مواد غذایی مفید برای سلامت کلیه و مجاری ادرار

نقش اصلی کلیه ها و مجاری ادرار، تشکیل و دفع ادرار است. کلیه ها مسئول تنظیم حجم و ترکیب مایعات بدن هستند و روزانه چندین لیتر مایعات بدن را از جریان خون تصفیه می کنند. تصفیه خون از مواد زائد حاصل فرآیندهای متابولیکی نظیر اسید اوریک و همچنین تنظیم سطح سدیم و پتاسیم بدن بر عهده کلیه ها است.

کنترل دریافت پروتئین و سدیم به افزایش عملکرد کلیه های بیمار کمک می کند. افرادی که دچار نارسایی کلیه هستند باید تحت نظر متخصص تغذیه از برنامه غذایی ویژه ای پیروی کنند. مواد غذایی غنی از پورین با ایجاد نقرس و سنگ کلیه مرتبط هستند. در حالی که مواد غذایی غنی از اسید فولیک خطر تشکیل سنگ را کاهش می دهند.

در این مقاله شما می توانید با مواد غذایی مفید و نامناسب برای سلامت کلیه و مجاری ادرار آشنا شوید.

بیشتر سنگ های کلیوی انواع سنگ اگزالات هستند که به علت اختلال در متابولیسم، اگزالات ایجاد می شود. اگزالات بطور طبیعی در مواد غذایی متعددی از جمله سبوس گندم، مغز دانه ها، چای، شکلات، اسفناج، شلغم و ریواس وجود دارد. افرادی که از نظر ژنتیکی در معرض ابتلا به این نوع سنگ ها قرار دارند، باید از مصرف مواد غذایی غنی از اگزالات خودداری کنند.

بهترین مواد غذایی شفابخش

• آب زغال اخته: به درمان و پیشگیری از عفونت های ادراری با توقف اتصال باکتری E Coli به دیواره مجاری ادراری کمک می کند. زغال اخته برای مبتلایان به عفونت مفید می باشد و حاوی فیتونوترینت ها است.
• کرفس: توسط گیاه درمانان در شرق و غرب برای پاکسازی بدن از اسید اوریک استفاده می شود. کرفس برای افرادی که در معرض نقرس و عفونت های ادراری هستند، مفید می باشد و حاوی فیتونوترینت ها با خاصیت دیورتیک است.
• نان های کامل: حاوی مواد معدنی که می تواند برای مبتلایان به نقرس مفید باشد و حاوی روی و کربوهیدارت ها هستند.
• سیر: دارای اثرات آنتی بیوتیک طبیعی و به مبارزه با عفونت های باکتریایی کمک می کند. سیر برای افرادی که عفونت های مکرر ادراری دارند، مفید می باشد و حاوی فیتونوترینت ها نظیر آلیسین است.
• ماست پروبیوتیک: حاوی باکتری های مفید برای روده بزرگ است. ماست پروبیوتیک در افرادی که برای عفونت ادراری از آنتی بیوتیک استفاده کرده اند به بازگرداندن فلور میکروبی دستگاه گوارش کمک می کند و حاوی کلسیم و منیزیم است.
• جو: این ماده غذایی سرشار از کربوهیدرات و منبع عالی انرژی کم سدیم است. جو برای بیماران کلیوی که باید از رژیم کم سدیم استفاده کنند، مفید می باشد و حاوی روی و کربوهیدرات است.
• پاپایا: حاوی مواد مغذی است که به عملکرد سیستم ایمنی کمک می کند. پاپایا برای مبارزه با عفونت ها و دوران نقاهت مفید می باشد و حاوی ویتامین C و بتاکاروتن است.
• لبو: حاوی ترکیباتی است که مانع عمل آنزیم تولید کننده اسید اوریک می شود. لبو برای افرادی که در معرض ابتلا به نقرس قرار دارند، مفید می باشد و حاوی فولات و ویتامین C است.
• چای قاصدک: به عنوان یک دیورتیک به پاکسازی سیستم کمک می کند. چای قاصدک برای افراد مستعد ابتلا به عفونت ها و افرادی که می خواهند سیستم ادرار را از سموم پاک کنند، مفید می باشد و حاوی کافئیک اسید است.
• برنج قهوه ای: منبع خوب انرژی کم سدیم است و برای مبتلایان به بیماری کلیوی که باید از رژیم غذایی کم سدیم استفاده کنند، مفید می باشد و حاوی کربوهیدرات، ویتامین B و پتاسیم است.
• ماکیان: گوشت پخته ماکیان بدون افزودن نمک منبع خوب پروتئین کم چرب و کم سدیم است و برای افرادی که باید از رژیم کم سدیم استفاده کنند، مفید می باشد و حاوی پروتئین است.

مواد غذایی مضر

• امعاء و احشاء حیوانات: دل، جگر، قلوه، سیرابی و شیردان حاوی مقدار زیادی پورین هستند. از شکسته شدن پورین در بدن اسید اوریک تولید می شود. عدم توانایی بدن در رفع اسید اوریک از بدن باعث ایجاد کریستال اورات می شود. تجمع این کریستال ها در مفاصل باعث ایجاد درد شَدید می شود. کاهش دریافت پورین در افرادی که مبتلا به حملات نقرس می شوند، حتی در زمان استفاده از دارو توصیه می شود.
• غذاهای پُر ادویه: غذاهای تند و ادویه دار، نمک و فلفل بهتر است در افرادی که دچار عفونت مجاری ادراری می شوند حذف شود زیرا این غذاها باعث تحریک دوباره مثانه و مجاری ادراری می شوند.
• اسنک های شور: چیپس، پفک، ترتیلا و غذاهای نیمه آماده به علت داشتن نمک زیاد باید بسیار محدود استفاده شوند.
• قهوه، چای و نوشابه ها: حاوی مقادیر زیادی کافئین هستند که باعث تحریک دیواره مثانه و فشار برای دفع ادرار می شود. بنابراین میزان استفاده از نوشیدنی های کافئینه باید در روز محدود شود. بسیاری از داروهایی که برای درمان سرماخوردگی استفاده می شوند حاوی کافئین هستند. مصرف این داروها نیز باید محدود شود.

نوشیدن دو لیوان آب در روز به حفظ سلامت کلیه، پیشگیری از دهیدراتاسیون و تشکیل سنگ کلیه کمک می کند. یک لیوان آب زغال اخته در روز به رفع عفونت مجاری ادرار کمک می کند. کاهش دریافت نمک برای حفظ عملکرد سالم کلیه ها ضروری است. سلامتی شما آرزوی ما است.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «مواد غذایی مفید برای سلامت کلیه و مجاری ادرار»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقاله دکتر لادن گیاهی در مجله دنیای تغذیه، به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.