خودشیفتگی چیست؟
خودشیفتگی ترجمه لغت نارسیسیسم است که از یک افسانه یونانی گرفته شده است. در این افسانه، مرد جوانی به نام نارسیوس عاشق عکس خود شد که در آب افتاده بود. وقتی به آب پرید تا آن را (که فکر می کرد حوری دریایی است) بگیرد، غرق شد.
جامعه ای که ظواهر را ستایش می کند، مثل آنکه «چگونه باید در نظر دیگران از حیث قامت، قدرت، پول و… جلوه کنید»، باعث می شود تا افراد احساس کنند که آنچه در درون خود دارند (مانند عواطف و اعمالی که صرفاً خود به آنها آگاهی دارند)، جایی به حساب نمی آید. تن دادن به ارزش های رایج در یک جامعه ظاهرگرا موجب بروز خودشیفتگی ناسالم در انسان می شود.
می توان خودشیفتگی را به دو بخش تقسیم کرد:
- ناسالم
- سالم
ویژگی های شخص خودشیفته ناسالم
- حس همدلی با دیگران را ندارد و به سختی می تواند خود را جای دیگری قرار دهد.
- اهل خودنمایی است و به توجه و تحسین دیگران نیاز دارد. بابت هر موضوع کوچکی زود از کوره در می رود و برای تنبیه طرف مقابل و انتقام از او، رفتاری سرد و بی اعتنا در پیش می گیرد و طوری وانمود می کند که به او هیچ نیازی ندارد.
- هر گونه خوب بودن دیگران را نادیده می گیرد یا آن را ناچیز می بیند.
- در اطراف خود عده ای از افراد تاییدکننده را گرد می آورد تا مدام او را تحسین کنند.
- راهبردهای رفتاری فرد خودشیفته ناسالم با دیگران، معمولاً به صورت انتقاد، تحقیر، بی ارزش کردن یا چاپلوسی است.
- معمولاً تصویری فراتر از واقعیت و نوعی بزرگنمایی از خود دارد. معتقد است که افراد خاص فقط قادر به درک او هستند.
- به بقیه حسادت می ورزد و فکر می کند دیگران حسودی او را می کنند.
- فرد خودشیفته مایل است روابط اجتماعی را کوتاه و موقت برقرار کند؛ زیرا افراد کمی حاضر می شوند تحت سلطه او بمانند.
- مطالعات نشان داده اند فراوانی الگوهای شخصیتی وسواسی خودشیفته در درخواست کنندگان جراحی زیبایی بینی بطور معناداری بیش از دیگر الگوهای شخصیتی است.
- خودشیفته با دروغ گویی یا گفتن نیمی از حقیقت، سعی در فریب دادن دیگران دارد.
- گرایش های خشونت آمیز دارد و ممکن است به حملات خشم شَدید و مهارنشدنی دچار شود.
ویژگی های شخص خودشیفته سالم
فرد با خودشیفتگی سالم یا طبیعی، حس روشنی از خود دارد، احساس رضایت می کند، سطح ثابت و معقولی از عزت نفس را دارا است و به خود و نیازهایش آگاه و هوشیار است. در موفقیت هایش مغرور می شود، اما آنها را بزرگنمایی نمی کند. همچنین موفقیت ها و توانایی های دیگران را بی ارزش یا کم ارزش نمی شمارد.
نحوه رفتار با شخص خودشیفته ناسالم در خانواده
در روابطی که در آن شوهر خودشیفته است، شاخص ها همیشه نامتعادل است. شوهر خودشیفته فرض می کند او همیشه نقطه کانونی و شخص مورد توجه خانواده و ازدواج است. اگر می خواهید سعی کنید برخی از ناهماهنگی ها را بهبود ببخشید، باید بدانید که حفظ رابطه با این افراد نیازمند صرف زمان و انرژی بسیاری است که نکته کلیدی آن حفظ عزت نفس و اعتماد به نفس خودتان است.
برای مقابله با رفتار همسر خود می توانید موارد زیر را امتحان کنید:
- شوهر خود را با گفتن آنچه می خواهید به خوبی از او منعکس شود، متقاعد کنید.
- همیشه قبل از پیشنهاد چیزی که همسر می تواند برای شما انجام دهد، او را تحسین کنید.
- هر وقت همسرتان از شما پشتیبانی می کند یا کاری را بدون خودخواهی انجام می دهد، آن رفتار را با تعریف و تمجید تقویت کنید. طوری که دوباره آن را انجام دهد.
- برای همسرتان عشوه گری کنید. این نظر خوبی در هر ازدواج است که جوهری از شوخ طبعی و سر زندگی و عشوه گری داشته باشید. اما خودشیفته ها در حقیقت بیش از حد خواستار این نوع از توجه جنسی هستند.
- درخواست احترام کنید و به وضوح اعلام کنید که زبان طعنه آمیز و بی ادبانه، انتقاد مداوم و خشم های غیر منطقی را تحمل نمی کنید.
منابع
مقاله علمی و آموزشی «خودشیفتگی چیست؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقاله عباس خلیلی، به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.
