سوزش سر دل چیست؟
سوزش سر دل نوعی تحریک مری ناشی از اسید معده است. اسید معده منجر به ایجاد احساس سوزش در قسمت بالایی شکم یا در پشت جناغ سینه می شود. برخی از علائم آن مشابه علائم حمله قلبی یا بیماری‌های قلبی است.
علائم
سوزش سر دل همانند نامش Heartburn، احساس سوزش در پشت جناغ سینه، وسط قفسه سینه و یا در گلو می‌باشد.
- هنگام خم شدن یا دراز کشیدن درد قفسه سینه بیشتر می‌شود.
- احساس طعم تلخ یا اسیدی و احساس گرما در دهان
- احتمال بروز مشکل در بلع
سوزش سر دل چقدر طول می‌کشد؟
مدت زمان سوزش سردل در افراد مختلف متفاوت بوده و می‌تواند از چند دقیقه تا چندین ساعت متغیر باشد. در زنان باردار نیز شایع‌تر است.
علل سوزش سر دل و عوامل خطر
علائم سوزش سر دل می‌توانند به دلیل بروز مشکل در دریچه عضلانی به نام اسفنکتر تحتانی مری (LES) ایجاد شوند. اسفنکتر تحتانی در جایی قرار دارد که مری به معده می‌رسد.
بطور معمول این اسفنکتر با کمک نیروی جاذبه اسید معده را در مسیر درست هدایت می‌کند. در صورت عملکرد مناسب این دریچه به موقع باز می‌شود تا غذا وارد معده شود و سپس دوباره بسته می‌شود.
اما اگر اسفنکتر تعداد دفعات بیشتری باز شود یا بطور کامل بسته نشود، می‌تواند منجر به برگشت اسید معده به مری شده و باعث احساس سوزش شود.
از دیگر علل برگشت اسیده معده به مری وارد شدن فشار بیش از حد بر معده، به دلیل چاقی، بارداری یا یبوست است. همچنین مصرف برخی از غذاها و یا داروها نیز می‌تواند باعث افزایش ترشح اسید معده و سوزش معده شود. مواد غذایی مانند:
- گوجه فرنگی
- مرکبات
- سیر و پیاز
- شکلات
- قهوه یا محصولات کافئین‌دار
- الکل
- نعناع
وعده‌های غذایی چرب، استرس و کمبود خواب نیز می‌تواند میزان ترشح اسید معده را افزایش داده و موجب سوزش سردل شود.
افزایش میزان هورمون پروژسترون در بارداری می‌تواند باعث شل شدن اسفنکتر تحتانی و در نتیجه منجر به سوزش سر دل شود.
سیگار کشیدن نیز می‌تواند باعث شل شدن اسفنکتر تحتانی و افزایش ترشح اسید معده شود.
تشخیص
اگر سوزش سردل برای مدت طولانی ادامه داشته باشد، ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری جدی‌تر تحت عنوان بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) باشد. در اغلب موارد پزشک با بررسی علائم، علت سوزش سر دل را تشخیص می‌دهد اما ممکن است برای تشخیص شدت بیماری، نیاز به انجام آزمایش‌های بیشتر باشد. از جمله:
- بررسی رادیوگرافی
- آندوسکوپی
- پایش pH مری
- تست تحرک مری (مانومتری مری)
- نوار قلب (ECG)
درمان
درمان سوزش سر دل اغلب با تجویز داروهای بدون نسخه (OTC) انجام می‌شود. این داروها عبارتند از:
- آنتی اسیدها: با کاهش میزان اسید معده، درد را کاهش می‌دهند. در برخی موارد این داروها می‌توانند به برطرف شدن سوء هاضمه و نفخ نیز کمک کنند.
- مسدود کننده‌های اسید و مهار کننده‌های پمپ پروتونی: این داروها میزان اسید تولید شده توسط معده را کاهش می‌دهند و موجب تسکین علائم سوء هاضمه می‌شوند. در صورت عدم اثربخشی این دسته از داروها، ممکن است سایر درمان‌های دارویی توسط پزشک تجویز شوند.
عوارض
سوزش سردل اغلب خطرناک نیست، اما ریفلاکس معده گاهی اوقات می‌تواند منجر به مشکلات جدی شود. مانند:
- سرفه طولانی مدت
- لارنژیت
- التهاب یا زخم مری
- مشکلات بلع به دلیل باریک بودن مری
- مری بارت (وضعیتی که می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان مری را افزایش دهد.)
پیشگیری
برای پیشگیری به نکات زیر توجه کنید:
- حفظ وزن مناسب
- پرهیز از خوردن غذاها و نوشیدنی‌هایی که علائم را تشدید می‌کنند.
- عدم استفاده از لباس‌های خیلی تنگ
- پرهیز از پُرخوری و مصرف وعده‌های غذایی کوچکتر
- عدم استعمال سیگار
- پیشگیری از بروز یبوست
- خواب کافی و کاهش سطح استرس
- عدم دراز کشیدن و خوابیدن تا 3 ساعت بعد از صرف غذا
- بالاتر قرار دادن سر نسبت به بدن در هنگام خواب.
بیشتر بدانید…
ماست کم‌چرب از نظر تسکین سوزش مشابه شیر است. به علاوه ماست دارای پروبیوتیک (باکتری‌های خوب) است که به هضم غذا نیز کمک می‌کنند. بنابراین خوردن یک وعده ماست کم‌چرب ممکن است به تسکین علائم سوزش سر دل کمک کند.
سوزش سر دل اغلب نشانه بیماری ریفلاکس معده به مری یا GERD است. بسیاری از مطالعات، از جمله چندین مطالعه روی دوقلوها و یک مطالعه خانوادگی، ارتباط بین ژن‌ها و GERD را نشان داده‌اند. همه نشان داده‌اند که ژنتیک نقش دارد، اما هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز است تا با اطمینان بدانیم که ژن‌ها چگونه درگیر هستند.
سلامتی شما آرزوی ما است.
