پلیمر چیست؟

پلیمر یک ترکیب شیمیایی با مولکول های بسیار بزرگ است که از پیوند هزاران مولکول کوچکتر به وجود آمده اند. لاستیک، پشم و سلولز، پلیمرهایی هستند که بطور طبیعی در گیاهان و جانوران وجود دارند. پلیمرهای مصنوعی، تمام پلاستیک ها و از جمله نایلون و پلیتن را شامل می شوند.

در بسیاری از پلیمرها، مولکول های کوچکتر (مونومرها) از سر به سر وصل می شوند و زنجیره های طویل را به وجود می آورند. تعداد زیادی از الیاف طبیعی نظیر ابریشم، از پلیمرهای دارای زنجیره طویل شکل گرفته اند. در بعضی پلیمرها (همچون لاستیک) زنجیره ها پیچ و تاب دارند.

وقتی لاستیک کشیده می شود، این زنجیره ها باز و کشیده می شوند، اما با برداشته شدن نیرو، به حالت اولیه بر می گردند. همین خاصیت است که کشسانی لاستیک و بعضی پلاستیک ها را پدید می آورد. در سایر پلیمرها، مونومرها در تمام جهت ها به هم پیوند می خورند و شبکه ای قوی را تشکیل می دهند. پلاستیک های سخت، نظیر پرسپکس و ملامین، از این گروه هستند.

نام شیمیایی پلیمرها با اضافه کردن پیشوند پلی به نام مونومری که پلیمر از آن ساخته می شود، به وجود می آید. بسیاری از پلیمرها نیز با نام های شیمیایی قدیمی آنها شناخته می شوند و بعضی نیز نام های تجاری دارند.

تمام مولکول های بزرگ، پلیمر نیستند. برای مثال پروتئین ها از مولکول های بزرگ شکل گرفته اند و اگرچه از تعداد زیادی اسید آمینه به وجود آمده اند، اما این اسیدهای آمینه همه با هم تفاوت دارند. پلیمرها نیز بزرگ هستند، اما همگی از تعداد زیادی واحد مشابه (مونومرها) ساخته شده اند.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «پلیمر چیست؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا کتاب Kingfisher Science Encyclopedia، تالیف Catherine Headlam ترجمه محمود سالک از نشر Kingfisher Books، منتشر شده در ۱۹۹۱ با شابک ۹۷۸۰۸۶۲۷۲۸۵۳۳ به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.