قدرت باور داشتن به اینکه شما می توانید پیشرفت کنید

کارول دِوِک (Carol Dweck) استاد دانشگاه استنفورد، یک محقق و پژوهشگر در زمینه انگیزه است؛ اینکه چرا مردم موفق می شوند یا نمی شوند و چگونه برای موفقیت رشد کنند؟

خانم کارول دِوِک در مورد «رشد ذهنی» تحقیق می کند. نظریه ای که می گوید انسان می تواند ظرفیت (توانایی) مغز خود را برای یادگیری و حل مشکلات افزایش دهد. او در سخنرانی «قدرت باور داشتن به اینکه شما می توانید پیشرفت کنید» بطور نمونه دو نوع تفکر در مورد یک مشکل که حل آن نسبتاً سخت است را با شما در میان می گذارد.

آیا شما آنقدر که باید تیزهوش نیستید تا مشکلی را حل کنید؟ یا اینکه هنوز برای حل مشکل قدمی بر نداشته اید؟

شما می توانید ابتدا فیلم سخنرانی کارول دِوِک را مشاهده و سپس اگر می خواهید کمی دقیق تر به صحبت های او توجه کنید، در ادامه، متن سخنرانی وی را مطالعه نمایید.

قدرت «هنوز نه!»
من داستانی در مورد یک مدرسه در شیکاگو شنیدم، جایی که دانش آموزان برای فارغ التحصیلی باید تعداد معینی از کلاس ها را پشت سر بگذرانند و اگر نتوانند درسی را پاس کنند، نمره آنها «هنوز نه» خواهد بود.

من فکر کردم این ایده بسیار جالبی است. چون اگر شما نمره مردودی بگیرید، با خود فکر خواهید کرد که: «من هیچ چیزی نیستم، من به جایی نمی رسم.» اما اگر نمره شما «هنوز نه» باشد، درک خواهید کرد که شما هنوز در مسیر یادگیری قرار دارید؛ که این درک، راهی به سوی آینده برای شما خواهد شد.

«هنوز نه» به من در کارم بینشی در مورد واقعه ای بسیار حیاتی داد؛ یک نقطه تحول در زندگی ام. می خواستم ببینم که چطور کودکان از عهده معضلات و سختی ها بر می آیند؟ بنابراین، من به کودکان ده ساله مشکلاتی برای حل کردن دادم که حل کردنشان اندکی سخت بود. بعضی از این کودکان بطور شگفت انگیزی با این موضوع به دید مثبت برخورد کردند. آنها مثلاً گفتند: «من عاشق چاشم.» یا «امیدوارم این موضوع معلوماتی برایم داشته باشد.» آنها (ناخودآگاه) فهمیده بودند که ممکن است توانایی هایشان گسترش بیابد. آنها چیزی داشتند که من به آن «رشد ذهنی» می گویم. اما سایر دانش آموزان، احساس کردند که این مشکلی تراژیک و فاجعه بار است. از دیدگاه ذهنی محدودشان، زیرکی آنها بر مبنای قضاوت بود و بنابراین ناموفق بودند. به جای لذت بردن از قدرت «هنوز نه» آنها در بند زمان «حال» خود گیر بودند. خب؛ آنها بعد از این چه کردند؟ به شما خواهم گفت.

در یک پژوهش، آنها به ما گفتند که احتمالاً اگر بار دیگر مردود شوند، برای حل مشکل خود به جای مطالعه بیشتر تقلب خواهند کرد.
در پژوهشی دیگر، بعد از مردود شدن آنها به دنبال فردی می گشتند که عملکردش بدتر از آنها بود تا حس واقعاً خوشایندی نسبت به خودشان داشته باشند.
و در هر پژوهش پس از پژوهشی دیگر، آنها به دنبال راهی برای فرار از سختی ها بودند.

فعالیت الکتریکی مغز
زمانی که دانش آموزان با اشتباهی روبرو می شدند، دانشمندان فعالیت الکتریکی مغزی را اندازه گیری می کردند. برای دانش آموزان با ذهنیت محدود، به ندرت فعالیتی مشاهده شد. آنها از اشتباه فرار می کردند و با اشتباهات درگیر نمی شدند. اما دانش آموزانی که طرز فکر رشد یافته ای داشتند (این ایده را داشتند که توانایی ها قابل گسترش اند)، بطور عمیق با مشکلات درگیر می شدند. آنها اشتباهات را بررسی می کنند، از اشتباهات خود درس می گیرند و آنها را اصلاح می نمایند.

