چگونه با فیلتر نور آبی دستگاه های دیجیتال به چشمانمان کمک کنیم؟
بارها شنیده ایم برای داشتن یک خواب خوب نباید قبل از آن با دستگاه هایی مانند موبایل و تبلت کار کنیم یا در تاریکی پشت نمایشگر کامپیوتر بنشینیم. دلیلش را احتمالاً می دانید: نور صفحات این دستگاه ها است، بویژه طیف نور آبی که بیشترین دردسر را ایجاد می کند.
این طیف که در نور خورشید هم وجود دارد، پایه مکانیزم بدن برای تنظیم بیداری است. به عبارتی هنگامی که چشم در معرض این نور قرار می گیرد، این سیگنال به مغز ارسال می شود که الان روز است و باید فعالیت بالا داشته باشد. حالا تصور کنید قبل از خواب هنگامی که با دستگاه های دیجیتال کار می کنید، صفحه آنها این طیف نوری را ساطع و عملاً چرخه خواب شما را مختل می کند. زیرا ذهن تان در حال دریافت نور روز در تاریکی شب است!
اگر قبل از خواب عادت ندارید، دستگاه های خود را خاموش کنید یا کنار بگذارید، چه راه حل هایی برای جلوگیری از آسیب به چشمان شما وجود دارد؟
تاثیر فیلتر کردن نور آبی
تکنیک فیلتر کردن نور آبی صفحه نمایش به این صورت عمل می کند که در طول روز تغییری در نور صفحه احساس نمی کنید، اما بر اساس ساعت تاریکی و پس از غروب آفتاب، لایه ای با طیف قرمز روی صفحه قرار می گیرد که دمای رنگی آن را از سفید و سرد به قرمز و گرم بر می گرداند.
با حذف نور آبی، نور کل صفحه به قرمزی می زند که شاید کمی طول بکشد تا به آن عادت کنید، اما وقتی اثرات منفی نور آبی نباشد، فشار کمتری را روی چشمان تان حس خواهید کرد.
فیلتر نور آبی را هم می توان از طریق سیستم عامل گوشی موبایل یا تبلت فعال کرد (اگر امکانش باشد)، هم با استفاده از اپ هایی که برای اینکار هستند.
فیلتر نور آبی در iOS
با توجه به آنکه اپل (Apple) به اپلیکیشن های رسمی موجود در اپ استور اجازه ایجاد تغییرات در صفحه نمایش آیفون و آیپد را نمی دهد، برنامه ای برای اینکار در فروشگاهش پیدا نخواهید کرد، اما خوشبختانه از نسخه iOS 9.3 قابلیتی با نام شیفت شب (Night Shift) معرفی شده که دقیقاً برای حذف نور آبی صفحه است.
برای فعالسازی این امکان، از تنظیمات اصلی به قسمت صفحه و نور (Display & Brightness) و سپس Night Shift بروید. حال به دو صورت می توانید این قابلیت را فعال کنید:
- حالت دستی (Manually Enable Until Tomorrow)
- زمان بندی (Scheduled)
توصیه ما این است که حالت دوم را انجام دهید و زمان بندی ای را که تقریباً مطابق ساعت خواب و بیداری تان باشد، انتخاب کنید. البته این امکان هم وجود دارد که زمان شروع و پایان فیلتر را غروب (Sunset) و طلوع (Sunrise) بگذارید که سیستم خودش بر اساس مکان، ساعت را تنظیم کند.
فیلتر نور آبی در اندروید
در گوشی ها و تبلت های اندرویدی با اینکه گوگل از اندروید 7 (نوقا) این امکان را اضافه کرده، باید وجود آن را چک کنید، چون همه سازنده ها این فیلتر را در اندروید دستگاه های ساخت خود قرار نداده اند. اگر اندروید گوشی یا تبلت تان 7 به بالا است، به تنظیمات و بخش صفحه نمایش (Display) بروید و دنبال گزینه ای به نام نور شب (Night Light) باشید. البته این اسم در گوشی های مختلف یکی نیست. LG به آن Comfort می گوید، HTC و وان پلاس Night Mode، هوآوی Eye Care و شیائومی Reading Mode. در گوشی های سامسونگ عنوانش به طرز معقولی همان فیلتر نور آبی (Blue Light Filter) است که هم از طریق تنظیمات بخش صفحه نمایش و هم از پنل تنظیمات سریع در بالای گوشی می توانید به آن دسترسی داشته باشید.
