چرا در پاییز برگ به رنگهای گوناگونی در میآید؟
در فصل تابستان رنگ برگ تمام درختها سبز است. حالا برای برخی از درختها رنگ سبز گاهی روشن است و برای برخی دیگر گاهی تیره. اما در پاییز همین برگها به رنگهای گوناگونی در میآیند. ببینیم علت در چیست؟
میدانیم که سبزینه یا کلروفیل باعث سبز بودن برگها میباشد. کلروفیل یک کارخانه غذاسازی است که در داخل هر برگی وجود دارد. دو سوم از ماده رنگی داخل هر برگ را همین کلروفیل تشکیل میدهد. رنگهای دیگری نیز داخل برگها وجود دارد. ولی مقدار کلروفیل، آنقدر زیاد است که مانع میشود ما آنها را ببینیم.
بیایید با رنگهای دیگر موجود در برگ آشنا شویم.
- ماده زرد رنگی وجود دارد که حاوی اکسیژن، هیدروژن و کربن است و گزانتوفیل نامیده میشود. این ماده حدود 23 درصد از رنگآمیزی برگها را تشکیل میدهد.
- کاروتین ماده دیگری است که رنگ هویج را پدید میآورد. ده درصد از این ماده نیز در برگ وجود دارد.
- آنتوسیانین ماده دیگری است که در برگ وجود دارد. رنگ قرمز روشن را در بلوط و افرا بوجود آورده است.
در تابستان هیچ یک از رنگهای بالا به غیر از رنگ سبز در گیاهان دیده نمیشوند. اما وقتی که هوا سرد میشود، غذای ذخیره شده در برگها به شاخهها و تنه درخت سرازیر میگردد. چون در فصل زمستان دیگر غذایی تولید نخواهد شد، از این رو کلروفیل داخل برگها تجزیه میشود و از بین میرود. پس از ناپدید شدن رنگ سبز، رنگهای دیگری که در برگها موجود هستند، نمایان میشوند.
پس دلیل اینکه چرا در فصل پاییز برگها به رنگهای گوناگونی در میآیند را متوجه شدیم.
منابع
- کتاب به من بگو چرا و چگونه. نوشته آرکادی لئوکوم. ترجمه سعید درودی. انتشارات بهزاد. 1391.