بررسی روند تاریخی توسعه و تکامل ساعت مچی

محاسبه زمان و تقسیمات روز، از دیرباز یکی از دغدغه های بشر محسوب می شد و ساعت به عنوان اصلی ترین ابزار نمایش زمان، برای رسیدن به آنچه امروز ما در اختیار داریم، فراز و نشیب های زیادی را به خود دیده است. امروزه که ساعت های مچی بسیار پیشرفته با امکانات فراوان به وفور و گاهی با قیمت پایین در همه جا یافت می شود، در روزگاری نه چندان دور، داشتن یکی از ساده ترین آنها داستانی علمی – تخیلی به نظر می رسید.

در این مقاله شما می توانید تاریخچه ای از توسعه و تکامل ساعت های مچی تا ساعت های هوشمند را مطالعه نمایید.

تغییر وضعیت ساعت از جیبی به مچی، از اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم آغاز شد و در واقع ساعت مچی را می توان زاده جنگ جهانی اول و نیاز سربازان به چنین ابزاری دانست، تا جایی که ساعت مچی، بیش از آنکه کالایی همه گیر برای زندگی روزمره باشد، یک ابزار جنگی استراتژیک به حساب می آمد.

به گفته مورخان، ایده بستن یک ساعت کوچک به مچ سربازان، از جنگ بوئر آغاز شد. اگرچه برخی نیز آن را به دوران ناپلئون نسبت می دهند، ولی اکثر مورخان بر این باور هستند که جنگ جهانی اول، زمان آغاز استفاده گسترده از ساعت مچی، هم به عنوان وسیله ای نظامی و هم به عنوان یک ابزار زینتی است.

به گفته برخی مورخان، اولین ساعت مچی را فردی به نام آبراهام لوئیس برجیت (Abraham-Louis Breguet) در سال 1810 ساخت، ولی بر اساس آنچه در کتاب رکوردهای گینس به ثبت رسیده است، اولین ساعت مچی زنانه را شرکت سوئیسی Patek Philippe در سال 1868 برای کنتس کاسکوویچ از مجارستان ساخت. در مورد اینکه مردان برای اولین بار از چه زمانی از ساعت مچی استفاده کردند، اطلاعات دقیقی در دست نیست. آنچه مسلم است اینکه تا قرن بیستم، استفاده از ساعت مچی اصلاً متداول نبوده است.

در سال 1880، یکی از افسران آلمان نازی به فرماندهان خود اعلام کرد استفاده از ساعت جیبی برای تعیین زمان بمباران بسیار سخت است و او مجبور است برای اینکه بتواند زمان را دائم زیر نظر داشته باشد، ساعت جیبی خود را به مچش ببندد. بدین ترتیب ارتش، ساعت سازان سوئیسی را به برلین فرا خواند و به آنها دستور داد اقدام به ساخت ساعت های ظریف زنجیرداری کنند که بتوان به مچ بست.

در سال 1917، لویس کارتیه (Louis Cartier) که شرکت ساعت سازی به همین نام داشت، با الهام از تانک های رنو که در دوران سربازی خود دیده بود، ساعتی طراحی کرد که امروزه پس از تغییراتی که طی دهه های مختلف در آن پدید آمده، در 41 مدل مختلف با اعداد رومی بزرگ و به قیمت 1900 دلار به بالا در بازار جهان عرضه می شود. البته کارتیه قبل از عرضه ساعت های مچی شبه تانک خود، در سال 1904 روی ایده ساعت های مخصوص خلبانان کار می کرد.

در همان دوران که کارتیه سرگرم ساخت ساعت های خود برای خلبانان بود، بازار لوازم نظامی به رشد خود ادامه داد و در سال 1902، شرکت امگا تبلیغی را منتشر کرد که در آن ساعتی مچی بر دستان یک افسر توپخانه مشاهده می شد و از آن با عنوان یک ابزار نظامی ضروری یاد شده بود.

اوایل قرن بیستم که جنگ شکل جدی تری به خود گرفت، نوع جدیدی از ساعت مچی ساخته شد که به آن ساعت دستبندی می گفتند و چیزی بین ساعت جیبی و ساعت مچی بود و مزایای هر دو نوع ساعت را داشت. البته تمام ساعت هایی که در این دوران ساخته می شدند، برای استفاده در جنگ نبودند و برخی نیز به ساخت ساعت های لوکس مشغول بودند. به عنوان مثال شرکت Wilsdorf & Davis که بعدها به رولکس (Rolex) تغییر نام داد، در سال 1905 وارد عرصه ساخت ساعت های مچی تزئینی شد.

هانس ویلسدورف (Hans Wilsdorf) موسس این شرکت جایی گفته بود: «تعداد اندکی ساعت مچی نقره ای با بند چرمی برای زنان و مردان ساختم. کارم به شدت گرفت و لازم بود تعداد بیشتر تولید کنم. به زودی مدل طلایی را هم به محصولات خود اضافه کردم. سال 1906، بند ساعت فلزی انعطاف پذیر اختراع شد و خیلی زود توجه مشتریان انگلیسی را جذب کرد.»

در آن سوی آب ها هم شرکت ساعت سازی همیلتون (Hamilton) که در سال 1892 در آمریکا تاسیس شده بود و به دلیل ساخت ساعت های جیبی دقیقش که زمان حرکت قطارها را تعیین می کرد، شهرت داشت. این شرکت به تامین کننده رسمی ساعت های مورد نیاز ارتش آمریکا در جنگ جهانی اول بدل شد و در دورانی که نیروی هوایی در طفولیت خود به سر می برد، ساعت های مچی خلبانان را می ساخت.

