راهنمای تغذیه ورزشکاران قبل از اعزام به اردوهای ورزشی

در ورزش حرفه ای امروز مسافرت، برگزاری اردو و مسابقات بین المللی بخشی ضروری از ورزش قهرمانی بوده و هر تیم ورزشی قبل از اعزام به محل مسابقات، باید از شرایط محل اردو آگاه بوده و بر اساس شرایط محل استقرار برنامه ریزی برای تیم انجام شود.

در بین دغدغه های متعدد در دوره اعزام و استقرار اردوهای ورزشی، تامین مواد غذایی سالم و مبتنی بر نیازهای غذایی ورزشکاران همواره از نقاط مغفول و نکته های فراموش شده در تیم های ورزشی بوده است. تامین غذا برای ورزشکاران و ارائه توصیه های مورد نیاز به افراد شاغل در بخش تهیه غذا وظیفه ای خطیر و ارزشمند است که در توان متخصص تغذیه می باشد. در واقع عدم دسترسی به غذای مطلوب و مورد نیاز همراه با سایر عوامل نظیر بی خوابی، استرس، رقابت و…، موجب خواهد شد تا توان ورزشی و رکوردهای ورزشکاران ما در اردوهای خارجی نسبت به اردوهای داخلی کاهش قابل توجهی داشته باشد.

این امر نشانگر لزوم برنامه ریزی مناسب برای برخورداری از بهترین شرایط تغذیه ای در رقابت های حساس بین المللی می باشد. در این مقاله شما می توانید با اصولی تغذیه مناسب در اردوهای ورزشی آشنا شوید.

اقدامات قبل از اعزام

اقدامات قبل از اعزام یک تیم ورزشی را می توان به دو مرحله تقسیم نمود: مرحله شناخت و مرحله تثبیت.

در مرحله شناخت قبل از اعزام، باید متخصص تغذیه نسبت به تعیین الگوی غذایی موجود و الگوی تغذیه ای مطلوب در ورزشکاران اقدام کند. این دوره می تواند حدود سه ماه قبل از اعزام انجام شود. زیرا الگوی غذایی مطلوب افراد و نیز الگوی موجود ایشان اغلب در این بازه زمانی تغییر چندانی نخواهد داشت.

برای این اقدام، در گام نخست با استفاده از یک فرم مخصوص به نام 24 ساعت یادآمد خوراک و یا ثبت غذایی، اقدام به جمع آوری اطلاعات در مورد الگوی غذایی موجود ورزشکاران می شود. این اقدام علاوه بر آنکه الگوی موجود غذایی ورزشکاران را تعیین می کند، یک ارزیابی اولیه از مواد مغذی دریافتی ورزشکار در اختیار متخصص تغذیه قرار می دهد.

این اطلاعات مبنای مداخله متخصص تغذیه تیم برای اصلاح الگوی غذایی ورزشکاران برای اطمینان از دریافت مواد مغذی کافی خواهد شد. همچنین این اطلاعات می تواند برای انجام مداخلات درمانی و پیشگیرانه از رفتارهای اشتباه غذایی و یا انجام مداخلات مشترک درمانی توسط پزشک تیم و متخصص تغذیه (نظیر تجویز مکمل های غذایی) مورد استفاده قرار گیرد.

پس از تعیین وضعیت موجود، بهتر است وضعیت آرمانی تغذیه ورزشکاران نیز تعیین گردد. برای این اقدام بهتر است با استفاده از یک فرم چک لیست، مواد غذایی، میان وعده های مورد پسند و غذاهای ناخوشایند و یا حساسیت زا در برنامه غذایی ورزشکار را تعیین کرد.

پس از مرحله شناخت که باید سه ماه قبل از اعزام آغاز شود، مرحله تثبیت قرار دارد که در واقع افراد با الگوی غذایی نهایی (که پس از همفکری و تعیین الگوی موجود و مطلوب ورزشکاران تعیین شد) خو گرفته و آشنا می شوند. برای جلوگیری از کسالت بار بودن و دلزدگی ورزشکاران، بهتر است منوی غذایی در بازه زمانی ده روزه (و نه هفتگی) تنظیم شود. این امر موجب می شود که ورزشکاران برای روز خاصی از هفته غذایی خاص را در نظر نگیرند و تکراری بودن شرایط را رفع خواهد کرد.

ثبات آشپز، مواد اولیه و حتی مکان و تجهیزات سرو غذا برای این دوره ضروری به نظر می رسد. البته این ثبات اگر با شناخت کامل قبلی نباشد، ممکن است موجب بروز مشکلاتی شود، لذا در این دوره باید انعطاف لازم برای تغییر منوی غذایی، ترکیب مواد غذایی و حتی ابزار سرو غذا در نظر گرفت و پایش روزانه برنامه غذایی توسط متخصص تغذیه از نظر ترکیب، طبخ و نحوه عرضه از ضروریات است.

لازم به ذکر است در این دوره سه ماهه، یکی دیگر از وظایف متخصص تغذیه تیم، شناخت برنامه غذایی پیشنهادی کشور یا نهاد برگزار کننده رقابت مورد نظر و نیز آشنایی با برنامه غذایی، الگوی تغذیه ای و نحوه طبخ غذاهای کشور مقصد می باشد. برای این هدف، مطالعه کتاب ها و یا سایت های معتبر کمک شایانی خواهد کرد. بهتر است قبل از اعزام شناختی کامل از غذاهای خیابانی و یا سرو شده در رستوران محل اقامت داشته باشیم تا در دوره اردو با دقت و اطمینان بیشتری بتوان به سوالات ورزشکاران پاسخ داد و آنان را راهنمایی کرد.

علاوه بر انواع غذاهای مرسوم، توصیه می شود که رستوران های اطراف محل استقرار تیم شناسایی شوند تا برنامه و منوی غذایی آنان بررسی گردیده و در صورت لزوم برای صرف یک وعده غذایی در نظر گرفته شوند و به ورزشکاران تیم پیشنهاد شوند.

اقدام دیگری که قبل از اعزام باید انجام شود، نگارش جدول ارزش غذایی برای تمامی غذای سرو شده در دوران اردوی ورزشی می باشد. این جداول شامل اطلاعاتی نظیر میزان انرژی، میزان هر یک از درشت مغذی ها (پروتئین، چربی، کربوهیدرات) و ریزمغذی های مهم (اسیدهای چرب غیر اشباع، آهن و…) می باشد.

میان وعده ها

برخورداری از یک میان وعده خوب، علاوه بر تامین نیازهای غذایی فرد، می تواند کاستی های موجود در وعده های غذایی را جبران کرده و نیز به کاهش استرس و تنظیم متوازن قند و بازتوانی بهینه ورزشکاران کمک کند. اغلب متخصصین تغذیه، حدود یک سوم انرژی مورد نیاز روزانه یک ورزشکار را در میان وعده های متعدد برای او تنظیم و تجویز می کنند.

پس از اعزام تیم، می توان با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده، راهنمایی های لازم به ورزشکاران یا مربیان ارائه کرد. به عنوان مثال زمانی که ورزشکاری قصد کاهش وزن دارد، یا برای بازسازی گلیکوژن عضلات نیاز به افزایش دریافت کربوهیدرات خود دارد، باید از منوهای غذایی موجود برای او بهترین انتخاب را یافته و توصیه کرد نه آنکه رو به مکمل های غذایی آورد.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «راهنمای تغذیه ورزشکاران قبل از اعزام به اردوهای ورزشی»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد.