هیستروسکوپی: روش تشخیص بیماری‌های زنان
هیستروسکوپی یک روش تشخیص بیماری مخصوص بانوان است. یعنی اگر دردهای شَدید رحمی، قاعدگی‌های شَدید و خونریزی‌های پیش‌بینی نشده دارید، پزشک متخصص برای اینکه بتواند سلامت رحم را بررسی کند، هیستروسکوپی را توصیه می‌کند. در این روش او می‌تواند رحم و دهانه رحم را به صورت واضح ببیند و مشکلات را تشخیص بدهد. همچنین در این روش جراح شکل رحم و پوشش داخلی آن را بررسی می‌کند تا آسیب‌های احتمالی را پیدا کند. حتی می‌توان ورودی لوله‌های رحم را هم بررسی کرد.
روش‌های تشخیص نوع بیماری دیگر به آزمایش خون و ادرار ختم نمی‌شود. عصر، عصر فناوری است و هیستروسکوپ محصول همین عصر فناوری می‌باشد. هیستروسکوپ می‌تواند کمک بسیاری در تشخیص بیماری‌ها و البته بعد از آن درمان بیماری‌ها داشته باشد. در این مقاله شما می‌توانید با هیستروسکوپی بطور کامل آشنا شوید.
فهرست مطالب
شایع‌ترین دلایل انجام هیستروسکوپی چیست؟
یکی از مهم‌ترین دلایل انجام هیستروسکوپی پیدا کردن دلیل خونریزی غیرطبیعی رحم است. خونریزی غیرطبیعی رحم می‌تواند با عوارض زیادی همراه شود که حتماً باید ریشه آن را شناخت و درمان کرد. سایر دلایل عبارتند از:
- عادت ماهانه‌ای که بیشتر از همیشه طول بکشد.
- درد و خونریزی شَدید در دوران قاعدگی
- خونریزی بین دو قاعدگی
- وقتی نتیجه آزمایش پاپ اسمیر غیرطبیعی باشد.
- خونریزی پس از یائسگی
- احتمال وجود فیبروم، میوم، پولیپ یا چسبندگی رحم وجود داشته باشد.
- سابقه سقط جنین
- سابقه داشتن دستگاه IUD و احتمال خارج شدن آن
چگونه انجام می‌شود؟
برای انجام هیستروسکوپی ممکن است پزشک متخصص به فرد داروی آرامش‌بخش بدهد. بیمار باید روی تخت معاینه بانوان به پشت بخوابد. پزشک برای دیدن دهانه رحم، واژن را با وسیله‌ای به نام اسپکولوم باز می‌کند. اسپکولوم یک وسیله کوچک و یکبار مصرف است. سپس پزشک متخصص به آرامی هیستروسکوپ را که لوله‌ای باریک است از راه دهانه رحم وارد رحم می‌کند. البته برای اینکه فضای داخل رحم بهتر دیده شود، گاز دی اکسید کربن با مایع سالین از طریق هیستروسکوپ وارد رحم می‌شود.
روی لوله هیستروسکوپ یک دوربین تلسکوپی وجود دارد که پزشک با استفاده از آن می‌تواند دهانه رحم، رحم، لوله‌های رحم یا فالوپ را در صفحه نمایش ببیند. با بررسی کامل رحم و لوله‌های فالوپ پزشک متخصص می‌تواند مشکلات احتمالی مثل وجود فیبروم، میوم، پولیپ‌های رحمی و چسبندگی‌های رحمی را تشخیص بدهد. همچنین اگر به نمونه‌برداری نیاز باشد پزشک می‌تواند از طریق هیستروسکوپی انجام بدهد.
برای هیستروسکوپی چه اقداماتی باید انجاد داد؟
- ممکن است پزشک قبل از انجام، آزمایش خون و تست بارداری از بیمار بخواهد.
- به بیهوشی نیاز ندارد اما ممکن است پزشک از داروی آرام‌بخش استفاده کند. در بعضی موارد ممکن است پزشک یک بیهوشی موضعی برای بی‌حس کردن دهانه رحم انجام بدهد.
- مصرف داروهای مُسکن یک ساعت قبل از این روش می‌تواند به کاهش درد و ناراحتی کمک کند.
- اگر برای درمان و برداشتن غده خوش‌خیم مثل میوم یا فیبروم باشد ممکن است پزشک از بیهوشی عمومی استفاده کند. در این صورت بیمار چند ساعت قبل از بیهوشی نباید غذا بخورد.
بعد از هیستروسکوپی چه اقداماتی باید انجام بدهید؟
- اگر بیهوشی موضعی داشته باشد از شما می‌خواهند کمی استراحت کنید تا اثر آن برود. بعد از بیهوشی موضعی نباید رانندگی کنید و بهتر است یک همراه داشته باشید.
- اگر بیهوشی موضعی داشته‌اید بهتر است چند روز استراحت کنید و فعالیت سنگین نداشته باشید.
