انواع هوش چندگانه دکتر گاردنر

دپارتمان آموزشبروزرسانی در: 2025/06/14

زمانی که دکتر هوارد گاردنر (Howard Gardner) استاد دانشگاه هاروارد، نظریه هوش چندگانه را در دهه 1980 مطرح کردند، انقلابی به راه افتاد. چون تا قبل از آن، هوش را فقط در ارتباط با ضریب هوشی (IQ) می‌سنجیدند، که شامل آزمون‌های مهارت ریاضی و زبان‌شناسی در کنار کمی آزمون حل مسئله بود. به این ترتیب آزمون‌های ضریب هوشی، تعریف محدودی از آنچه که هوش به حساب می‌آید، عرضه می‌کردند.

اندیشه گاردنر، بسیار ساده بود و او هشت نوع هوش چندگانه را مشخص کرد، که عبارتند از:

1) زبان شناسی یا Linguistic

شما به واژه‌ها و داستان‌ها، بازی لغات و مطالعه علاقه دارید. واژگان شما غنی است و از آموزش زبان لذت می‌برید. به نوشتن علاقه‌مند هستید و می‌توانید فهرستی از واژه‌ها و داستان‌های خوب را به یاد بیاورید.

2) ریاضیات (منطقی – ریاضی) یا Logical

به دانستن روابط بین اشیاء مختلف تمایل دارید. از اَشکال، مسائل، چیستان و جورچین لذت می‌برید. الگوها، مقوله‌ها و سامانه‌ها را دوست دارید. احتمالاً اهل تهیه فهرست هم هستید!

3) بصری (فضایی) یا Visual

به رنگ‌ها، اَشکال و بافت توجه می‌کنید. هنگام یادداشت‌برداری از شکل‌ها برای یادآوری موضوعات، نمودارها، نقشه‌ها و طرح‌ها استفاده می‌کنید. در طراحی، نقاشی و مجسمه‌سازی استعداد دارید.

4) بدنی (بدنی – جنبشی) یا Kinesthetic

از ورزش و رقص لذت می‌برید. دائم سعی می‌کنید که در اولین فرصت سر پا بایستید. هنگام یادگیری، آستین‌ها را بالا می‌زنید و دست به کار می‌شوید.

5) موسیقایی یا Musical

صداها و نواخت‌ها را می‌شناسید. احتمالاً از سن پایین به آواز خواندن و گوش دادن موسیقی روی آورده‌اید. موسیقی تاثیر شگرفی روی حالات شما دارد.

6) عاطفی (درون فردی) یا Interpersonal

تمایل بالایی به درون‌نگری برای شناخت خود دارید. احتمالاً خاطرات احوال و اندیشه‌های خود را می‌نویسید. از زمان برای اندیشیدن و تعمق استفاده کرده و ذخایر احساسی خود را مدیریت می‌کنید.

7) اجتماعی (بین شخصی) یا Interpersonal

از همراهی دیگران و شناخت مردم لذت می‌برید. طبیعت شما به میهمانی، گردهمایی، بازی‌های گروهی و فعالیت‌های جمعی تمایل دارد. با دیگران احساس همدردی دارید.

8) زیست محیطی (طبیعت‌گرا) یا Naturalistic

مسحور و مجذوب طبیعت می‌شوید و چیزهایی را در آن می‌بینید که دیگران از کنار آن می‌گذرند. علاقه به خارج شهر دارید و دوستدار حیوانات می‌باشید. به محیط زیست توجه خاصی می کنید، چه داخل خانه و چه خارج آن.

هوش ثابت نیست و می‌توان هوش کنونی خود را بهبود بخشید. به عنوان مثال اگر در هوش زبان‌شناسی ضعیف هستید، به یادگیری یک زبان جدید بپردازید یا به کتابخانه بروید و شروع به مطالعه نمایید. اگر هوش بدنی شما ضعیف است، به آموزش رقص یا انجام ورزش مشغول شوید. در صورتی که هوش زیست محیطی را در خود به حد کافی نمی‌دانید، باغچه شخصی‌تان را بسازید و به پرورش گل و گیاه بپردازید.