از آلرژی چه می‌دانید؟
آلرژی یکی از شایع‌ترین موارد مشکل‌ساز برای بشر در دنیا است. به شکلی که 20 تا 25 درصد افراد از نظر ژنتیکی در معرض آن هستند. مشکلی که تنها دو قرن است که مورد مطالعه جدی قرار گرفته است.
طبق یافته‌های آکادمی «آلرژی، آسم و ایمونولوژی» اگر یکی از والدین دچار آلرژی باشد، احتمال ابتلای کودک به آلرژی 48 درصد است. اگر پدر و مادر هر دو به آلرژی دچار باشند این رقم به 70 درصد می‌رسد. به همین خاطر است که ژنتیک یکی از عوامل اصلی در بروز آلرژی در نسل‌های بعدی به شمار می‌رود.
در این مقاله شما می‌توانید با آلرژی بیشتر آشنا شوید.
یکی از تئوری‌های جدید و در عین حال بحث برانگیز در مورد آلرژی، فرضیه بهداشت است. بدن ما طوری طراحی شده تا مهاجمان خارجی و دشمنان را دفع کند و این کار از طریق مبارزه با آنها انجام می‌شود. مطالعات نشان داده که کودکان روستایی – که در میان حیوانات اهلی و باکتری‌های مربوط به آنها زندگی می‌کنند – بسیار کمتر از کودکان شهری دچار آلرژی می‌شوند. شاید آلرژی یک سیستم دفاعی قدیمی باشد. مواد آلرژی‌زای این سیستم دفاعی شامل سلول‌های نگهبانی است که در بینی، چشم‌ها، ریه و مسیر روده تکثیر می‌شوند و وقتی مشکل ایجاد می‌شود آنها هیستامین و مواد شیمیایی دیگری تولید می‌کنند که موجب بروز علائمی مشابه آلرژی می‌شود.
اکثر افراد نمی‌دانند که فقط پروتئین‌ها می توانند موجب عکس‌العمل‌های آلرژیک شوند. برخی خانم‌ها در زمان بارداری علائمی شبیه آلرژی دارند. داروهایی مثل داروی خاص فشار خون بالا یا مصرف بیش از حد اسپری‌های بینی بدون تجویز پزشک باعث این علائم می‌شوند. مشکلات عفونی مثل عفونت سینوس یا بیماری‌های مزمن که در سنین میانسالی ایجاد می‌شوند.
چه اتفاقی می‌افتد؟
طی فرآیند آلرژی در بدن، هنگامی که یک سامانه ایمنی افراطی در معرض یک ماده حساسیت‌زا قرار می‌گیرد:
- بدن برای مبارزه با ماده مذکور، شروع به تولید نوع خاصی پادتن می‌کند که IgE نام دارد. کشف این پادتن به درک مکانیسم آلرژی کمک کرد.
- این پادتن‌ها به نوعی سلول خونی که ماست سل (Mast Cell) نام دارد متصل می‌شوند. ماست سل‌ها در دستگاه تنفسی و دستگاه گوارشی، که محل اصلی ورود عوامل آلرژی‌زا است، فراوان هستند.
- ماست سل‌ها با انفجار خود مواد شیمیایی مختلفی از جمله هیستامین و اینترلوکین آزاد می‌کنند که عامل اصلی بروز بسیاری از علائم آلرژی است. از جمله خارش گلو، آب ریزش بینی، ریزش اشک، عطسه و سرفه. اگر ماده حساسیت‌زا در هوا باشد، واکنش آلرژیک در چشم‌ها، بینی و ریه رخ می‌دهد و اگر این ماده خورده شود، واکنش آلرژیک در دهان، معده و سایر بخش‌های دستگاه گوارش بروز می‌کند.
علائم
نشانه‌ها به سه دسته خفیف، متوسط و حاد تقسیم می‌شوند.
- عکس‌العمل خفیف، نشانه‌هایی است که یک ناحیه را از بدن تحت تاثیر قرار می‌دهد مثل التهاب، خارش و آبریزش از چشم.
- در بُعد متوسط آلرژی، حساسیت در بخش‌های مختلف بدن منتشر می‌شود و خارش چشم ممکن است به خارش گلو و تنگی نفس هم منجر شود.
- عکس العمل حاد که آنافیلاکسی (Anaphylaxis) نام دارد، بسیار خطرناک است و در میان فوریت‌های پزشکی قرار دارد. در این حالت، آلرژی در تمام بدن منتشر می‌شود. علائم هم با مجموعه‌ای از حملات خارش چشم و صورت آغاز می‌شود و در عرض چند دقیقه، به سرعت در تمام بدن پخش می‌شود و علائم جدی‌تری چون درد معده، گرفتگی عضلات، تهوع و اسهال را به دنبال دارد.
