سوال و جواب های فنی مربوط به روغن اتومبیل
در اتومبیل سه نوع روغن مصرف می‌شود:
- روغن مایع برای موتور؛
- روغن غلیظ (تقریباً سفت) مانند گریس – واسکازین و والوالین برای گیربکس و دیفرانسیل و چرخ‌ها،
- روغن جامد مانند گرانیت که برای شاسی و فنرهای اتومبیل استفاده می‌شود.
روغن خوب باید حالت چسبندگی و غلظت داشته باشد. روغن نباید در حرارت زیاد، خیلی رقیق شود بلکه باید به صورت یک قشر خیلی نازک، جدارها و مفصل‌ها را بگیرد و سطح تماس قطعات را از هم جدا کند تا سائیدگی پیش نیاید.
خب تا حدودی با روغن اتومبیل آشنا شدید. الان شما می‌توانید چند نکته فنی از روغن اتومبیل را مطالعه نمایید.
روغن موتور
برای اندازه‌گیری روغن موتور از دو وسیله استفاده می‌شود. یکی درجه فشار و یا چراغ جلوی داشبورد است و دیگری میله‌ای فلزی مدرج به نام گیج یا درجه روغن می‌باشد که این میله در کنار موتور اتومبیل تعبیه شده است.
هنگام بازدید روغن با کمک گیج باید موتور از چند دقیقه (حداقل 5 دقیقه) قبل از بازدید خاموش باشد تا تمام روغن داخل موتور در کارتر جمع شود. همچنین بهتر است که اتومبیل در سطح صاف و هموار متوقف باشد. انتهای میله درجه روغن (گیج) مدرج بوده و اکثراً در بالای آن حرف F از کلمه Full (پُر) و چند سانتیمتر پایین‌تر با حرف L یعنی Little (کم) مشخص شده است. سطح روغن داخل کارتر نباید از خط حداکثر (F) تجاوز نماید و یا از خط حداقل (L) پایین‌تر باشد.
توجه کنید که قبل از اندازه‌گیری، گیج را تمیز کنید و این را هم بدانید که ظرفیت روغن بین دو درجه F و L حدود یک لیتر است.
میزان غلظت روغن در دوام قطعات اتومبیل موثر می‌باشد. در اغلب قوطی‌های روغن درجه غلظت نوشته شده است. درجه روغن موتور از شماره 10 شروع و به درجه 50 ختم می‌شود و هرچه شماره روغن بیشتر باشد روغن غلیظ‌تر است. مثلاً روغن شماره 10 رقیق‌تر (شل) از شماره 20 می‌باشد. در زمستان باید درجه غلظت 30 و در تابستان درجه غلظت 40 باشد. به دلیل اینکه در زمستان به علت سردی هوا باید روغن رقیق‌تر یا شل‌تر از روغن تابستانی باشد، در غیر این صورت به موتور صدمه وارد می‌شود.
روغن گیربکس و دیفرانسیل
در گیربکس و دیفرانسیل از روغن واسکازین استفاده می‌شود. روغن گیربکس و دیفرانسیل مقاومت و غلظت بیشتری نسبت به روغن موتور دارد، تا قشر نازک روغن به علت فشار دنده‌ها از بین نرود. غلظت روغن گیربکس بین 80 تا 90 درجه می‌باشد و غلظت روغن دیفرانسیل بین 90 تا 140 درجه است. این روغن‌ها قابلیت قبول فشار بیشتر و امکان چسبندگی زیادتری دارند.
تعویض روغن گیربکس و دیفرانسیل باید پس از طی حدود 20000 کیلومتر انجام شود و هر بار که روغن موتور عوض می‌شود باید روغن گیربکس و دیفرانسیل هم کنترل شود و در صورت کمبود، کسری آن جبران گردد. تعویض روغن گیربکس و دیفرانسیل به کمک تلمبه انجام می‌شود و بهتر است توسط سرویس کار انجام شود.
روغن ترمز و کلاچ
روغن ترمز و کلاچ در اغلب اتومبیل‌ها در دو قوطی بغل هم می‌باشد و هر دو سیستم از یک روغن تغذیه می‌شوند. هر وقت از آب و روغن موتور بازدید می‌کنید بهتر است از روغن ترمز و کلاچ هم بازدید و در صورتی که روغن آن کم شده، کسری آن ریخته شود.
مقدار روغن ترمز باید همیشه پُر باشد. در صورت کمبود روغن امکان نفوذ هوا به لوله‌ها می‌باشد و ورود هوا در ترمز خالی از اشکال نیست و باید هواگیری شود.