- ممنوعیت خوردن و آشامیدن ندارید.
- تا دو هفته بعد از هیستروسکوپی نباید رابطه زناشویی داشته باشید.
خونریزی
ممکن است پس از هیستروسکوپی خونریزی هم ایجاد شود. خونریزی بعد از هیستروسکوپی طبیعی است و ممکن است حتی تا دو هفته هم طول بکشد. اما اگر این خونریزی بیش از حد بود و با دردهای شکمی همراه بود حتماً باید به پزشک مراجعه کنید. پزشکان توصیه می‌کنند تا قطع کامل خونریزی بهتر است رابطه زناشویی نداشته باشید.
عوارض
مثل هر نمونه‌برداری یا تشخیص پزشکی، هیستروسکوپی هم می‌تواند با عوارض همراه باشد بخصوص اگر بیهوشی عمومی هم داشته باشد.
- سرگیجه و سردرد از عوارض بیهوشی عمومی است.
- اگر به دقت انجام نشود ممکن است به گردن رحم آسیب بزند. البته این موضوع خیلی نادر است چون تلسکوپ و دوربینی که سر لوله هیستروسکوپ قرار دارد خیلی دقیق است و جلوی این اتفاق‌ها را می‌گیرد.
- عفونت: عفونت می‌تواند باعث تخریب واژن، تب و خونریزی شَدید شود. البته با تجویز پزشک و مصرف یک دوره آنتی بیوتیک درمان می‌شود.
- احساس ضعف: ممکن است در بیشتر بانوان دیده شود اما با خوردن غذا و نوشیدنی برطرف می‌شود.
- جمع شدن گاز یا مایع در رحم
- التهاب لگن
اگر بعد از هیستروسکوپی احساس ضعف شَدید، تب، درد شَدید شکم یا خونریزی شکم داشتید حتماً به پزشک مراجعه کنید.
چه زنانی نباید هیستروسکوپی انجام بدهند؟
- اگر زنی باردار باشد حتماً باید به پزشک خبر بدهد. زیرا این روش ممکن است با عوارض خطرناکی برای او همراه باشد و لوله باریک هیستروسکوپ که از طریق واژن وارد رحم می‌شود می‌تواند به مایع آمنیوتیک که جنین در آن قرار دارد، آسیب بزند.
- عفونت رحم: اگر زنی عفونت رحم دارد و تحت درمان است باید حتماً به پزشک متخصص خبر بدهد.
- اگر زنی دچار عفونت فعال لگن باشد این آزمایش برای او ممنوع است.
- همچنین این روش برای زنان مبتلا به سرطان رحم یا سرطان دهانه یا گردن رحم توصیه نمی‌شود.
درمان ناباروی
هیستروسکوپی فقط مخصوص تشخیص بیماری‌های رحم نیست. گاهی پزشکان از این روش برای درمان ناباروری استفاده می‌کنند. مثلاً برداشتن پولیپ در بانوان نابارور با هیستروسکوپی می‌تواند شانس بارداری را افزایش دهد. پولیپ، آندومتر، سپتوم رحم و چسبندگی داخل رحم روند لانه گزینی تخمک را مختل می‌کنند به همین دلیل برای درمان این اختلال‌ها به زنان نابارور توصیه می‌کنند از هیستروسکوپی استفاده کنند.
به غیر از این موارد گاهی هیستروسکوپی قبل از انجام روش IVF ضروری است. با کمک هیستروسکوپی رحم از نظر توانایی و آمادگی قبول جنین بررسی می‌شود. مشکلات و اختلالات داخل رحم می‌تواند باعث سقط جنین و مسائل ناباروری شود. به همین دلیل داشتن تصویری از سلامت رحم قبل از انجام IVF خیلی مهم است. حتی درباره اهمیت هیستروسکوپی قبل از IVF مطالعه‌ای انجام شده است که نشان می‌دهد از 292 زنی که IVF آنها موفق نبوده است، در 25 درصد آنها مشکلات رحمی نقش مهمی داشته است. البته پزشکان تایید می‌کنند هیستروسکوپی عملی برای درمان ناباروری نیست اما بطور مشخص می‌تواند به درمان ناباروری با روش‌هایی که انجام می‌شود، کمک کند.
بیشتر بدانید…
هیچ شکافی در شکم بیمار ایجاد نمی‌شود. یعنی بیمار با زخم و بخیه سروکار ندارد و دردسرهای بهبود زخم و عفونت زخم را تجربه نمی‌کند. همچنین زمان بهبود خیلی سریع است و همه بیماران یکی دو ساعت بعد از هیستروسکوپی مرخص می‌شوند و به خانه می‌روند.
احساس درد در زنان متفاوت است. ممکن است بعضی از بانوان این روش را دردناک بدانند اما برای بعضی از آنها بدون درد و ناراحتی باشد. اما نکته مهم این است اگر در طول انجام این روش درد داشتید حتماً به پزشک خبر بدهید.
سلامتی شما آرزوی ما است.
