اگر در جنگل گم شدید، چه کار کنید؟

بیایید فرض کنیم که شما آخر هفته قرار است به جنگل بروید. چند ساعتی از پیاده روی تان گذشته است که متوجه می شوید در جنگل گم شدید. آیا هرگز از خود پرسیده اید اگر در چنین شرایطی قرار بگیرید، چه خواهید کرد؟ از توان و مهارت کافی برای نجات یافتن برخوردار هستید؟ آیا می دانید در هر مرحله چه باید بکنید؟

در این مقاله شما می توانید با اقدامات لازم برای زنده ماندن و نجات یافتن از جنگل آشنا شوید.

چیزهایی که برای جنگل نوردی طولانی همواره باید همراه خود داشته باشید، چیست؟

مقدار کافی آب، غذاهای پُر کالری و فندک و کبریت.

مسلماً برای راهپیمایی های کوتاه در جنگل نیازی نیست خیلی به خود سخت بگیرید، اما اگر قصد دارید برنامه جنگل نوردی طولانی و چند روزه را تجربه کنید، باید غذاهای پُر کالری نظیر آجیل و خشکبار و بیش از آنچه فکر می کنید آب به همراه داشته باشید. آب و غذا باعث می شود شما همیشه سرحال و سلامت باشید و هنگام بحران بتوانید درست فکر کنید.

به همراه داشتن کبریت و فندک می تواند گرمای آتش را برای شما به ارمغان بیاورد، همچنین می توانید با استفاده از آتش هنگام گم شدن علامت بدهید، با آن آب را گرم کنید یا غذا بپزید، علاوه بر همه اینها آتش در دل جنگل نوعی حس آرامش و اعتماد به نفس به شما می دهد. این نکته را افراد با تجربه خیلی خوب درک می کنند.

وقتی متوجه گم شدن خود شُدید، مهم ترین کارهایی که باید انجام دهید، چیست؟

ابتدا هر جا که هستید توقف کنید، خوب فکر کنید، دور و اطراف تان را کاملاً ببینید و بعد آماده اقدام شوید.

بعد از اینکه متوجه گم شدن خود شُدید، قبل از اینکه هر تصمیمی بگیرید، توقف و آرامش خود را حفظ کنید و بنشینید. هر چقدر بیشتر راه بروید، بیشتر گم می شوید و پیدا کردن شما سخت تر می شود. چند نفس عمیق بکشید تا ترس و اضطراب تان کاهش یابد، به این فکر کنید که چطور به اینجایی که هستید، رسیدید، چه نشانه هایی را در مسیر می شناسید و از چه جهتی حرکت کردید که به اینجا رسیدید.

مکانی که هستید را کاملاً بررسی کنید، به قطب نما رجوع یا نقشه را جلوی روی خود باز کنید تا کاملاً برایتان مشخص شود که کجا هستید. توجه داشته باشید که چقدر تا تاریک شدن هوا زمان دارید و آیا وضع آب و هوایی باثبات است یا خیر. بررسی کنید و ببینید چقدر آب و غذا برایتان باقی مانده است.

حالا وقت آن است که تصمیم بگیرید چه باید بکنید. آیا ممکن است از همان راهی که رفته اید، بازگردید؟ برای بازگشتن زمان کافی تا تاریک شدن هوا دارید؟ اگر هوا در حال تاریک شدن است، آیا بهتر نیست برای خود سرپناهی دست و پا کرده و آتش روشن کنید؟

وقتی در جستجوی آب، غذا و هیزم می روید، نقطه ای را به عنوان مکان کمپ خود مشخص کنید تا بتوانید دوباره آن را پیدا کنید.

در جنگل همه چیز شبیه به هم است؛ درخت ها و بوته ها شبیه به هم هستند، بنابراین ممکن است خیلی راحت وقتی به جستجوی آب یا میوه های جنگلی می روید، نتوانید به کمپ خود بازگردید و بیشتر گم شوید. مکان کمپ خود را با سنگ چین علامت گذاری کنید. می توانید یک تکه پیراهن رنگ روشن در آنجا آویزان کنید. خیلی از محل اصلی کمپ خود دور نشوید.

نشانه های کمک خواستن در زبان بین المللی چیست؟

سه آتش کوچک، سه سوت بلند و مداوم، سه علامت چراغ قوه در فاصله زمانی معین و یک نور منعکس شده توسط آئینه.

شما باید به روشی که می توانید درخواست کمک کنید. هر وسیله ای که در دسترس شما است می تواند برای نشانه گذاری و درخواست کمک مورد استفاده قرار بگیرد، حتی می توانید با استفاده از درست کردن سه سنگ چین در کنار هم به افرادی که دنبال شما هستند، بفهمانید که زنده هستید و گم شده اید. سه سوت بلند در فاصله زمانی و سه آتش کوچک در یک خط با فاصله معین می تواند علائمی دیگر درباره درخواست کمک شما باشد. یادتان باشد در شرایطی که گم شده اید عدد 3 برابر است با درخواست شما برای کمک.

چند دقیقه باید آب را بجوشانیم تا آلودگی اش مرتفع شود.