افراد در خطر
هر کسی می‌تواند هر زمانی دچار آلرژی شود. شیوع آلرژی در آمریکا تقریباً بین 9 تا 16 درصد است. هر چند، بعضی حساسیت‌های غذایی در کودکی (مثل تخم مرغ یا مرکبات) ممکن است با بزرگتر شدن توسعه یابد. عواملی از قبیل وراثت، کودکانی که از شیر مادر تغذیه نشده‌اند، استفاده زود هنگام بعضی مواد آلرژی‌زا مثل خوردن بادام هندی برای کودکان زیر دو سال می‌تواند بر این نتیجه تاثیر بگذارد که آیا شما در آینده دچار آلرژی می‌شوید یا خیر.
تشخیص
کنترل موثر بیماری آلرژی وابسته به تشخیص دقیق آن است. آزمایش حساسیت می‌تواند به تایید یا رد آلرژی کمک کند. تشخیص درست، مشاوره و توصیه‌های پیشگیری، می‌توانند نشانه‌های حساسیت را کاهش دهند و نیاز به داروهای ضد حساسیت را کم کنند. دو روش متفاوت برای تشخیص وجود آنتی بادی‌ها و نوع حساسیت در بدن وجود دارند: آزمایش از طریق پوست و آزمایش خون که هر دوی این روش‌ها معتبر هستند و توصیه می‌شوند.
تشخیص زود هنگام و دقیق موجب کاهش هزینه‌های مشاوره، جلوگیری از مراقبت‌های ثانویه، تشخیص اشتباه و پیشامدهای حاد و اورژانسی می‌شود. تست‌های منظم در رابطه با آلرژن‌ها، اطلاعاتی را در خصوص تغییرات بیماری و مدیریت آن و در نتیجه بهبود وضعیت زندگی و سلامت بیمار می‌دهد. معمولاً برای تشخیص اینکه آیا حساسیت به مواد غذایی چون شیر، تخم مرغ، سویا و گندم تشدید شده است یا خیر از تست‌های سالیانه استفاده می‌شود و برای ارزیابی میزان تشدید حساسیت عواملی چون بادام زمینی، ماهی و صدف‌ها، آزمایش‌هایی با فاصله زمانی دو تا سه ساله انجام می‌شوند. ولی این آزمایش‌ها 100 درصد قابل اطمینان نیستند. پزشک همچنین با خراش دادن قسمت کوچکی از پوست و تزریق مقدار بسیار کمی از آن آلرژی به این نکته واقف می‌شود. در بعضی موارد آزمایشات خون هم می‌توانند برای شناسایی آلرژی‌های پُرخطر و کشنده‌تر استفاده شوند.
پیشگیری
مصرف غذاهای مختلف مثل کرفس، مرکبات، فلفل خام، مارگارین و روغن نباتی با ابتلاء به اگزما در ارتباط می‌باشند. مصرف بالای آنتی اکسیدان‌ها، زینک (روی) و سلنیوم در دوران بارداری می‌تواند از ابتلا به آلرژی جلوگیری کند و احتمال دچار شدن به آسم، خس خس سینه و اگزما را در خردسالی کاهش می‌دهد. پس از تولد و قبل از 17 هفتگی، استفاده زود هنگام از غذاهای سفت و متنوع می‌تواند خطر ابتلای نوزاد را به آلرژی افزایش دهد.
عسل درمانی
افراد درگیر با آلرژی می‌توانند با کمک عسل درمانی و بوسیله داروهای خانگی و کاملاً طبیعی، آلرژی و حساسیت خود را رفع کنند. زنبورعسل تمام گرده‌هایی که با خود حمل می‌کند را به عسل منتقل می‌کند. پس می‌توان گفت زمانی که شما عسل محلی مصرف می‌کنید، سیستم ایمنی بدن‌تان را در برابر یک آلرژن طبیعی قرار می‌دهید. اینکار موجب می‌شود که سیستم ایمنی بدن شما به مرور زمان در مقابل این آلرژن مقاوم شود.
اگر یک ماه قبل از آغاز فصل گرده افشانی، عسل مصرف کنید کمک می‌کند تا از آلرژی‌های فصلی و تب یونجه در امان باشید. برای کاهش بیشتر علائم آلرژی، یک تکه موم کوچک نیز به همراه آن بجوید. عسل خواص ضد باکتریایی دارد و در مبارزه با عفونت موثر است. سلامتی شما آرزوی ما است.
منابع
- جواد حسینی نصر. مجله همشهری تندرستی.
