چگونه عنکبوت تار می تند؟
به نظر گروه بسیار زیادی از مردم، جالب ترین موضوع در زندگی عنکبوت ها همان «تاری» است که می تنند. اما حقیقت این است که در زندگی این جانور چیزهای جالب دیگری نیز وجود دارد که در اینجا بعضی از آنها را برایتان می گوییم.
عنکبوت در هر نوع آب و هوایی قادر به زندگی است. بعضی از انواع عنکبوت ها در هوا، بعضی در آب و برخی دیگر در زمین زندگی می کنند و حتی عنکبوت های دیگری نیز هستند که در زیر زمین به سر می برند.
عنکبوت در اندازه های مختلفی یافت می شود. از عنکبوت هایی به بزرگی هفت سانتی متر گرفته تا عنکبوت های بسیار ریزی که به دشواری می توانیم آنها را با چشم مشاهده کنیم. بعضی از انواع عنکبوت ها می توانند بدون اینکه حتی یک قطره آب بیاشامند، مدت زمانی در حدود یکسال زندگی کنند.
رتیل درشت نوعی عنکبوت زهردار است که پرنده ها را نیز می خورد و تا پانزده سال می تواند عمر کند. ولی بیشتر عنکبوت ها فقط یکسال عمر می نمایند.
عنکبوت ها حشره نیستند بلکه از رده ی عنکبوتیان به شمار می روند. حشرات شش پا دارند ولی عنکبوت ها دارای هشت پا هستند. باز بر خلاف حشرات، عنکبوت ها دارای هشت چشم می باشند و بال هم ندارند.
در شکم عنکبوت غده هایی نهفته است که از درون شان مایعی تراوش می کند. با همین مایع است که عنکبوت می تواند تارهای خود را به وجود آورد. مایع مزبور از سوراخ های بسیار ریزی که در انتهای شکم عنکبوت است بیرون می ریزد. سپس در مجاورت هوا سفت می شود و از آن تار عنکبوت پدید می آید.
تارهای عنکبوت انواع مختلفی دارند: بعضی از این تارها چسبناک هستند و برای شکار کردن حشره ها مورد استفاده قرار می گیرند. بعضی دیگر از تارها چسبناک نیستند بلکه نقش پره های چرخ را بازی می کنند و تارهای دیگر را مستحکم می سازند. علاوه بر این، عنکبوت با یک نوع دیگر از تارهای خودش «پیله» می سازد و تخمش را در درون آن پیله جا می دهد.
بعضی از انواع تارهای عنکبوت نرم هستند و به کرک شباهت دارند اما بعضی دیگر از انواع تارها سفت و ریشه دار می باشند. به این ترتیب می بینید که تا چه اندازه تارهای گوناگون و مختلفی از همین عنکبوت کوچک به وجود می آید.
«تارهای مدور چرخی» را عنکبوت برای شکار کردن حشرات می تند. برای درست کردن این قبیل تارها در مرحله ی اول زیرسازی می کند. یعنی چند تار قائم الزاویه ی نامنظم می تند. سپس تارهایی را به صورت پره ی چرخ روی آنها می چیند. آنگاه داربستی از سه یا چهار حلقه ی مارپیچی به وجود می آورد و در پایان نیز مارپیچ دیگری که تنگ و چسبناک است به همه ی آنها اضافه می کند.
عنکبوت تارهای دیگری هم می تند که به نام تارهای ورقه ای معروف هستند زیرا از ورقه های پهن قیفی شکل یا گنبدی شکل پدید می آیند. جای استراحت خود عنکبوت در گوشه ای از این گونه تارها است.
«عنکبوت نقب زن» سوراخی به شکل یک بطری در درون زمین حفر می کند که در قسمت بالا منفذی به شکل درب بطری دارد. عنکبوت به آسانی در درون آن به استراحت می پردازد و برای کسب اطمینان بیشتر، آن را بوسیله ی چسب و آشغال از بیرون استتار می کند.
«عنکبوت گرگی» عنکبوتی است که در زیر زمین تونل می سازد و با تارهای خود آن را آستر می کند.
عنکبوت های آبزی قاره ی اروپا خانه ای به شکل ناقوس در زیر آب بنا می کنند. آنگاه از فضای بیرون آب، به همراه خودشان هوا می آورند و خانه ی خود را پر از اکسیژن می نمایند. احتمالاً می پرسید که عنکبوت آبزی به چه وسیله ای هوا را از بیرون به لانه اش در زیر آب حمل می کند؟ این کار به وسیله ی مجراهای بسیار باریکی که در شکم عنکبوت آبزی قرار گرفته است انجام می پذیرد. عنکبوت آبزی در همان لانه ی زیر آبی خود تخم می گذارد. نوزادها از درون تخم بیرون می آیند و زمانی که به مرحله ای از رشد برسند که قادر باشند خودشان خانه بسازند، مادر را ترک می کنند و دیگر با او کاری نخواهند داشت.
جالب است بدانید که همه ی انواع عنکبوت ها نمی توانند تار بتنند. بعضی از عنکبوت ها فقط یک خانه ی یک اتاقه در میان برگ یا پوست درختان درست می کنند و به همان نیز قناعت می نمایند!
در پایان شاید برایتان جالب باشد که بدانید چرا عنکبوت در تار خودش گرفتار نمی شود؟
خب؛ همانطور که گفته شد عنکبوت تارهای گوناگونی می تند. بعضی از این تارها چسبناک هستند و برای به دام انداختن شکار مورد استفاده قرار می گیرند؛ اما بعضی دیگر از این تارها چسبناک نیستند و نقش پره های چرخ را برای محکم کردن تارهای دیگر بازی می کنند. عنکبوت به دلیل حس لامسه ی بسیار نیرومندی که دارد، تارهای چسبناک و غیر چسبناک را به خوبی از همدیگر تشخیص می دهد و هنگامی که در تله اش حرکت می نماید، کاملاً مواظب است که پاهای خودش به تارهای چسبناک گیر نکند. وگرنه خودش هم در تله ی تارهایی که تنیده است زندانی خواهد شد.
[toggle title=”برای مشاهده منابع اینجا کلیک کنید.” state=”close” ]
مقاله علمی و آموزشی «چگونه عنکبوت تار می تند؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا کتاب به من بگو چرا و چگونه، نوشته ی آرکادی لئوکوم و ترجمه سعید درودی از انتشارات بهزاد، منتشر شده در 1391 با شابک 8-57-5959-964 به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.
[/toggle]