سه دقیقه کافی است. اگر می بینید که آب تمیز و شفاف به نظر می رسد، لزوماً به این معنا نیست که آب قابل شرب است. آب آلوده می تواند براحتی شما را بیمار کند و بیمار شدن در شرایطی که گم شده اید، کار را برایتان بسیار دشوار خواهد کرد. اگر کتری برای گرم کردن آب به همراه ندارید، می توانید آب را در یک قوطی پلاستیکی بگذارید و به مدت 6 ساعت زیر نور آفتاب بماند. اگر قوطی پلاستیکی هم همراه نداشتید، می توانید آب را در یک کیسه نایلونی بریزید و کیسه نایلونی را روی آتش با فاصله ای معین نگه دارید. کیسه نایلونی را خیلی به آتش نزدیک نکنید. نترسید! کیسه نایلونی، آب نمی شود. تا زمانی که آب داخل کیسه داغ نشود، گرمای آتش به کیسه نایلونی هیچ آسیبی نمی رساند.

هر فردی می تواند 3 هفته بدون غذا زنده بماند. بدون آب چند روز می توان زنده ماند؟

بدون نوشیدن آب بیشتر از 3 روز نمی توان زنده ماند. بیش از 60 درصد بدن انسان از آب تشکیل شده است و بدن انسان برای هر کار حیاتی به آب نیاز دارد. در بهترین شرایط، بدن انسان ممکن است بتواند تا یک هفته بدون نوشیدن آب به عملکرد خود ادامه دهد، اما در شرایط دشوار نظیر شرایطی که شما در دل جنگل گم شده اید، بیش از 3 روز نمی توان بدون آب زنده ماند، بنابراین یافتن آب، جمع آوری آن و رفع آلودگی از آن به هر روشی باید اولویت نخست شما باشد.

آتش درست کردن برای اینکه امدادگران بتوانند شما را پیدا کنند، بسیار حیاتی است. اما برای درست کردن و نگه داشتن آتش به چه میزان چوب نیاز دارید؟

جواب این است که هر چقدر فکر می کنید نیاز است جمع آوری کنید و بعد به آن مقدار 3 برابر بیفزایید، معمولاً افراد در خصوص اینکه چقدر چوب نیاز دارند تا بتوانند تمام شب آتش را روشن نگه دارند، تخمین های اشتباهی دارند. هر مقدار که جمع آوری کرده اید به آن 3 برابر بیفزایید. سعی نکنید آتش خیلی بزرگی روشن کنید. آتش های کوچک براحتی قابل مدیریت هستند و چوب کمتری نیز برای روشن ماندن نیاز دارند.

وقت و انرژی خود را صرف قطع کردن شاخه های درختان نکنید. شاخه های تازه جدا شده از درختان به خوبی نمی سوزند. سعی کنید چوب هایی را جمع آوری کنید که زیر درختان افتاده است، معمولاً برخی شاخه های درختان توسط حیوانات، باد یا رعد و برق قطع می شوند، دنبال این شاخه ها بگردید. البته بد نیست چند چوب تازه نیز درون آتش بگذارید تا کمی دود از خود متصاعد کند تا جستجوگران بتوانند رد دود را دنبال کنند.

برای محافظت از خود به یک سرپناه نیاز دارید. بهترین سرپناه کجا است؟

سرپناه ساخته شده توسط شاخه درختان یا سوراخ بزرگ در تنه یک درخت.

سعی کنید برای در امان ماندن سراغ غارها یا سوراخ هایی که در دل کوه ایجاد می شوند، نروید. شما نمی دانید که در آن سوراخ ها چه حیواناتی زندگی می کنند. ممکن است شب که خواب هستید، ناگهان با یک خرس یا پلنگ مواجه شوید که می خواهد خانه اش را پس بگیرد. دنبال مکان هایی باشید که زمین در آن تخت است. زیر دیواره های سنگی نیز مکان خوبی است، می توانید با تکیه دادن چند شاخه درخت به دیواره سنگی برای خود سرپناه ایجاد کنید.

سعی کنید از شاخه های برگ دار استفاده کنید، تا مانع از باد و باران شوند و حرارت آتش را در سرپناه نگه دارند. سعی کنید سرپناه را تا آنجا که ممکن است کوچک و بسته بسازید، اما یک راه برای خروجی و تهویه هوا باز بگذارید.

آیا می توان در صورت گرسنگی از حشرات یا کرم ها تغذیه کرد؟

هرگز حشرات و کرم ها را به صورت خام استفاده نکنید، سعی کنید آنها را پخته مصرف کنید. حشرات منبع سرشار پروتئین هستند. مطمئن شوید که دست و پا، بال ها و سر حشره را جدا کرده، بعد آنها را بپزید.

در واقع شما هر حیوان یا حشره ای را که شکار می کنید، قبل از خوردن بپزید. در غیر این صورت با بیماری گوارشی مواجه خواهید شد. از خوردن هزارپا، حشرات با رنگ روشن و حشراتی که نیش دارند، خودداری کنید، چرا که ممکن است سمی باشند.

