امواج رادیویی چیست؟
امواج رادیویی جزو امواج الکترومغناطیسی میباشند. این امواج در اثر حرکت الکترونها به وجود میآیند. تا قرن نوزدهم میلادی کسی راجع به امواج رادیویی چیزی نمیدانست. در سال 1864 میلادی جیمز کلارک ماکسول (James Clerk Maxwell)، ریاضیدان اسکاتلندی، به صورت نظری نشان داد که امواج رادیویی فرکانسی کمتر از امواج مادون قرمز دارند.
22 سال بعد، هاینریش هرتز (Heinrich Hertz) این امواج را بطور مصنوعی تولید کرد و نشان داد که امواج رادیویی تابع قوانینی همچون انعکاس، شکست و تداخل هستند. الیور لاج در سال 1894 میلادی طرز کار تلگراف بیسیم را به نمایش گذاشت. بالاخره اولین پیام رادیویی در سال 1900 میلادی توسط دانشمند ایتالیایی به نام گوگلیلمو مارکونی ارسال شد.
کاربرد
ایستگاههای فرستنده رادیو از امواج رادیویی برای ارسال پیامهای خود استفاده میکنند. امواج صوتی نمیتوانند فاصله زیادی را طی کنند. به همین جهت از امواج رادیویی برای ارسال آنها استفاده میشود. بدین منظور ابتدا صدا در ایستگاه رادیویی به نشانههای الکتریکی تبدیل میشود. سپس این نشانهها روی امواج رادیویی قرار میگیرد. عمل سوار کردن نشانههای الکتریکی روی امواج رادیویی را مدولاسیون میگویند. امواج رادیویی که حامل نشانههای الکتریکی هستند، امواج حامل نامیدهمی شوند. امواج حامل توسط فرستنده به هوا فرستاده میشوند. این امواج پس از آنکه توسط آنتن رادیویی منزل شما دریافت شدند، رمزگشایی و تقویت میشوند. به این ترتیب شما میتوانید برنامههای رادیویی را بشنوید.
امواج رادیویی در واقع امواج غیر قابل رویت مغناطیسی میباشند. این امواج میتوانند با سرعت نور (300 هزار کیلومتر بر ثانیه) حرکت کنند. ماهوارهها و سفینههای فضایی به کمک همین امواج با زمین ارتباط برقرار میکنند. برای برقراری ارتباط زنده با فضانوردان نیز از امواج رادیویی استفاده میشود. امواج رادیویی در خلاء نیز حرکت میکنند. این امواج حتی میتوانند چند متر در آب و زیر زمین نفوذ کنند.
بوسیله امواج رادیویی میتوان با هواپیماها ارتباط برقرار کرد. هواپیماها در طول پرواز به کمک این امواج، کنترل و راهنمایی میشوند.
کشتیها نیز بوسیله امواج رادیویی با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند. هر کشتی دارای یک فرستنده و یک گیرنده رادیویی است.
دانشمندان برای مطالعه امواج رادیویی که توسط اجرام آسمانی تولید میشوند، دستگاهی به نام رادیو تلسکوپ ساختهاند. به کمک این تلسکوپ میتوان ستارگانی را که امواج رادیویی تولید میکنند، شناسایی کرد.
گشتیهای پلیس از امواج رادیویی برای ارسال پیام استفاده میکنند. از این امواج برای کنترل ترافیک نیز استفاده میشود. حتی سرعت وسائل نقلیه را نیز میتوان توسط دستگاههایی که با امواج رادیویی کار میکنند، اندازه گیری کرد.
منابع
- کتاب چرا، چطور، چگونه؟ نوشته دکتر سونیتا گوپتا و دکتر نینا آگراوال. ترجمه پریسا همایون روز و پریچهر همایون روز. موسسه نشر و تحقیقات ذکر. تیر 1393.
عالی و بسیار اموزنده واقعا ممنون