازی بود که از پاپیروس می ساختند. به این شکل که ورق های پاپیروس را به همدیگر می چسباندند و طومارهای درازی را به وجود می آوردند. رومی های باستان این طومار را «ولومن» می خواندند. واژه ی ولیوم (Volume) نیز که در زبان انگلیسی به معنای «یک جلد کتاب» می باشد، از همین کلمه گرفته شده است.
در نیمه های قرن پنجم میلادی بود که لوح های پوستی جایگزین پاپیروس گردید. لوح های پوستی را از پوست گوسفند، بز و بزغاله می ساختند. فقط یک طرف این لوح های پوستی قابل نوشتن بود. پس از نوشتن، آنها را به اندازه های مساوی می بریدند و از یک طرف همه ی آنها را با بندهای چرمی به یکدیگر می بستند. این تقریباً یک نوع «کتاب» به شمار می رفت.
کتاب هایی که مانند کتاب های امروزی باشد، برای نخستین بار در قرون وسطی به وجود آمدند. چهار قطعه از پوست گوساله را به صورتی تا می کردند که هر کدام از آن قطعه ها تشکیل دو برگ را می داد. آنگاه آنها را در داخل یکدیگر قرار می دادند و از آن هشت برگ به وجود می آوردند. امروزه در اصطلاح چاپی، این هشت برگ را یک «فرم» می نامند.
فرم های مورد بحث را نزد یک کتاب نویس می بردند و او ورقه های پوستی را تک تک بر می داشت و روی هر دو طرف آنها مطالب خود را می نوشت. پس از پایان نوشتن، فرم ها را نزد صحاف می فرستادند. صحاف نیز از قسمت تا خورده ی صفحه آنها را با ریسمان به یکدیگر پیوند می داد.
سپس نوبت به جلد کردن کتاب می رسید. برای این منظور، دو لوح از چوب را بر می داشتند و از سوراخ هایی که در لبه ی آنها بود چند یراق را به صورتی عبور می دادند که فرم های کتاب را با این لوح ها به طرز محکمی پیوند دهد. آنگاه روی آن، چرم ضخیمی هم می کشیدند و یک کتاب جلد شده آماده می کردند.
به این ترتیب، کتاب هایی به وجود آمدند که درست مانند کتاب های امروزی بود. در ابتدا، بیشتر کتاب های دوره ی قرون وسطی، کتاب های مقدس، پند و اندرزها و سایر کتاب های مذهبی بودند؛ سپس کتاب های حقوقی، طبی و تاریخ طبیعی نیز فراهم گردید و اندکی بعد تعدادی رمان و کتاب های تاریخی هم نوشته و تهیه شد.
[toggle title=”برای مشاهده منابع اینجا کلیک کنید.” state=”close” ]
مقاله علمی «چگونه کتاب به وجود آمد؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا کتاب به من بگو چرا و چگونه، نوشته ی آرکادی لئوکوم و ترجمه سعید درودی از انتشارات بهزاد، منتشر شده در 1391 با شابک 8-57-5959-964 به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.
[/toggle]
