چرا در تابستان هوا گرم است؟
در زمستان، نیمکره شمالی تقریباً 5 میلیون کیلومتر نسبت به فصل تابستان به خورشید نزدیک‌تر است. اما اختلاف دما به علت دوری زمین از خورشید نیست بلکه به خاطر «مایل بودن» محور زمین در حین گردش به دور خورشید است.
دانشمندان متوجه شده‌اند که خط استوا 23 درجه و 15 دقیقه نسبت به مسیر حرکت زمین به دور خورشید، مایل است. محور گردش زمین به دور خورشید همیشه در جهت ستاره قطبی است. به همین دلیل در قسمتی از سال، قطب شمال به خورشید نزدیک‌تر و در قسمت دیگری از سال، از خورشید دورتر می‌شود. وقتی قطب شمال به طرف خورشید است، در نیمکره شمالی فصل تابستان، و در نیمکره جنوبی زمستان است. ولی وقتی قطب شمال از خورشید دور می‌شود، در نیمکره شمالی فصل زمستان، و در نیمکره جنوبی فصل تابستان خواهد بود.
اختلاف درجه‌ی حرارت هوا با فصل‌ها صورت می‌گیرد. زیرا اشعه خورشید در فصل زمستان انحراف بیشتری دارد و در تابستان، این انحراف کمتر است. این شعاع‌های منحرف، به دو علت گرمای کمتری تولید می‌کنند. اول اینکه، گرمای خود را در منطقه گسترده‌تری از زمین منتشر می‌سازند. دوم، شعاع‌های نور هنگامی که از اتمسفر زمین عبور می‌کنند، گرمای بیشتری را از دست می‌دهند.
عوامل دیگری هم هستند که در تنظیم آب و هوا کمک می‌کنند مانند آب، خاک و ارتفاع.
- «آب» اثر تثبیت کننده‌ای دارد و باعث می‌گردد که آب و هوا چندان دچار اختلاف درجه زیاد نشوند.
- «خاک» حرارت را ذخیره نمی‌سازد و به این ترتیب، تغییرات زیاد درجه حرارت، در مناطق گسترده‌ای از زمین به وجود می‌آید.
- هوا در «ارتفاعات» بالا رقیق است و نمی‌تواند مقدار زیادی حرارت جذب کند. بنابراین، در ارتفاعات بالاتر، درجه حرارت کمتر است.
منابع
- کتاب به من بگو چرا و چگونه. آرکادی لئوکوم. ترجمه سعید درودی. انتشارات بهزاد. 1391.
