آیا استرس بر پوست بدن تاثیر می گذارد؟

برخی از افراد هنگام استرس یا ناراحتی شَدید صورت شان تاول می زند و برخی دیگر دچار اگزمای پوستی می شوند. حتی گروهی از افراد زمانی که استرس شَدید دارند، موهای خود را می کَنند؛ به این دلیل که ذهن و جسم به هم وابسته و پیوسته اند و هر گونه آسیب ذهنی بر جسم و بدن انسان تاثیرگذار است.

در واقع ارتباطی تنگاتنگ میان استرس های عصبی و پوست برقرار است و برخی بیماری های پوستی مانند آکنه، اگزما، کهیر، رزاسه، پسوریازیس، ریزش موی موضعی، پیسی، تریکوتیلومانیا (کشیدن و کندن موها) و یا حتی بیماری آسیب زدن به خود، ریشه در ناراحتی ها و استرس های روحی دارند. متخصصان، این شاخه از علم پزشکی را سایکودرماتولوژی می نامند که بیانگر تاثیر استرس ها و هیجانات فردی روی پوست است.

در واقع پوست و اعصاب در سطوح مختلفی با هم مرتبط هستند. از یکسو پایانه های بسیاری از رشته های عصبی که اندام های مختلف بدن را در برگرفته اند، در پوست قرار دارند و از سوی دیگر استرس های هیجانی در نهایت بر سلول های عصبی تاثیر می گذارند.

در این مقاله شما می توانید با تاثیر استرس بر پوست با توجه به نتایج علمی آشنا شوید.

همانگونه که استرس گاهی باعث ایجاد علائم گوارشی می شود، می تواند باعث بروز علائم پوستی نیز شود. به عنوان مثال در مورد آکنه، وقتی شما تحت استرس هستید، بدن هورمون هایی مثل کورتیزول ترشح می کند که باعث افزایش میزان چربی پوست شده و پوست را مستعد آکنه می سازد. حتی دانشمندان ثابت کرده اند که در بیماری های خودایمنی مانند پیسی و ریزش موی موضعی، یک استرس شَدید عصبی می تواند واکنش خودایمنی بدن و در نتیجه بیماری را فعال کند.

از سوی دیگر در برخی بیماران وقتی مسائل جدی عصبی باعث بروز علائم پوستی مانند جویدن ناخن، کندن مو، تیک های عصبی و توهم وجود حشرات می شود، بیمار این علائم را به وجود حشرات و انگل هایی مانند گال، شپش، کک، عنکبوت یا کرم ها و باکتری ها نسبت داده و مایل به پذیرش عامل زمینه ای نیست.

برخی متخصصان بر این باور هستند که آسیب های ناشی از استرس به سمت هدف یا ارگان ویژه ای هدایت می شوند؛ این آسیب های روحی در افراد مختلف در اندام های متفاوتی بروز خواهد کرد. به عنوان مثال در برخی از افراد استرس باعث ایجاد زخم معده، در برخی دیگر باعث بروز سردردهای میگرنی و در گروهی دیگر نیز باعث بروز راش های پوستی خواهد شد؛ به همین دلیل افرادی که با مشکلات پوستی ناشی از استرس های روحی به پزشکان مراجعه می کنند در ابتدا به روانشناس یا روانپزشک یا حتی متخصص طب سوزنی ارجاع داده می شوند.

البته با همکاری متخصصان مختلف و بهره گیری از تکنولوژی های درمانی جدید مانند لیزر، پزشکان بهتر می توانند هم بیماری پوستی و هم استرس های ایجاد کننده آن را کنترل و درمان کنند. اما وقتی ظاهر فرد به دلیل شرایط پوستی آسیب دیده، لازم است فوراً درمان را آغاز کند، چرا که بی توجهی به درمان می تواند به تشدید عامل زمینه ای منجر شود.

زمانی که افسردگی یا اضطراب یا سایر اختلالات عصبی در فردی تشخیص داده می شود، درمان دارویی یا حتی دوره های رفتار درمانی یا CBT و حتی آموزش ریلکسیشن می تواند واکنش ها و رفتارهای فرد را نسبت به استرس تغییر دهد.

تحقیقی که در این زمینه در موسسه تحقیقاتی میامی انجام شده حاکی از آن بوده که ماساژ کودکانی که مشکلات پوستی دارند هم باعث بهبود مشکلات پوستی و هم بهبود خلق و فعالیت های آنها می شود. ضمن اینکه در کاهش اضطراب والدین نیز موثر است.

آموزش رفتار درمانی معکوس به بیماران با ایجاد راه حل های موازی، روش درمانی دیگری است که توسط متخصصان مطرح شده است. به عنوان مثال زمانی که یک جوش و آکنه را دستکاری می کنیم و باعث بدتر شدن آن می شویم، نیاز به ایجاد یک مشغولیت ذهنی دیگر داریم تا دستانمان را مشغول و فکرمان را به سمت دیگری معطوف کند.

هنگامی که کودکان مشکلات پوستی ناشی از استرس را تجربه می کنند، والدین موظف هستند که به دنبال عوامل و شرایط ایجاد کننده استرس بگردند، چرا که مشکلات پوستی آنها در واقع واکنشی به استرس های روحی است. حداقل 30 درصد بیماری های پوستی ریشه در مشکلات و استرس های عصبی دارند و در ویزیت اول مورد توجه قرار نمی گیرند ولی اگر بررسی و درمان شوند نقش موثری در التیام و بهبود بیماری پوستی خواهند داشت.

دانشمندان معتقدند دلیل اینکه پوست منعکس کننده مشکلات فکری و عصبی است، ریشه مشترک سلولی بین سلول های مغزی و پوستی در دوران جنینی می باشد. گاهی استرس ها به صورت دوره ای و کوتاه مدت هستند و باعث علائم پوستی خواهند شد؛ مانند امتحانات آخر ترم که باعث بروز شَدید آکنه می شوند. اما در صورتی که استرس های فرد طولانی مدت تر و مزمن باشند، مانند یک ازدواج ناموفق و بیکار شدن یا نداشتن شغل، متخصص پوست و درمانگر را کاملاً درگیر مشکلات اجتماعی بیمار می کند؛ چرا که درمان بیماری با حل مشکلات فکری بیمار گره خورده است. در این موارد یک مشاور ازدواج یا فعال اجتماعی نقش بسیار موثری در درمان بیمار خواهد داشت.

کلام آخر اینکه، وقتی بیمار و متخصص پوست هر دو به وجود عامل زمینه ای که باعث بیماری پوستی شده آگاه هستند، بهتر می توانند با مشکلات تعامل کرده و درصدد رفع آنها برآیند. اما اگر در این زمینه صحبتی نشود، عامل زمینه ای هیچ وقت شناسایی و درمان نخواهد شد. پس به بیماران توصیه می شود در مورد نگرانی ها و مشکلات خود با پزشک صحبت کنند. سلامتی شما آرزوی ما است.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «آیا استرس بر پوست بدن تاثیر می گذارد؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقاله WebMD ترجمه شده توسط مجله سلام سلامت، به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.