چه چیز موجب زخم معده می شود؟

معده یکی از اندام های مهم دستگاه گوارش است. معده اندامی کیسه مانند و ماهیچه ای است که بین مری و روده باریک قرار دارد. این اندام، محل ذخیره و هضم غذا است. معده یک انسان بالغ می تواند حدود یک لیتر مواد غذایی را در خود جای دهد.

شیره معده که شامل اسید کلریدریک، ترشحات مخاطی و آنزیم پپسین است، از غدد معدی واقع در جدار معده ترشح می شود. وظیفه اسید کلریدریک هضم غذا، فعال کردن آنزیم پپسین، ضدعفونی کردن محیط معده و از بین بردن باکتری ها است. آنزیم پپسین موجب تجزیه پروتئین ها می شود. مواد مخاطی، سطح دیواره معده را می پوشانند و از آن محافظت می کنند. اگر ترشحات مخاطی وجود نداشت، اسید کلریدریک و آنزیم پپسین می توانستند جدار معده را هضم کنند و از بین ببرند.

گاهی اوقات ترشح شیره معده در اثر عوامل مختلفی مثل اضطراب، ترس، خشم، رژیم های غذایی نامناسب، مصرف غذاهای داغ، شور و پُر ادویه، بیماری های گوناگون، مصرف سیگار و مشروبات الکلی و عوامل عصبی و روحی افزایش می یابد. در چنین حالتی، مواد مخاطی نمی توانند از دیواره معده حفاظت کنند؛ در نتیجه قسمتی از معده توسط اسید کلریدریک و آنزیم پپسین تخریب می شود و زخم معده به وجود می آید.

زخم معده به صورت خونریزی می تواند خطرناک باشد. این نوع زخم ها در ابتدای روده باریک که دوازدهه نام دارد نیز به وجود می آیند. مکانیسم حفاظتی دوازدهه به اندازه مکانیسم حفاظتی معده در برابر اسید مقاوم نیست؛ به همین دلیل اغلب زخم ها در این قسمت به وجود می آیند.

زخم معده غالباً بسیار دردناک است. اگر این زخم عمیق باشد، ممکن است دیواره معده سوراخ شود و محتویات معده وارد حفره شکمی شوند. حدود 10 الی 15 درصد از مردم جهان از زخم معده رنج می برند. مردان بیش از زنان به این عارضه دچار می شوند. در حال حاضر داروهایی وجود دارد که می توان با استفاده از آنها زخم معده را کنترل و درمان کرد. اگر پزشک نتواند به کمک دارو، زخم معده را مداوا و کنترل کند، بیمار را تحت عمل جراحی قرار می دهد.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «چه چیز موجب زخم معده می شود؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا کتاب چرا، چطور، چگونه؟، نوشته ی دکتر سونیتا گوپتا و دکتر نینا آگراوال و ترجمه پریسا همایون روز و پریچهر همایون روز از موسسه نشر و تحقیقات ذکر، منتشر شده در تیر ۱۳۹۳ با شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۰۷-۲۲۱-۶ به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.