در دستگاه های اندرویدی هم می توانید فیلتر را به صورت دستی یا با زمان بندی غروب تا طلوع یا زمان بندی خود فعال کنید. معمولاً امکان تعیین شدت آن را هم در همان صفحه دارید.
اگر سیستم عامل گوشی تان این امکان را نداشت یا دنبال ویژگی های بیشتر هستید، می توانید توایلایت (Twilight) را به رایگان از پلی استور نصب کنید که یکی از بهترین اپلیکیشن های فیلتر نور آبی برای اندروید است. مهم ترین نکته در مورد نحوه عملکرد توایلایت این است که رنگ صفحه را بتدریج گرم تر و نور آن را بتدریج کمتر می کند تا به حدی برسد که شما برایش تعیین کرده اید.
خوبی این تغییر تدریجی آن است که شما به سختی متوجه قرمز شدن صفحه می شوید، زیرا چشم تان کم کم به حالت جدید صفحه عادت داده می شود.
توایلایت با بهره گیری از سنسور نور گوشی تان، تنظیماتش را به صورت خودکار انجام می دهد تا مطمئن شود حالت صفحه متناسب نور محیطی باشد. بنابراین پس از یکبار انجام تنظیمات اولیه، دیگر نیازی به باز کردن اپ نخواهید داشت.
یکی دیگر از قابلیت های مفید این برنامه آن است که می توانید تعیین کنید برای برنامه های خاص فعال نباشد. به عنوان مثال اگر بخواهید روی گوشی یا تبلت خود فیلمی بینید، مجبور نیستید آن را هم با یک هاله قرمز تماشا کنید!
فیلتر نور آبی برای کامپیوتر
درست است که استفاده از دستگاه های همراه پیش از خواب مرسوم تر است، اما نور نمایشگر کامپیوتر هم در فضای تاریک آزاردهنده و مضر است. برای جلوگیری از این مسئله، هم ویندوز و هم مک او اس قابلیت فیلتر نور آبی را دارند که به کمک آنها می توانید نور آبی صفحه را در شب حذف کنید.
در ویندوز روی دسکتاپ کلیک راست کنید و به تنظیمات صفحه (Display Settings) بروید. در این قسمت، گزینه ای به نام نور شب (Night Light) وجود دارد که با روشن کردن سوئیچش می توانید آن را فعال کنید. البته دقت داشته باشید که در حالت پیش فرض این قابلیت با زمان بندی است و زدن سوئیچ آن به معنای شروع به کار در زمان تعیین شده است. برای انجام تنظیمات مربوط به آن مثل زمان بندی یا دمای رنگ ها می توانید روی لینک Night light settings (زیر سوئیچ) کلیک کنید.
در مک او اس هم مثل iOS، این امکان شیفت شب نامیده می شود که از طریق تنظیمات سیستم (System Preferences)، بخش Display و تب Night Shift قابل دسترسی است. در این قسمت می توانید تعیین کنید فیلتر بین غروب تا طلوع یا در زمان بندی دلخواه تان باشد و همچنین می توانید میزان گرما یا سرمای رنگ ها را انتخاب کنید.
در بعضی نمایشگرها قابلیت فیلتر نور آبی به صورت سخت افزاری تعبیه شده که می توانید آن را به صورت مستقیم از منوی نمایشگر فعال کنید.
منابع
مقاله علمی و آموزشی «چگونه با فیلتر نور آبی دستگاه های دیجیتال به چشمانمان کمک کنیم؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقاله محمود صادقی، به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.
