چه چیز موجب زخم معده می‌شود؟
معده یکی از اندام‌های مهم دستگاه گوارش است. معده اندامی کیسه مانند و ماهیچه‌ای است که بین مری و روده باریک قرار دارد. این اندام، محل ذخیره و هضم غذا است. معده یک انسان بالغ می‌تواند حدود یک لیتر مواد غذایی را در خود جای دهد. گاهی اوقات ترشح شیره معده در اثر عوامل مختلفی مثل اضطراب، ترس، خشم، رژیم‌های غذایی نامناسب، مصرف غذاهای داغ، شور و پُر ادویه، بیماری‌های گوناگون، مصرف سیگار و مشروبات الکلی و عوامل عصبی و روحی افزایش می‌یابد. در چنین حالتی، مواد مخاطی نمی‌توانند از دیواره معده حفاظت کنند. در نتیجه قسمتی از معده توسط اسید کلریدریک و آنزیم پپسین تخریب می‌شود و زخم معده به وجود می‌آید.
شیره معده که شامل اسید کلریدریک، ترشحات مخاطی و آنزیم پپسین است، از غدد واقع در جدار معده ترشح می‌شود. وظیفه اسید کلریدریک هضم غذا، فعال کردن آنزیم پپسین، ضدعفونی کردن محیط معده و از بین بردن باکتری‌ها است. آنزیم پپسین موجب تجزیه پروتئین‌ها می‌شود. مواد مخاطی، سطح دیواره معده را می‌پوشانند و از آن محافظت می‌کنند. اگر ترشحات مخاطی وجود نداشت، اسید کلریدریک و آنزیم پپسین می‌توانستند جدار معده را هضم کنند و از بین ببرند.
زخم معده به صورت خونریزی می‌تواند خطرناک باشد. این نوع زخم‌ها در ابتدای روده باریک که دوازدهه نام دارد نیز به وجود می‌آیند. مکانیسم حفاظتی دوازدهه به اندازه مکانیسم حفاظتی معده در برابر اسید مقاوم نیست. به همین دلیل اغلب زخم‌ها در این قسمت به وجود می‌آیند.
زخم معده غالباً بسیار دردناک است. اگر این زخم عمیق باشد، ممکن است دیواره معده سوراخ شود و محتویات معده وارد حفره شکمی شوند. حدود 10 الی 15 درصد از مردم جهان از زخم معده رنج می‌برند. مردان بیش از زنان به این عارضه دچار می‌شوند. در حال حاضر داروهایی وجود دارد که می‌توان با استفاده از آنها زخم معده را کنترل و درمان کرد. اگر پزشک نتواند به کمک دارو، زخم معده را مداوا و کنترل کند، بیمار را تحت عمل جراحی قرار می‌دهد.
منابع
- کتاب چرا، چطور، چگونه؟ دکتر سونیتا گوپتا و دکتر نینا آگراوال. ترجمه پریسا همایون روز و پریچهر همایون روز. موسسه نشر و تحقیقات ذکر. 1393.