چگونه فرزندان خود را بزرگ می کنیم؟

• آیا ما فرزندان خود را برای زمان «حال» پرورش می دهیم یا برای «هنوز نه»؟
• آیا ما کودکانی پرورش می دهیم که به دنبال گرفتن نمره عالی باشند؟
• آیا ما کودکانی پرورش می دهیم که نمی دانند چطور به رویاهای بزرگ فکر کنند؟
• آیا بزرگترین هدف شان این است که نمره عالی یا بهترین امتیاز درس را بگیرند؟

به این ترتیب آنها با مفهومی از نیاز، برای زندگی آینده شان بزرگ می شوند. کارفرمایانی پیش من می آیند و می گویند: «ما همین حالا هم نسل جوانی را پرورش دادیم که نمی توانند روزشان را به پایان برسانند بدون اینکه پاداشی دریافت کنند.»

پس ما باید چه کنیم؟ چطور می توانیم پلی به سوی «هنوز» بزنیم؟
ما می توانیم بعضی کارها را انجام دهیم. اول از همه، می توانیم خردمندانه تشویق کنیم. تیزهوشی و ذکاوت را تشویق نکنیم، چون این روش قبلاً شکست خورده، پس دیگر این روش را ادامه ندهید؛ بلکه روندی که کودک آن را در پیش گرفته تشویق کنید. تلاش شان را، استراتژی هایشان را، تمرکزشان را، پشتکار و پیشرفت شان را تشویق کنید. این روش (تشویق روند کار) کودکانی بار می آورد که سخت کوش و فعال خواهند بود.

راه های دیگری هم برای تشویق روش «هنوز» وجود دارند. اخیراً ما با سازندگان بازی ها در دانشگاه واشنگتن یک تیم را تشکیل دادیم تا بازی ریاضی آنلاینی بسازیم که به روش «هنوز» جایزه می دهد. در این بازی، دانش آموزان به خاطر تلاش شان، استراتژی و روند کاریشان جایزه می گیرند. بازی های متداول ریاضی به شما وقتی پاداش می دهند که جواب درست را در همان لحظه بدهید. اما در این بازی، از روند حل مسئله پاداش می گیرید و ما تلاش های بیشتر و استراتژی های بیشتری را  (از کودکان) شاهد بودیم و در بلندمدت، وقتی که با مشکلات واقعاً سخت تری روبرو می شدند سهم و کار زیادتر و پشتکار بیشتری را از خود نشان می دادند.

با ایجاد حس اعتماد و تعریف درست تلاش، به مرور زمان تیزهوشی بیشتر می شود.
تنها به کار بردن «هنوز نه» یا «هنوز» به کودکان اعتماد بیشتری می دهد و راهی به سوی آینده برایشان باز می کند، پایداری بیشتری ایجاد می کند و به این شکل ما واقعاً ذهنیت دانش آموزان را تغییر می دهیم. در یک تحقیق، به آنان آموختیم که هر زمانی که از محیط امن ذهنی شان خارج شوند، چیز جدید و سختی می آموزند. نورون های مغزشان (رگ های فرمانده عصبی) می تواند ارتباطاتی محکم تر و قوی ایجاد کند و به مرور زمان باعث تیزهوشی بیشتر آنها شوند.

ببینید در این تحقیق چه رخ داده است. دانش آموزانی که روش رشد ذهنی را نیاموخته بودند در زمانی که با شرایط سخت جدید در مدرسه روبرو شدند، نمرات شان سیر نزولی به خود گرفت. اما افرادی که این روش را آموخته بودند، تغییر ناگهانی (مثبت) در نمرات آنها به وجود آمد. ما این موضوع را به دیگران نشان دادیم، این پیشرفت را با هزاران هزار کودک، مخصوصاً آنهایی که در این زمینه دچار مشکلاتی بودند، در میان گذاشتیم.

