با سرطان تیروئید آشنا شوید

تیروئید یک غده کوچک پروانه ای شکل در قاعده گلو است. تیروئید هورمون تیروکسین را تولید می کند که به بدن در تنظیم موارد زیر کمک می کند:

• متابولیسم (سوخت و ساز بدن)
• فشار خون
• ضربان قلب
• دمای بدن
• وزن بدن

چنانچه سلول های این غده بدون کنترل شروع به تکثیر کنند، فرد به سرطان تیروئید مبتلا می شود. با بروز سرطان تیروئید، سلول های سرطانی غیر طبیعی می توانند سلول های طبیعی را به مرور از رده خارج کنند. این سلول ها همچنین می توانند به سایر قسمت های بدن نیز گسترش یابند. سرطان تیروئید در زنان تقریباً سه برابر بیشتر از مردان رخ می دهد. در واقع این بیماری پنجمین سرطان شایع در سراسر جهان و ایران است.

در این مقاله شما می توانید بطور کامل با سرطان تیروئید، علل، علائم و راه های درمان آن آشنا شوید.

علائم سرطان تیروئید

سرطان تیروئید می تواند علائم و نشانه های بیماری های دیگر را تقلید کند. علائم آن می تواند شامل موارد زیر باشد:

• وجود توده یا تورمی در ناحیه گردن
• درد گردن که از جلو شروع می شود و گاهی به سمت گوش کشیده می شود.
• گرفتگی صدا
• تغییرات صدای پایدار
• مشکل در بلع
• تنگی نفس
• سرفه های مداوم

عوامل خطر

عامل خطر به ویژگی ها یا سابقه پزشکی خاصی گفته می شود که فرد دارنده آن را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری قرار می دهد. برخی از عوامل خطر را می توان تغییر داد، در حالی که برخی دیگر این امکان را ندارند. با این حال فقط به دلیل اینکه شما یک یا چند عامل خطر دارید، به این معنی نیست که ناگزیر به بیماری مرتبط با آن مبتلا خواهید شد.

عوامل خطر مرتبط با سرطان تیروئید می تواند شامل موارد زیر باشد:

• جنس مونث
• سن 20 تا 55 سال
• سابقه خانوادگی سرطان تیروئید
• داشتن یک بیماری ارثی، مانند بیماری پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (پولیپ های فراوان در روده بزرگ)
• مواجهه بیش از حد با اشعه هایی همچون اشعه ایکس یا پرتو درمانی در دوران کودکی
• مواجهه بیش از حد با آفت کش ها
• اضافه وزن یا چاقی
• ابتلا به سرطان سینه

در یک مطالعه مروری در سال 2015 مشخص شد که داشتن رژیم غذایی حاوی ید، مثل ماهی و غذاهای دریایی در جمعیت های دارای کمبود ید ممکن است منجر به کاهش اندکی در خطر ابتلا به سرطان تیروئید شود.

تشخیص سرطان تیروئید

نتایج معاینه فیزیکی یا آزمایش ها می تواند وجود سرطان تیروئید را نشان دهد. به عنوان مثال در معاینه گردن ممکن است توده کوچک یا بزرگی در تیروئید مشخص شود. غدد لنفاوی نیز ممکن است بزرگ شده و شناسایی شوند.

برخی از روش هایی که می توان با آنها سرطان تیروئید را تشخیص داد، عبارتند از:

• نمونه برداری سوزنی: در نمونه برداری، پزشک با استفاده از یک نوع سوزن، سلول های تیروئید را برای بررسی های آزمایشگاهی سرطان بر می دارد. این کار می تواند به شناسایی نوع سرطان کمک کند.
• آزمایش عملکرد تیروئید: این آزمایش خون، سطح هورمون های تیروئید را می سنجد.
• سونوگرافی تیروئید: سونوگرافی از امواج صوتی استفاده می کند تا تصاویری از غده تیروئید را نشان دهد؛ از این طریق وجود موارد مشکوک در این غده مشخص شده و ارزیابی می شود.
• سی تی اسکن و MRI: این روش های تصویربرداری ممکن است برای بررسی دقیق مناطقی که سرطان به آنها گسترش یافته است انجام شود.
• اسکن تیروئید: این روش تصویربرداری از مقدار کمی ید رادیواکتیو برای بررسی عملکرد تیروئید استفاده می کند.