در آن دوران که مردم، خلبانان قهرمان را با عینک مخصوص، ژاکت چرمی و کلاهی با دنباله بلند می شناختند، ساعت خاکی رنگ خلبانان ساخت همیلتون هم موفقیت بزرگی را کسب کرد و درست پس از جنگ، یک میلیون از این ساعت ها به فروش رسید و به نمادی تبدیل شد که همه با شگفتی از آن یاد می کنند؛ البته دلیل این شهرت، نامعلوم است!

ظهور ساعت های هوشمند
در زمان اختراع ساعت های مچی، کمتر کسی تصور می کرد روزی فرا خواهد رسید که این ساعت ها وظایف یک کامپیوتر را به انجام برسانند! اما با ظهور دنیای دیجیتال، ساعت های مچی نیز از مسابقه عقب نماندند و شرکت همیلتون خیلی زود و در سال 1972، اولین ساعت مچی کامپیوتری جهان به نام Pulsar را عرضه کرد که از طلای 18 عیار ساخته شده بود و به یک ماشین حساب هم مجهز بود. بسیاری، این ساعت را اولین ساعت هوشمند جهان می دانند.

10 سال بعد، سیکو (Seiko) ساعتی ساخت که مجهز به تلویزیون بود و کوچکترین تلویزیون دنیا لقب گرفت. یکسال بعد، سیکو که در دهه 80 یکه تاز بازار ساعت های هوشمند بود، Data-2000 را روانه بازار کرد که هم ماشین حساب داشت و هم می توانست دو برنامه روزانه را برای یادآوری در خود ذخیره کند. سال 1985، سینکلر رادیو FM را به ساعت مچی افزود. تنها 10 سال زمان لازم بود تا سیکو، MessageWatch خود را عرضه کند. این ساعت، شبیه ترین ساعت به ساعت های امروزی بود و هم می توانست با استفاده از باند FM، شماره تلفن ها را نمایش دهد و هم قادر بود اطلاعات وسیعی از قبیل قیمت سهام، امتیازات ورزشی و پیش بینی های هواشناسی را به نمایش بگذارد. تا این زمان، نمایشگر ساعت های هوشمند هنوز سیاه و سفید بودند.

تولد ساعت های هوشمند امروزی
در سال 1998، استیو مان، اولین ساعت هوشمند مجهز به لینوکس را که در واقع پدر ساعت های پوشیدنی امروزی محسوب می شود، ساخت و دو سال بعد، IBM نمونه اولیه آن را روانه بازار کرد. این ساعت می توانست به صورت بی سیم با کامپیوتر، تلفن های همراه و سایر تجهیزات بی سیم ارتباط برقرار کند، پست الکترونیک را نشان دهد، پیام هایی شبیه پیجر را بخواند، برگه اطلاعات در اختیار بگذارد، به اینترنت وصل شود و اطلاعات مربوط به هوا، بورس، نتایج ورزشی و… را ارائه کند.

مایکروسافت هم بخت خود را در این عرصه آزمود و در سال 2003 با همکاری سیتی زن، تایمکس، فسیل و سانتو یک ساعت هوشمند عرضه کرد، ولی شکست خورد و کنار کشید. در همین سال Garmin ساعت هوشمندی را عرضه کرد که به GPS مجهز بود و می توانست موقعیت، سرعت، فاصله، تعداد گام و میزان کالری مصرفی را محاسبه کرده و نمایش دهد. این ساعت با دو باتری نیم قلمی، 14 ساعت کار می کرد.

در سال 2012 بزرگترین گام در ساعت های هوشمند برداشته شد. در این سال Nike+ Fuelband عرضه شد که بسیار ظریف بود اما همه چیز داشت. سرعت، تعداد گام ها و میزان کالری های سوزانده شده کاربر خود را اندازه می گرفت و از طریق بلوتوث همگام سازی می کرد.

سونی (Sony) نیز ساعت هوشمند خود را با نسخه بازنویسی شده اندروید عرضه کرد که به یک نمایشگر OLED در اندازه 1.3 اینچ مجهز بود. بدین ترتیب ساعت های هوشمند امروزی متولد شدند و پس از آن خیلی زود Pebble، سامسونگ، موتورولا و… نیز به این عرصه پیوستند و در نهایت، در سال 2015، اپل (Apple) با عرضه iWatch، دنیای ساعت های هوشمند را به بلوغ رساند.

ساعت های هوشمند امروزی وظایف متعددی را بر عهده دارند، حتی برخی مدل ها از قابلیت تماس با تلفن های اضطراری نیز برخوردار هستند، ولی تقریباً تمام آنها قادر به خواندن SMS، اعلان پیام الکترونیک، اندازه گیری ضربان قلب، اندازه گیری تعداد گام های برداشته شده و محاسبه میزان کالری سوخته شده، اندازه گیری فاصله پیموده شده و همچنین نمایش ساعت! هستند.

ساعت های مچی، با ظهور ساعت های هوشمند به چنان تکاملی رسیده اند که تصور اینکه هنوز امکاناتی باقی مانده باشد که بتوان به آنها اضافه نمود، بسیار سخت است! ولی قطعاً در آینده شاهد امکانات باور نکردنی دیگری در این ساعت ها خواهیم بود.

[toggle title=”برای مشاهده منابع اینجا کلیک کنید.” state=”close” ]

مقاله علمی و آموزشی «بررسی روند تاریخی توسعه و تکامل ساعت مچی»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقاله مرتضی امامی پور در مجله دانشمند، به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.

[/toggle]