مُسکن چیست؟
مُسکن دارویی است که موجب کاهش یا از بین رفتن درد، بدون بیهوشی و بی‌حسی موضعی می‌شود. مسکن‌ها به دو نوع مختلف تقسیم می‌شوند.
مُسکن‌های نوع اول روی ماهیچه‌ها و استخوان‌ها تاثیر می‌گذارند. آسپرین یکی از این نوع مسکن‌ها است. ماده فعال این مسکن، اسید استیل سالیسیلیک است. این ماده برای اولین بار در سال 1899 میلادی تولید شد و از آن پس، در حجمی بسیار بالا به بازار عرضه شد. استامینوفن مسکن دیگری از همین نوع است. از این مسکن‌ها برای تسکین سردرد، دردهای روماتیسمی و… استفاده می‌شود.
دومین نوع مُسکن ها، داروهایی هستند که از تریاک گرفته می‌شوند. این نوع مسکن‌ها بسیار قوی می‌باشند. مورفین و هروئین از آن جمله هستند. این مواد موجب کاهش فعالیت کورتکس و تالاموس در مغز می‌شوند. این قسمت‌ها، مراکز احساس درد هستند. داروهایی که حاوی مورفین و هروئین می‌باشند، خیلی زود اثر می‌کنند. بطوریکه بلافاصله پس از تزریق موجب تسکین درد می‌شوند. این داروها حتماً باید زیر نظر پزشک مصرف شوند. از این داروها برای تسکین دردهای بسیار شَدید، از جمله دردهای ناشی از شکستگی‌های استخوان استفاده می‌شود. برخی از داروهای متداول این گروه عبارتند از کدئین و پنتازوسین.
مسکن‌ها معمولاً عوارض جانبی مختلفی دارند. برای مثال آسپرین به معده آسیب می‌رساند. آسپرین می‌تواند موجب کم اشتهایی و حتی زخم معده شود. مصرف بی‌رویه این دارو باعث کم‌خونی نیز می‌شود. مسکن‌هایی که حاوی مورفین هستند، گاه موجب تهوع و استفراغ می‌شوند. معمولاً به چنین بیمارانی همراه با مورفین، داروی ضد حساسیت، نیز داده می‌شود. این دارو، عوارض جانبی مورفین را از بین می‌برد. مورفین و داروهای هم خانواده آن در صورت مصرف طولانی مدت می‌توانند موجب اعتیاد شوند.
برخی از مسکن‌ها موجب پایین آمدن تب می‌شوند. پزشکان برای از بین بردن دردهای بسیار شَدید و یا به هنگام عمل جراحی از چندین نوع داروی بی‌حسی استفاده می‌کنند.
منابع
- کتاب چرا، چطور، چگونه؟ نوشته دکتر سونیتا گوپتا و دکتر نینا آگراوال. ترجمه پریسا همایون روز و پریچهر همایون روز. موسسه نشر و تحقیقات ذکر. تیر 1393.
