منظور از رفتار چیست؟
رفتار شامل هر کاری است که یک انسان یا هر جانور دیگر در طول عمرش انجام می دهد. دانشمندانی که در مورد رفتار مطالعه می کنند علاقه مند به یافتن هر چیزی هستند که بر رفتار اثر می گذارد. آنان تلاش می کنند تا دریابند چرا هر جانوری در یک موقعیت خاص، رفتار معینی از خود بروز می دهد و مثلاً در مورد رفتار گروهی مردم، نحوه نشستن یا به یکدیگر نگاه کردن آنها، یا دلیل جیغ کشیدن بعضی از آنها به هنگام دیدن عنکبوت مطالعه می کنند.
رفتار به سه نوع یا دسته اصلی تقسیم می شود:
- غیر ارادی
- غریزی
- آموختنی
کنش های غیر ارادی، از قبل برنامه ریزی یا کنترل نمی شوند. به عنوان مثال اگر بطور تصادفی شئی داغی را لمس کنید، بدون فکر کردن، فوراً دست خود را عقب خواهید کشید. رفتار غریزی رفتاری است که نیاز به آموزش ندارد. پرنده جوانی که هرگز پرنده دیگری را در حال ساختن خانه ندیده است، برای خانه سازی نیازمند آموزش نیست. رفتار را می توان با آموزش تغییر داد (رفتار آموختنی). بسیاری از جانوران وقتی صدای گوش خراشی را می شنوند، پا به فرار می گذارند. اما اگر این صدا هر چند وقت یکبار تکرار شود، جانوران به آن عادت می کنند و دلیلی برای فرار نمی بینند. به این ترتیب، رفتار آنان تغییر می کند.
رفتار انسان ها از رفتار سایر جانوران پیچیده تر است. معمولاً تشخیص بین رفتارهای غریزی و آموختنی به دشواری ممکن می شود. برای مثال یک فرد می تواند قابلیت تبدیل شدن به یک نوازنده ماهر ویولن را از والدینش به ارث ببرد، اما بدون یک ویولن و آموزش مناسب، وی هرگز نمی تواند خوب ویولن بنوازد. در اجتماعات مردم تمایل دارند که شبیه هم عمل کنند و رفتارهای فردی را کنار می گذارند.
منابع
مقاله علمی و آموزشی «منظور از رفتار چیست؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا کتاب Kingfisher Science Encyclopedia، تالیف Catherine Headlam ترجمه محمود سالک از نشر Kingfisher Books، منتشر شده در ۱۹۹۱ با شابک ۹۷۸۰۸۶۲۷۲۸۵۳۳ به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.