اگر قطب نما ندارید چطور می توانید شمال، جنوب، غرب و شرق را پیدا کنید؟

با استفاده از ساعت، 2 تکه چوب و ستاره قطبی و 2 تکه چوب و خورشید.

راه های زیادی برای پیدا کردن 4 جهت اصلی وجود دارد. در ساعت های آنالوگ (عقربه دار) 2 عامل «ساعت 12» و «عقربه ساعت شمار» می توانند جهت‌ را به شما نمایش دهند. اگر عقربه ساعت شمار را طوری بگیرید که سایه آن منطبق بر خودش باشد، (یعنی درست به سمت خورشید باشد) نیمساز زاویه ای که عقربه ساعت شمار با ساعت 12 می سازد، جنوب را به شما نشان می دهد، (این در صورتی است که در نیمکره شمالی باشید) در این صورت پشت سر شما شمال، دست چپ شما شرق و دست راست شما غرب است. این حالت در زمستان بین ساعت 10 الی 14:30 و در تابستان از ساعت 9:00 الی 17:00 درست عمل می کند، هرچه زمان به سمت نیمه روز متمایل شود، جهت نمایش جنوب دقیق تر خواهد بود.

چوبی نسبتاً صاف و راست (مثلاً شاخه نسبتاً صافی از یک درخت به طول یک متر) را بطور عمودی در زمینی مسطح و هموار و افقی (تراز و میزان) فرو می کنیم. نوک (انتهای) سایه شاخص روی زمین را با چوب دوم علامت گذاری می کنیم. مدتی (مثلاً 10 الی 20 دقیقه بعد یا بیشتر) صبر می کنیم تا نوک سایه چند سانتیمتر جابجا شود. حال محل جدید سایه شاخص (که تغییر مکان داده است) را علامت گذاری می کنیم. حال اگر این 2 نقطه را با خطی به هم وصل کنیم، جهت شرق و غرب را مشخص می کند. نقطه علامت گذاری نخست سمت غرب و نقطه دوم سمت شرق را نشان می دهد، یعنی اگر طوری بایستیم که پای چپ مان را روی نقطه نخست و پای راستمان را روی نقطه دوم بگذاریم، روبرویمان شمال را نشان می دهد و رو به خورشید (پشت سرمان) جنوب است.

آیا خوردن میوه های جنگلی نظیر تمشک درست است؟

هیچ وقت میوه هایی را که نمی شناسید نخورید، خیلی از انواع تمشک ها در جنگل سمی هستند و شما را بیمار خواهند کرد. تشخیص تفاوت میان تمشک سمی و غیرسمی کار خیلی سختی است. بهتر است گرسنگی بکشید تا اینکه دچار دل درد و تهوع شوید، بنابراین از خوردن هر چیزی که دقیق نمی شناسید، خودداری کنید.

مثبت اندیش بودن هنگامی که در جنگل گم شده اید، خیلی خوب است.

شما همیشه باید امیدوار باشید. ناامیدی موجب می شود انگیزه ای برای حفاظت از خود نداشته باشید. ناامیدی، صبر و شکیبایی شما را ویران کرده و موجب می شود بترسید، ترس هنگام گم شدن در جنگل یعنی رفتن تا یک قدمی مرگ. اما حواس تان باشد که درباره یک موضوع همواره بدبین باشید و آن تغییرات آب و هوا است. همواره مراقب آسمان باشید. اگر دیدید که آسمان ابری شده، بهتر است فکر کنید قرار است باران ببارد و خود را برای شرایط بارانی آماده کنید.

هیچ وقت به آسمان اعتماد نکنید. این یک استراتژی قدیمی در شرایط کوهستانی و جنگلی است که می گوید همیشه برای شرایط خیلی بد آماده باشید و در عین حال به شرایط خوب امیدوار.

وقتی در حال فعالیت برای ساخت سرپناه یا پیدا کردن آب و غذا هستید، مراقب باشید چه اندازه عرق می کنید.

همیشه مراقب وضع تعرق بدن خود باشید. وقتی عرق می کنید نه تنها نیاز به نوشیدن آب بیشتر دارید، بلکه عرق باعث می شود لباس هایتان نیز خیس شود و خیس شدن لباس ها در محیط جنگلی ممکن است موجب سرماخوردگی شما شود. وقتی فعالیت را متوقف می کنید، لباس های خیس عرق شما و تمام گرمای بدن تان را جذب می کند و شما در معرض سرمازدگی قرار می گیرید. اگر لباس هایتان خیس عرق شد، سعی کنید به سرعت خشک شان کنید.

قبل از اینکه وارد جنگل شوید، به نزدیکان تان بگویید که کجا می روید و قرار است چه زمانی بازگردید. نقشه و قطب نما اگرچه وسائل مفیدی هستند، اما همواره ممکن است در استفاده از آنها مرتکب اشتباه شوید. اگر همنورد هم داشته باشید باز هم ضمانتی وجود ندارد که بتوانید سریع راه را پیدا کنید، البته ترس از گم شدن هرگز نباید شما را از لذت جنگل نوردی منصرف کند.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «اگر در جنگل گم شدید، چه کار کنید؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقاله سمانه خادمی در روزنامه شهروند، به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.