چه عواملی موجب تغییر حس چشایی می شود؟

زمانی که چیزی می خورید، دو حس همزمان با هم کار می کنند. جوانه های چشایی طعم ها را دریافت می کنند؛ چهار مزه اصلی شامل شیرینی، شوری، ترشی و تلخی است. همزمان، حس بویایی به شما کمک می کند تا از عطر غذایی که می خورید لذت ببرید. زمانی که هر یک از این دو به درستی کار نکند، تغییر حس چشایی را تجربه خواهید کرد.

در این مقاله شما می توانید با دلایل تغییر حس چشایی آشنا شوید.

سن

با افزایش سن، ممکن است درک مزه ها برای فرد سخت تر شود. در برخی از خانم ها با شروع دهه 40 سالگی، جوانه های چشایی به مرور از بین می روند. در مردان این تغییرات در دهه 50 سالگی شروع می شود. همچنین ممکن است جوانه های چشایی کوچک شوند و یا از میزان حساسیت آنها کاسته شود.

در ابتدا جوانه های چشایی مربوط به مزه شوری و شیرینی ضعیف می شوند. بعد از مدتی، ممکن است درک حس ترشی و تلخی هم دچار مشکل شود. ممکن است حس بویایی نیز ضعیف شود. قوی ترین حالت حس بویایی بین سن 30 تا 60 سالگی است؛ حس بویایی بعد از این بازه ضعیف می شود. گاهی ممکن است افرادی که سن بیشتری دارند حس بویایی خود را بطور کامل از دست بدهند.

دارو

داروهای تجویزی می توانند روی دریافت مزه توسط جوانه های چشایی تاثیر بگذارند و یا می توانند ترکیبات شیمیایی متفاوتی را وارد بزاق کنند. اگر داروهای زیر را مصرف می کنید، ممکن است حس بویایی و چشایی شما دچار تغییراتی شوند:

• داروهای کنترل کننده فشار خون و داروهای قلبی: این داروها ممکن است میزان حساسیت حس چشایی شما را کمتر کنند یا باعث ایجاد طعمی شبیه به فلز، مزه تلخی و یا شیرینی در دهان شما بشوند. همچنین برخی از این داروها می توانند در حس چشایی و بویایی تداخل ایجاد کنند.
• داروهای ضد افسردگی، آنتی هیستامین ها و داروهای دیگر: ممکن است این داروها باعث خشک شدن دهان شوند.

بیماری

اگر یکی از بیماری های زیر را داشته باشید این بیماری ها می توانند سبب اختلال در حس چشایی شما شوند:

• عفونت در بینی، گلو یا سینوس ها
• آسیب دیدگی در سر، که ممکن است روی اعصاب مربوط به طعم و بو تاثیر بگذارد.
• پولیپی که مسیر بینی شما را مسدود کند.
• آبسه در دهان یا سایر مشکلات دندانپزشکی. همین امر می تواند باعث ایجاد طعم بد در دهان شود.
• دندان مصنوعی هم می تواند باعث بروز این مشکل شود.
• در برخی از افراد، تغییر در طعم و بو می تواند نشانه اولیه آلزایمر یا پارکینسون باشد.
• اخیراً بسیاری از بیماران مبتلا به کووید 19 نیز دچار اختلال در حس بویایی و چشایی شده اند.

درمان سرطان

اگر تحت درمان سرطان قرار دارید، ممکن است حس چشایی شما به دلایل زیر دچار تغییراتی شود:

• شیمی درمانی: حس چشایی نیمی از افرادی که شیمی درمانی می شوند دچار اختلال می شود.
• داروهای دیگری که در درمان سرطان بکار می روند مانند آنتی بیوتیک ها، مورفین و یا سایر داروهای مخدر می توانند باعث ایجاد اختلال در حس چشایی شوند.
• پرتو درمانی می تواند روی جوانه های چشایی و غدد تولید کننده بزاق تاثیر بگذارد. پرتو درمانی همچنین می تواند روی حس بویایی فرد نیز تاثیر بگذارد.

برای درک این موضوع که آیا دچار مشکل در حس چشایی و بویایی شده اید، زمانی که غذا می خورید به موارد زیر توجه کنید:

• طعم برخی از غذاها نسبت به قبل تغییر کرده است.
• بعضی از غذاها طعم خاصی ندارند.
• تمام مواد غذایی یک مزه دارند.
• طعمی شبیه به فلز در دهان تان حس می کنید، بخصوص بعد از اینکه گوشت یا پروتئین می خورید.

اگر دچار هر یک از این حالت ها شُدید، به پزشک خود مراجعه کنید. بعد از پایان درمان، حس چشایی شما باید به مرور به حالت اولیه برگردد که اغلب یک ماه زمان می برد.

استعمال دخانیات

دخانیات باعث ایجاد آلودگی می شود و نمی گذارد بوها را تشخیص بدهید و در حس چشایی شما اختلال ایجاد می کند. با ترک سیگار حس چشایی و بویایی بهتر می شود.

اگر به صورت ناگهانی متوجه تغییری در حس چشایی خود شُدید، حتماً این موضوع را پیگیری کنید. سلامتی شما آرزوی ما است.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «چه عواملی موجب تغییر حس چشایی می شود؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقاله WebMD ترجمه شده توسط مجله سلام سلامت، به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.