منظور از آلودگی هوا چیست؟
هوایی که در شهرها تنفس میکنیم معمولاً آلوده است. بعضی وقتها نیز بوی نامطبوعی دارد. آلودگی میتواند باعث حساسیت و تحریک بینی و گلو شود. اگر مدتی طولانی در معرض چنین آلودگیای قرار داشته باشیم، امکان بروز نارساییهای جدی و خطرناک وجود دارد.
بخشی از آلودگی هوا مربوط به سوختن سوختها است. ما از سوختها در فعالیتها و فرآیندهای صنعتی، وسائل نقلیه موتوری و برای گرم کردن خانهها و تولید الکتریسیته استفاده میکنیم.
بر اثر سوختن زغال سنگ، دود و دی اکسید گوگرد تولید میشود. این مواد میتوانند بر ششها یا ریههای انسان تاثیر بگذارند و برونشیت و بیماریهای دیگر را به وجود آورند. در سال 1952 میلادی، از پنجم تا نهم دی ماه دسامبر، 4000 نفر از مردم شهر لندن به دلیل مه دود غلیظی که این شهر را فرا گرفته بود، بر اثر نارسایی قلبی و ریوی جان خود را از دست دادند. این حالت به دلیل وجود دود و شرایط آب و هوایی خاص پدید آمده بود. بعد از این فاجعه، حکومت استفاده از سوختهای بدون دود مثل آنتراسیت (نوعی زغال سنگ) را در بخشهایی از انگلستان اجباری کرد.
چند نوع گاز مضر از اگزوز وسائل نقلیه موتوری خارج و وارد هوا میشود و این وسائل از عوامل اصلی آلودگی هوا به شمار میآیند. اتومبیلها سرب را نیز وارد اتمسفر میکنند. در شهرهای پُرترافیک، سرب یکی از آلوده کنندههای اصلی است.
کشیدن سیگار نیز میتواند باعث آلودگی خانه و محل کار شود. دانشمندان ثابت کردهاند که دود سیگار نه تنها برای افراد سیگاری مضر است، بلکه سلامتی افراد غیر سیگاری که در معرض آن قرار میگیرند را نیز تهدید میکند.
تاثیر مونوکسید کربن
صنایع امروزی، با سوزاندن انواع سوختها برای تولید انرژی، مونوکسید کربن (CO) را به مقدار فراوان روانه اتمسفر میکنند. مونوکسید کربن یکی از آلوده کنندههای اصلی در دود اگزوز اتومبیلها است. در شهرهای شلوغ و پُرترافیک، مقدار این ماده آلوده کننده، تا سطح خطرناکی افزایش مییابد.
به این ترتیب چگونه میتوان آلودگی هوا را کنترل کرد؟
امروزه دولتها قوانینی را تدوین کردهاند که بر استفاده از فیلترهای صنعتی و کاهش دادن یا نابود کردن مواد آلوده کننده، قبل از آنکه در هوا رها شوند، تاکید دارند. با اجرای این قوانین، سرانجام روزی از این نوع آلودگی نجات خواهیم یافت.
منابع
- کتاب Kingfisher Science Encyclopedia. تالیف Catherine Headlam. ترجمه محمود سالک. نشر Kingfisher Books. سال 1991.