زمان تعویض روغن
تعویض روغن موتور و گیربکس و دیفرانسیل به مدت زمان بستگی ندارد بلکه با توجه به نوع مرغوبیت روغن به مسافت طی شده، یعنی با توجه به کیلومتری که کار کرده باید روغن عوض شود. اغلب اتومبیل‌ها در جلوی داشبورد دو نوع آمپر کیلومتری دارند که یکی نشانگر کارکرد اتومبیل از ابتدا می‌باشد و دیگری دکمه‌ای فشاری برای تعویض روغن تعبیه شده است. هنگام تعویض روغن، آمپر کیلومتر فشاری را روی صفر قرار می‌دهند که مسافت طی شده بعدی مشخص گردد. چنانچه اتومبیل چنین آمپر یا درجه‌ای نداشته باشد باید هنگام تعویض روغن آمپر اصلی که اغلب 5 شماره‌ای می‌باشد یادداشت شود.
شما می‌توانید با افزایش اطلاعات خود کمتر به تعمیرگاه بروید و در شرایط اضطراری، آگاهانه در مقابل مکانیک بایستید.
منابع
- کتاب مکانیک عمومی اتومبیل و رانندگی پایه یکم. اعزازالدین مشکوتی. انتشارات کوروش. 1378.
- کتاب تعمیرکار اتومبیل خود باشید. مهندس سیدامیر موسوی. انتشارات نظری. مهر 1391.
با سلام، ماشین بنده بعد از طی مسافتی حدود 15 دقیقه دنده دو ماشین به خلاص میپرد، در ابتدای حرکت این اتفاق تا حدود بیست دقیقه نمی افتد و باید یادآور بشم که روغن گیربکس رو وقتی عوض کردم روغن خوب استاندارد گیربکس ماشینمو پیدا نکردم برا همین یه روغن فرانسوی ریختم که از روغن استانداردش رقیق تر بود یعنی به جای روغن 80-90 روغن خوب 65-75 توی گیربکس ریختم، آیا بیرون پریدن دنده دو به خلاص بعد از پانزده بیست دقیقه حرکت میتونه از روغن گیربکسش باشه؟ و چرا اوایل حرکت ماشین این اتفاق نمیفته؟ (ماشین: جیلی امگرند 7 دنده)
سلام. من یک سوناتا کارکرده خریدم. متاسفانه فروشنده ماشین رو برای تعویض روغن پیش یک نفر ناوارد برده بوده که بعد از اینکه من ماشین رو تحویل گرفتم رفتم سفر. در طی سفر ماشین از قسمت فیلتر روغن دچار روغن ریزی شده بود که من متوجه نشدم. از سفر که برگشتم متوجه صدا از موتور شدم. بعد از بازدید متوجه شدم که تقریبا همه روغن موتور تخلیه شده است اما موتور جوش نیاورده بود. با تعمیرکار تماس گرفتم که به من گفت داخل موتور روغن بریزم اگر چراغ روغن خاموش شد تا تعمیرگاه میتونم برم که من همین کار رو انجام دادم و چراغ روغن خاموش شد و اون صدای موتور (طق طق) هم قطع شد. بعد از مراجعه به تعمیرگاه و رفع ایراد و ریختن روغن جدید تعمیرکار محترم به من گفت که برای موتور مشکلی پیش نیومده. حالا سوال بنده اینه که آیا این اتفاق برای آینده روی موتور تاثیر میزاره یا نه؟ و دیگه اینکه روی توان موتور هم تاثیر گذاشته یا خیر؟
با سپاس از شما
بستگی به مسافت طی شده داره، همچین هم بی تاثیر نیست
وقتی موتور ماشین(پیکان وانت)جام کرده باشد چیکار باید بکنیم؟؟
ممنون آقا کاوه، لطف کردی پاسخ دادید
سلام دوستان، اگر موقعی که فرمان ماشین را تا انتها ميچرخانيم، فرمان صدا کند این صدا طبیعی است یا مربوط به کم شدن روغن هیدرولیک؟
سلام
در منابع مختلفی این موضوع را خواندم و البته هیچکدام توضیح زیادی ندادند و همه ی آنها اشاره داشتن که فرمان هیدرولیک را برای دور زدن و یا خارج شدن از پارک نباید تا انتها چرخاند و شنیدن صدا را یک اتفاق بد برای غربیلک فرمان قلمداد می کنند.