خب، حالا بیایید در مورد برابری حرف بزنیم.

در کشور ما، گروه هایی از دانش آموزان هستند که بطور مداوم «کم کار» می باشند. بطور نمونه، کودکان در شهرهای کوچک یا کودکان عضو خانواده های اصیل آمریکایی (سرخ پوستان) که آن چنان در طول سال ها، کم فعالیت هستند که به باور عمومی، دیگر غیرقابل اصلاح می باشند. اما وقتی که معلمان، کلاس های رشد ذهنی را بر مبنای «هنوز نه» برایشان ایجاد کردند آنگاه بود که برابری مشخص و نمایان شد. اینها صرفاً نمونه های اندکی هستند:

• در یکسال، کودکستانی در منطقه هارلم (Harlem) نیویورک (محله فقیرنشین) در امتحانات سراسری تحصیلی نمره 95 از مجموع 100 را گرفتند. بسیاری از آن کودکان وقتی به کودکستان آمدند، حتی نمی توانستند مداد را درست در دست شان بگیرند.
• در یکسال شاگردان کلاس چهارم در South Bronx نیویورک که بسیار ضعیف بودند توانستند مقام اول کلاس های چهارم در نیویورک را در امتحانات ریاضی بدست بیاورند.
• در یک یا یکسال و نیم، شاگردان مدرسه مخصوص آمریکایی های اصیل (سرخ پوستان) از پایین ترین رتبه در منطقه شان به بالاترین رتبه دست یافتند که جزیی از آن منطقه، محل سکونت اعیان شهر سیاتل هم بود. در آنجا کودکان اصیل (سرخ پوست) توانستند بچه های مایکروسافت (کنایه از پولداری) را شکست بدهند.

همه این ها به خاطر این اتفاق افتاد که معنی تلاش و سختی برایشان تغییر کرده بود. قبل از آن، تلاش و سختی آنها را وا می داشت که احساس کنند کُند ذهن هستند و آنها را وا می داشت که دست از تلاش بر دارند. اما حالا، معنی تلاش و سختی برایشان این است که رگ های عصبی ذهن آنها در حال ایجاد رابطه های جدیدی هستند رابطه هایی به مراتب قدرتمندتر؛ و این چنین بود که آنها تیزهوش تر شدند.

اخیراً من نامه ای از یک کودک 13 ساله دریافت کردم. او به من نوشته بود: «خانم پروفسور دِوِک عزیز؛ من خوشوقتم که نوشته های شما بر مبنای تحقیقات مستدل علمی است و به همین خاطر است که تصمیم گرفتم این تحقیقات را عملی کنم. من برای انجام درس های مدرسه ام، در رابطه ام با اعضای خانواده ام و در رابطه ام با بچه های مدرسه تلاش بیشتری صرف می کنم و من موفقیت های بسیار خوبی را در تمامی این موارد تجربه کردم. حالا من دریافتم که بخش اعظم عمرم! را به هدر داده ام.»

بیایید بیشتر از این عمرمان را هدر ندهیم. زیرا وقتی ما بفهمیم که توانایی های ما قابلیت این را دارند که چنین زیاد رشد کنند، باعث می شود که زندگی کردن در محیطی که چنین رشد ذهنی را فراهم کند و زندگی در محیطی که سرشار از «هنوز» باشد، به یکی از حقوق ابتدایی بشر برای تمام کودکان تبدیل شود. متشکرم.

با انتخاب و نگاه درست، باور داشتن و حرکت کردن همه می توانند نابغه باشند.

[toggle title=”برای مشاهده منابع اینجا کلیک کنید.” state=”close” ]

فیلم علمی و آموزشی «قدرت باور داشتن به اینکه شما می توانید پیشرفت کنید» در نوامبر 2014 با سخنرانی کارول دِوِک در صحنه استودیو TED ضبط شده است.

ترجمه فیلم سخنرانی «قدرت باور داشتن به اینکه شما می توانید پیشرفت کنید» توسط هاجر الماسی، انجام شده و سهیلا جعفری آن را بازخوانی کرده است. همچنین هیئت تحریریه یو سی محتوای این فیلم را مورد بازنگری و ویراستاری ادبی قرار داده است.

[/toggle]