سم چیست؟
سم ماده ای است که به حیات انسان آسیب می رساند. مصرف سموم می تواند موجب سوزش و التهاب اندام های مختلف بدن، اسهال، حالت تهوع، استفراغ، درد و… شود. برخی از سموم موجب شوک و یا حتی مرگ می شوند.
سموم ممکن است از مواد طبیعی باشند که توسط گیاهان یا جانوران تولید می شوند. برخی سموم نیز شیمیایی و مصنوعی هستند. بعضی از مواد معدنی نیز سمی هستند.
سموم را بر حسب روش اثر سم به چندین گروه تقسیم می کنند که عبارتند از:
- سموم خورنده
- سموم محرک
- سموم مخدر
- سموم خوراکی
- گازهای سمی
سموم خورنده بافت های بدن را از بین می برند. اگر این سموم توسط انسان مصرف شوند، بافت های دهان و گلو را تخریب می کنند. اسیدهایی مثل اسید سولفوریک، اسید نیتریک، اسید کلریدریک، اسید کربولیک و قلیاهایی مثل آمونیاک و سود سوزآور جزو سموم خورده اند.
سموم محرک به معده، روده ها، غشای مخاطی و سیستم عصبی آسیب می رسانند. مصرف بیش از اندازه برخی از داروها مسمومیتی از این نوع ایجاد می کند. برخی از سموم محرک باعث خونریزی داخلی در بدن می شوند.
سموم مخدر به سیستم عصبی و سایر اندام های حیاتی بدن از جمله کبد و قلب حمله می کنند. این مواد شامل تریاک، مورفین، کدئین و بسیاری از داروهای خانواده باربیتورات ها که در داروهای خواب آور موجود هستند، می شوند. کلروفرم و الکل نیز جزو مواد مخدر هستند.
سموم خوراکی باعث ایجاد مسمومیت غذایی می شوند. مسمومیت غذایی در اثر خوردن مواد خوراکی و شیمیایی غیر قابل مصرف به وجود می آید. بطور مثال خوردن قارچ سمی، گوشت و سایر مواد غذایی مانده، میوه های سمی و… می تواند ایجاد مسمومیت کند.
گازهای سمی موجب التهاب و تحریک چشم ها، بینی یا پوست، اِشکال در عمل تنفس و حتی مرگ می شوند. مونوکسید کربن، سولفید هیدروژن و… بسیار سمی هستند.
فرد مسموم را باید به سرعت به پزشک رساند.
منابع
مقاله علمی و آموزشی «سم چیست؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا کتاب چرا، چطور، چگونه؟، نوشته ی دکتر سونیتا گوپتا و دکتر نینا آگراوال و ترجمه پریسا همایون روز و پریچهر همایون روز از موسسه نشر و تحقیقات ذکر، منتشر شده در تیر 1393 با شابک 978-964-307-221-6 به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.