درمان

درمان سرطان تیروئید بستگی به نوع سرطان، اندازه تومور و متاستاز یا گسترش آن به مناطق دیگر دارد. برخی از روش های درمانی عبارتند از:

• جراحی: برداشتن قسمتی از تیروئید یا تمام آن درمان ارجح برای تومورهای سرطانی با اندازه 1 تا 4 سانتیمتر است. اگر غدد لنفاوی نیز تحت تاثیر قرار گرفته باشند، پزشکان ممکن است آنها را نیز بردارند. این کار ممکن است توان تولید هورمون تیروئید توسط بدن را کاهش دهد. در این صورت پزشک با تجویز داروی لووتیروکسین، کمبود هورمون تیروئید را جبران می کند.
• درمان با ید رادیواکتیو: غده تیروئید تقریباً تمام ید موجود در بدن را جذب می کند. بنابراین پزشکان با تجویز ید رادیواکتیو، ممکن است از این عملکرد تیروئید برای کشتن سلول های سرطانی استفاده کنند. ممکن است پس از جراحی نیز از درمان با ید رادیواکتیو برای تخریب بافت تیروئید باقیمانده یا سلول های منتشر شده به سایر نقاط استفاده شود.
• پرتو درمانی (رادیوتراپی): رادیوتراپی متمرکز بر غده تیروئید می تواند سلول های سرطانی را از بین ببرد.
• شیمی درمانی: دارویی است که به صورت تزریقی یا خوراکی برای مبارزه با سلول های سرطانی تجویز می شود.

درمان دارویی هدفمند

پیشرفت های پزشکی دانشمندان را به ساخت داروهای جدیدتری سوق داده است که می توانند تغییرات درون سلول ها (نشانگرهای زیستی) را که باعث سرطانی شدن آنها می شود هدف قرار دهند. این داروها می توانند به جلوگیری از رشد سلول های سرطانی و همچنین تشکیل رگ های خونی جدید که برای رشد سلول های سرطانی مورد نیاز است، کمک کنند.

عوارض

حتی اگر برای برداشتن غده تیروئید خود عمل جراحی انجام دهید، احتمالاً همچنان به درمان نیاز خواهید داشت. پزشک خطر عود سرطان و اثرات بالقوه ای که روی بدن شما داشته یا هنوز دارد را بررسی می کند. درمان های خاص مانند درمان با ید رادیواکتیو و شیمی درمانی نیز ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. همچنین اگر غده تیروئید شما برداشته شود، احتمالاً باید روزانه دارو مصرف کنید تا جایگزین هورمون هایی شود که غده تیروئید مسئول تولید آن بود. این دارو به حفظ متابولیسم شما کمک می کند و در عین حال از عود مجدد سرطان نیز جلوگیری می کند.

چشم انداز آینده بیماران

افرادی که در مراحل اولیه سرطان تیروئید تشخیص داده می شوند، معمولاً به خوبی به درمان پاسخ می دهند و بهبود می یابند. با این حال برخی از انواع سرطان تیروئید نسبت به سایرین میزان عود بیشتری داشته و تهاجمی تر هستند. سرطان تیروئید نرخ بقای 5 ساله و 95 درصدی دارد. این عدد به این معنی است که 95 درصد از افرادی که تشخیص سرطان تیروئید دارند، 5 سال پس از تشخیص زنده خواهند بود.

پیشگیری

در بیشتر موارد علت سرطان تیروئید مشخص نیست؛ به این معنی که برای بسیاری از افراد هیچ راه شناخته شده ای برای پیشگیری از آن وجود ندارد. با این حال با اجتناب از عوامل خطر قابل تغییر مطرح شده برای سرطان تیروئید می توان از خطر ابتلا به این نوع سرطان، حتی به میزان اندک، کاست.

برخی از انواع سرطان تیروئید می توانند ارثی باشند؛ بنابراین اگر در خانواده یا اقوام شما سابقه این نوع سرطان وجود دارد، بهتر است با پزشک مشورت کنید و طبق صلاحدید وی به صورت دوره ای آزمایش ها یا معاینات لازم را جهت بررسی خطر این نوع سرطان انجام دهید. سلامتی شما آرزوی ما است.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «با سرطان تیروئید آشنا شوید»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقاله وب سایت HealthLine ترجمه دکتر امیررضا نبی قدیم از مجله سلام سلامت، به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.