تغییرات ناشی از افزایش سن در عضلات، مفاصل و استخوان ها

بروز تغییرات در وضعیت ظاهری بدن و شیوه راه رفتن با افزایش سن، امری طبیعی است. افزایش سن و تغییرات ایجاد شده در عضلات، مفاصل و استخوان ها، روی وضعیت و حالت بدن بخصوص هنگام راه رفتن، تاثیر می گذارد؛ در نتیجه بدن ضعیف شده و حرکات فرد سالمند کُند خواهند شد.

استخوان ها، ساختار و استحکام بدن را تشکیل می دهند. مفاصل نیز موجب اتصال استخوان ها شده و انعطاف پذیری آنها را هنگام حرکت تامین می کنند. استخوان ها بطور مستقیم با هم در تماس نیستند و به کمک غضروف های موجود در مفاصل، غشای مفصلی و مایعات موجود در آن به یکدیگر متصل می شوند.

ماهیچه ها و عضلات، نیرو و توان لازم را جهت حرکت بدن تامین می کنند و این هماهنگی توسط مغز هدایت می شود اما تحت تاثیر تغییرات عضلات و مفاصل می باشد.

در این مقاله شما می توانید با تغییرات ناشی از افزایش سن در عضلات، مفاصل و استخوان ها بخصوص در سالمندان آشنا شوید.

تراکم استخوانی با افزایش سن بخصوص در زنان یائسه از بین می رود و استخوان ها، کلسیم و مواد معدنی خود را از دست می دهند. ستون فقرات از استخوان هایی به نام مهره تشکیل شده است و بین هر مهره یک ماده ژل مانند به اسم دیسک وجود دارد. مهره ها نیز بخشی از مواد معدنی خود را از دست داده و نازکتر می شوند. بنابراین ستون فقرات حالت خمیده و فشرده پیدا می کند. با افزایش سن و بروز ضایعات استخوانی، شکل کلی ستون فقرات و مهره ها تغییر می کند.

قوس کف پا نیز با افزایش سن کاهش پیدا می کند و به همین دلیل قد افراد کمی کوتاه تر می شود. استخوان های بلند بازوها و پاها نیز با از دست دادن مواد معدنی خود، شکننده تر می شوند اما طول آنها کاهش پیدا نمی کند. به همین دلیل با افزایش سن و کوتاه تر شدن بالاتنه، دست ها و پاها در مقایسه با آن، بلندتر به نظر می رسند.

مفاصل نیز سخت تر شده و انعطاف پذیری خود را از دست می دهند، چرا که میزان مایع داخل مفصلی کاهش پیدا می کند. به این ترتیب غضروف ها به یکدیگر ساییده می شوند و به مرور زمان از بین می روند.

مواد معدنی در داخل و اطراف مفاصل بخصوص مفاصل شانه ها انباشته و ته نشین خواهند شد. به انباشته شدن کلسیم، کلسیفیکاسیون گفته می شود.

با افزایش سن، مفاصل لگن و زانو شروع به از دست دادن غضروف می کنند. مفاصل انگشتان نیز غضروف خود را از دست داده و استخوان آنها کمی ضخیم تر خواهد شد که این تغییر در زنان شایع تر است. چنین تغییراتی ممکن است ارثی نیز باشند.

تراکم استخوان در سالمندان کاهش پیدا می کند که بخشی از آن به دلیل از بین رفتن بافت های عضلانی (آتروفی) ایجاد می شود. به نظر می رسد سرعت و مقدار تغییرات در عضلات و ماهیچه ها، وابسته به ژنتیک افراد است. تغییرات عضلانی بطور معمول در مردان از 20 سالگی به بعد و در زنان از 40 سالگی به بعد بروز می کند.

چربی ها در بافت عضلانی انباشته می شوند و در نتیجه بافت عضلانی فشرده تر و کوچکتر شده و به مرور زمان از بین خواهد رفت. ممکن است بافت عضلانی تبدیل به یک بافت سخت شود. این مسئله در دست ها بیشتر اتفاق می افتد که باعث می شود استخوانی تر از قبل به نظر برسند. به دلیل تغییرات ایجاد شده بافت عضلانی، توان عضلات از بین می رود و باعث می شود به سختی منقبض شوند.

تاثیرات ناشی از تغییرات عضلانی – استخوانی

در سالمندی استخوان ها شکننده تر شده و ممکن است به راحتی بشکنند و به دلیل کوتاه تر شدن بالاتنه و ستون فقرات، قد فرد نیز کاهش پیدا می کند. از بین رفتن مفاصل ممکن است باعث التهاب، درد و بد شکل شدن فرم بدن شود. میزان این تغییرات ممکن است از یک سفتی خفیف تا آرتریت شَدید (التهاب شَدید مفاصل) متغیر باشد.

زانوها، لگن و گردن نیز خمیده می شوند و برخلاف شانه ها که باریکتر می شوند، لگن پهن تر خواهد شد. حرکات بدن کندتر و محدودتر شده، راه رفتن فرد آرام تر، همراه با لرزش و قدم ها نیز کوتاه تر خواهند شد. بنابراین افراد سالخورده، هنگام انجام فعالیت بدنی زودتر از بقیه خسته می شوند، چرا که انرژی و توان بدنی کمتری دارند.

مشکلات شایع در سنین سالمندی

پوکی استخوان یکی از مشکلات شایع در سالمندی، بویژه در خانم ها می باشد. در این سنین، استخوان ها به راحتی می شکنند و فشرده شدن مهره ها باعث ایجاد درد و کاهش توان حرکتی بدن خواهد شد. ضعیف شدن عضلات نیز باعث ایجاد خستگی، ضعف و در نتیجه کاهش فعالیت های بدنی خواهد شد.

در سالمندی، احتمال آسیب دیدن فرد، به دلیل تغییر در فرم راه رفتن و عدم تعادل و زمین خوردن بیشتر می شود. در برخی از سالمندان، واکنش های بدن نیز ضعیف خواهد شد، چرا که عضلات و تاندون های آنها ضعیف شده اند. علاوه بر آن حرکات زانوها و مچ پا نیز در این سنین کاهش پیدا می کند. حرکات غیر ارادی مانند ترمور (لرزش) در سالمندان شایع می باشد و در آنهایی که فعالیت ندارند، ضعف و احساس گز گز در اندام ها مشاهده می شود.

پیشگیری

ورزش، یکی از بهترین راه ها برای کاهش یا پیشگیری از ضعیف شدن عضلات، مفاصل و استخوان ها است. یک برنامه ورزشی متعادل در حفظ توان، تعادل و انعطاف پذیری بدن کمک می کند.

داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از کلسیم در سالمندی بسیار مهم است. خصوصاً زنان سالمند باید کلسیم و ویتامین D کافی دریافت کنند. زنان یائسه و مردان بالای 70 سال باید روزانه 1200 میلیگرم کلسیم مصرف کنند. زنان و مردان بالای 70 سال نیز باید روزانه 800 واحد بین المللی ویتامین D مصرف کنند.

با این حال، افرادی که دچار پوکی استخوان شده اند باید در خصوص میزان مصرف ویتامین D و کلسیم با پزشک خود مشورت نمایند.

سلامتی شما آرزوی ما است.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «تغییرات ناشی از افزایش سن در عضلات، مفاصل و استخوان ها»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقاله MedlinePlus ترجمه شده توسط مجله سلام سلامت، به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.